RUSALKA

Επιμέλεια
*De Profundis Ya

Ρουσάλκα
Στη σλαβική μυθολογία, οι ρουσάλκι ήταν γυναικείες οπτασίες, νύμφες του νερού, σούκουμπι ή γοργόνες δαιμονικά πλάσματα που ζούσαν κοντά σε νερά ή στα βάθη των ποταμών, πιο συγκεκριμένα.
Τις νύχτες, έβγαιναν στις όχθες και χόρευαν στα λιβάδια. Αν πετύχαιναν στο δρόμο τους όμορφους άνδρες, τους μάγευαν με τα τραγούδια και το χορό τους, τους υπνώτιζαν και τους έπαιρναν στο βυθό του ποταμού για να ζήσουν μαζί. Οι μύθοι και οι θρύλοι έχουν κοινά στοιχεία με τις νεράιδες, τις νύμφες, τις γερμανικές Όντινε ή Ούντινε, τις ιρλανδικές μπάνσι και τις Bean Nighe της Σκωτίας.
Στις περισσότερες εκδοχές, η ρουσάλκα είναι ένα νεκρό πλάσμα που δεν έχει βρει γαλήνη. Άτομα που πεθαίνουν βίαια και πρόωρα, όπως νεαρές γυναίκες που έχουν αυτοκτονήσει γιατί προδόθηκαν από τους εραστές τους ή ανύπαντρες κοπέλες που ήταν έγκυοι, πρέπει να ζήσουν ως πνεύματα τη ζωή που τους είχε δοθεί.
Η ρουσάλκα, λοιπόν, είναι η οπτασία της ψυχής μιας νεαρής γυναίκας που πέθανε κοντά σε ποτάμι ή λίμνη και στοίχειωσε το μέρος, στην οποία μπορεί να επιτραπεί να αναπαυθεί εν ειρήνη, αν πάρει εκδίκηση για το θάνατό της. Πνεύματα ρουσάλκι προέρχονταν όμως και από αβάπτιστα μωρά, συνήθως εκτός γάμου, που γι' αυτό το λόγο πνίγηκαν από τις μητέρες τους.
Σύμφωνα με το θεωρητικό της συγκριτικής θρησκειολογίας Μίρτσεα Ελιάντε, πρόκειται για αναβίωση των αρχαίων λατρειών της θεάς Άρτεμης.
Οι ρουσάλκι ήταν πολύ επικίνδυνες κατά την εβδομάδα Ρουσαλνάγια στις αρχές κάθε Ιούνη, όταν αφήναν τα βάθη των λιμνών και των ποταμιών και σκαρφάλωναν τις νύχτες σε κλαδιά σημύδων και ιτιών. Το κολύμπι τις μέρες εκείνες απαγορευόταν αυστηρά, ενώ κοινό στοιχείο των εορτασμών της εβδομάδας αυτής από τους κατοίκους των περιοχών ήταν o τελετουργικός διωγμός ή ταφή των πνευμάτων, έθιμο που παρέμενε ζωντανό στη Ρωσία, για παράδειγμα, μέχρι τη δεκαετία του '30.[2].
Προστασία ενάντια στις ρουσάλκι χάριζαν ο άψινθος, η χραίνα, το σκόρδο
Ετυμολογία
Ο Μαξ Βάσμερ επισημαίνει ότι η λέξη ρουσάλκα αρχικά αναφερόταν στους χορούς των κοριτσιών κατά την Πεντηκοστή. Εξάλλου, λέγεται ότι προέρχεται από το λατινικό rosalia, τη Γιορτή των Ρόδων, ονομασία που αναφερόταν στην αρχαία ελληνική γιορτή Ανθεστήρια.
Επιρροές στη σύγχρονη κουλτούρα
Τo 1837, γράφτηκε από τον Αλεξάντερ Πούσκιν το θεατρικό έργο "Ρουσάλκα" βασισμένο στο μύθο του πλάσματος αυτού.
Στην όπερα Ζιζέλ, η ομώνυμη ηρωίδα έχει μετατραπεί σε Βίλι, όπως ήταν γνωστή η ρουσάλκα σε άλλες περιοχές, και οι υπόλοιπες του είδους της θέλουν να πάρουν εκδίκηση από τον παλιό αγαπημένο της, Άλμπρεχτ.[3]
 Ρουσάλκα ονομάζεται μια όπερα του Αντονίν Ντβόρζακ, που βασίζεται σε ποιητικό κείμενο του Γιάροσλαφ Κβάπιλ. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο Πράγας στις 31 Μαρτίου 1901[4]. Επίσης, Ρουσάλκα ονομάζεται μια όπερα του Αλεξάντερ Νταργκομίσκι του 1856[5], ενώ από αυτή εμπνέεται και το έργο "Νύχτα του Μάη" του Νικολάι Ρίμσκυ-Κόρσακοφ του 1880.
 Με τον ίδιο τίτλο δημιουργήθηκε μια ταινία κινουμένων σχεδίων του 1997, σε σκηνοθεσία Αλεξάντερ Πέτροφ.
Στο μυθιστόρημα Τιγκάνα του Γκάι Γκάβριελ Κέι, περιγράφεται ένα πλάσμα που μοιάζει με τη μυθική ρουσάλκα, το οποίο εκεί αποκαλείται ριζέλκα[6].
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AC%CE%BB%CE%BA%CE%B1

DVORAK ANTONIN

Antonín Dvořák Rusalka dir. Jiří Bělohlávek
http://www.youtube.com/watch?v=A28lx3yNKpU
ολοκληρωμένη όπερα
Rusalka opera in 3 atti (op. 114)
Rusalka: Eva Jenisová
The Prince: Vladimír Hriško
The Water Sprite: Peter Mikuláš
The Witch: Marta Beňačková
The Foreign Princess: Anda - Louise Bogza
Orchestra, Ballet and Choir of the National Theatre Opera Prague dir. Jiří Bělohlávek reg. 1998

 Růžena Maturová as the first Rusalka

Rusalka (opera)
http://en.wikipedia.org/wiki/Rusalka_(opera)

Poster for the premiere of Rusalka in Prague, 31 March 1901

DARGOMYZHSKY

DARGOMYZHSKY "RUSALKA"
http://en.wikipedia.org/wiki/Rusalka_(Dargomyzhsky)

Απόσπασμα απο την Rusalka του Dargomyzhsky
Alexander Dargomyzhsky - Rusalka
http://www.youtube.com/watch?v=dURTLgGo90c

KORSAKOV RIMSKY

Από τη Ρουσάλκα εμπνέεται και η όπερα "Νύχτα του Μάη" του Νικολάι Ρίμσκυ-Κόρσακοφ

May Night Lemeshev Nebolsin

http://www.youtube.com/watch?v=gfh0FOwBBcs

May Night Nebolsin Rimsky-KorsakovConductor - Vasily NebolsinLevko - Sergei LemeshevHanna - Vera BorisenkoPanotchka - Irina MasenikovaY. Verbitskaya; P. Volovov; V. Chevskov; V. ToutounikBolshoi 1948

Ολοκληρωμένη Όπερα

ALEXANDER PETROV

Rusalka (1996 film) - Wikipedia, the free encyclopedia
 http://en.wikipedia.org/wiki/Rusalka_(1996_film)


  1997—Mermaid, Русалка (Rusalka) (after Alexander Pushkin)

Κι ένα μικρό απόσπασμα απο το φιλμ κινουμενων σχεδίων του Petrov

Alexander Petrov, Rusalka, subtitulado, 1997.
http://www.youtube.com/watch?v=KbpGutfBy7w