Έκανε
πρεμιέρα στο Θέατρο των Τάξεων στην Πράγα στις 29 Οκτωβρίου 1787.
Επιλογή έργων
από μέλη της ομάδας
"Ακούτε
Κλασική Μουσική; Εγώ ακούω."
Επιμέλεια *De Profundis Ya
http://www.youtube.com/watch?v=Fj1i_fL5QCw
Furtwangler, Siepi, Grummer, Edelmann (Salzburg Festival 1954)
with English Subtitles
Don Giovanni - W.A. Mozart (Gardiner, Holland Festival 1994)
http://www.youtube.com/watch?v=gBgnuxif4fY
Don Giovanni.......Eberhard Wächter
Donna Elvira........Elisabeth Schwarzkopf
Donna Anna........Leontyne Price
Leporello.............Walter Berry
Don Ottavio.........Cesare Valletti
Masetto..............Rolando Panerai
Zerlina................Graziella Sciutti Commendatore.....Nicola Zaccaria
Wiener Staatsopernchor
Wiener Philarmoniker Herbert von Karajan
Recording Live 3 august 1960 Festspielhaus Salzburg.
Ο Ντον Τζιοβάννι είναι όπερα δύο πράξεων σε μουσική του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ και ιταλικό λιμπρέτο του Λορέντσο Ντα Πόντε. Έκανε πρεμιέρα στο Θέατρο των Τάξεων στην Πράγα στις 29 Οκτωβρίου 1787. Το λιμπρέτο του Ντα Πόντε θεωρήθηκε, όπως και πολλά άλλα εκείνης της εποχής, ως dramma giocoso, ένας όρος που υποδηλώνει τον συνδυασμό σοβαρής και κωμικής δράσης. Ο Μότσαρτ εισήγαγε το έργο στον κατάλογό του ως "Όπερα Μπούφα". Αν και μερικές φορές χαρακτηρίζεται κωμικό, το έργο συνδυάζει κωμικά, μελοδραματικά και υπερφυσικά στοιχεία.
Σύνθεση και πρεμιέρες
Το έργο ολοκληρώθηκε την προηγουμένη της πρεμιέρας, δηλαδή στις 28 Οκτωβρίου 1787 και αφού ο Ντα Πόντε κλήθηκε πίσω στη Βιέννη για να δουλέψει πάνω σε μία άλλη όπερα. Κάποιες άλλες αναφορές φέρουν το έργο να ολοκληρώθηκε την ημέρα της πρεμιέρας. Πιο πιθανό, όμως, είναι ότι ολοκληρώθηκε την προηγούμενη μέρα, υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι ο Μότσαρτ κατέγραψε την ολοκλήρωση της όπερας στις 28 Οκτωβρίου.
Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στις 29 Οκτωβρίου στην Πράγα υπό τον πλήρη τίτλο Il Dissoluto Punito ossia il Don Giovanni Dramma giocoso in due atti. Η Prager Oberamtszeitung ανέφερε ότι "οι γνώστες και οι μουσικοί λένε ότι η Πράγμα δεν έχει ακούσει ποτέ κάτι παρόμοιο" και ότι "η όπερα ... είναι εξαιρετικά δύσκολη στην εκτέλεσή της." Η Provincialnachrichten της Βιέννης ανέφερε ότι ο Μότσαρτ "διηύθυνε αυτοπροσώπως και το πολυάριθμο κοινό τον υποδέχθηκε θριαμβευτικά."
Ο Μότσαρτ επέβλεψε επίσης και την πρεμιέρα στη Βιέννη, η οποία έλαβε χώρα στις 7 Μαΐου 1788. Για την παραγωγή αυτή, έγραψε δύο νέες άριες με αντίστοιχα ρετσιτατίβα: την άρια του Ντον Οτάβιο Dalla sua pace (K.540a, τη συνέθεσε ο Μότσαρτ στις 24 Απριλίου για τον τενόρο Φραντσέσκο Μορέλα), την άρια της Ελβίρα In quali eccessi ... Mi tradì quell'alma ingrata (K.540c, τη συνέθεσε ο Μότσαρτ στις 30 Απριλίου για την σοπράνο Κατερίνα Καβαλιέρι) και το ντουέτο μεταξύ του Λεπορέλο και της Ζερλίνα Per queste tue manine (K.540b, σύνθεση στις 28 Απριλίου).
Σύνοψη
Ο Λουίτζι Μπάσι στο ρόλο του Ντον Τζιοβάννι το 1787
Το έργο διαδραματίζεται στο 17ο αιώνα, στη Σεβίλλη της Ισπανίας. Ο Ντον Τζιοβάννι είναι ένας νέος, αλαζόνας και σεξουαλικά γόνιμος ευγενής, ο οποίος προσβάλλει και σκανδαλίζει τους υπόλοιπους, μέχρι που συναντά κάτι που δεν μπορεί να σκοτώσει, να χτυπήσει, να αποφύγει ή να ξεγελάσει
Πρώτη Πράξη
Ο πιστός υπηρέτης του Ντον Τζιοβάννι, Λεπορέλο, περίμενε τον κύριό του έξω από το σπίτι του Διοικητή, που είναι ο πατέρας της ωραιότατης Ντόνας Άννας. Με το άκουσμα άγριων κραυγών ο Λεπορέλο κρύβεται και παρακολουθεί τον Ντον Τζιοβάννι που κυνηγά τη Ντόνα Άννα. Ο Διοικητής ορμά τότε έξω και προκαλεί τον Ντον Τζιοβάννι σε μονομαχία, που καταλήγει στον θάνατο του Διοικητή - πατέρα της Άννας.
Ο Ντον Τζιοβάννι και ο Λεπορέλο το σκάνε, ενώ η απαρηγόρητη Ντόνα Άννα και ο αγαπημένος της Ντον Οτάβιο ορκίζονται να εκδικηθούν τον άγνωστο δολοφόνο. Στο μεταξύ, και ενώ ο Ντον Τζιοβάννι με τον Λεπορέλο έχουν εξαφανιστεί, οι δύο ερωτευμένοι συναντούν μία γυναίκα να κλαίει: τη Ντόνα Ελβίρα. Το περίεργο είναι ότι η γυναίκα αυτή εγκαταλείφθηκε από τον Ντον Τζιοβάννι ακριβώς την ώρα που την απήγαγε. Ο Ντον Τζιοβάννι είχε βάλει τον Λεπορέλο να την απασχολήσει και το έσκασε. Όταν λοιπόν η Ντόνα Ελβίρα ανακάλυψε την απάτη ορκίστηκε κι αυτή να εκδικηθεί τον Ντον Τζιοβάννι.
Ο Τζιοβάννι φτάνει στο χωριό όπου βρίσκεται ο πύργος του. Εκεί ο κόσμος γιορτάζει τον επικείμενο γάμο της Ζερλίνα και του Μασέτο. Ο Ντον Τζιοβάννι περιποιείται τη Ζερλίνα και τους προσκαλεί όλους στον πύργο του. Φτάνει όμως εγκαίρως η Ελβίρα και πληροφορεί τη Ζερλίνα για το ποιόν του Τζιοβάννι.
Ανάμεσα στο συγκεντρωμένο βρίσκεται η Ντόνα Άννα και ο Ντον Οτάβιο. Μόλις η Ντόνα Άννα άκουσε τη φωνή του Τζιοβάννι αμέσως τον αναγνωρίζει ως φονιά του πατέρα της. Μαζί με τον αγαπημένο της λοιπόν ανανεώνουν τον όρκο της εκδικήσεώς τους.
Αργότερα στο μέγαρο του Τζιοβάννι γίνεται μεγάλη γιορτή. Στον μεγάλο κήπο φτάνουν τρεις μασκοφορεμένοι και ο Λεπορέλο τούς προσκαλεί στη γιορτή. Τα τρία αυτά πρόσωπα είναι η Ντόνα Άννα, ο Ντον Οτάβιο και η Ντόνα Ελβίρα. Απομονώνουν και οι τρεις τον Τζιοβάννι με σκοπό να τον σκοτώσουν, μα εκείνος προφταίνει και φεύγει από μία μυστική έξοδο.
Δεύτερη Πράξη
Επειδή η Ντόνα Ελβίρα είναι ακόμα ερωτευμένη με τον Ντον Τζιοβάννι, προσπαθεί να τον προσελκύσει κοντά της, φροντίζοντας και περιποιούμενη τη Ζερλίνα. Ο Ντον Τζιοβάννι τις επισκέπτεται μεταμφιεσμένος όμως ως Λεπορέλο. Και ο Λεπορέλο πηγαίνει μαζί του μεταμφιεσμένος ως Τζιοβάννι. Ο Λεπορέλο φλερτάρει τη Ντόνα Ελβίρα που τον νομίζει για τον Τζιοβάννι, ενώ ο Τζιοβάννι φλερτάρει τη Ζερλίνα. Ο Μασέτο, που επιζητεί να δώσει στον Τζιοβάννι ένα μάθημα, επιτίθεται εναντίον του, αλλά ο αντίπαλός του που δεν είναι άλλος από τον Λεπορέλο, του ξεφεύγει. Αντεπιτίθεται κατόπιν και τον αφήνει αναίσθητο στο σκοτεινό δρόμο, όπου αργότερα τον βρίσκει η Ζερλίνα.
Στο μεταξύ ο Λεπορέλο συλλαμβάνεται από το εξαγριωμένο πλήθος που τον παίρνει για τον Τζιοβάννι. Ο Λεπορέλο υποχρεώνεται να αποκαλύψει την πραγματική του ταυτότητα και έτσι αφήνεται ελεύθερος.
Είναι περασμένα μεσάνυχτα όταν ο Τζιοβάννι και ο Λεπορέλο συναντιούνται κοντά σ' ένα άγαλμα του δολοφονημένου Διοικητή, που ανεγέρθηκε τελευταία. Ο Τζιοβάννι καλεί με υπεροψία το άγαλμα σε δείπνο. Εκείνο κάνει νόημα πως δέχεται ενώ ο Λεπορέλο τρέμει. Το άλλο βράδυ προετοιμάζεται ένα δείπνο. Η Ντόνα Ελβίρα πηγαίνει και βρίσκει τον Τζιοβάννι, πέφτει γονατιστή στα πόδια του και τον παρακαλεί να αλλάξει συμπεριφορά απέναντί της. Εκείνος αρνείται με ψυχρότητα. Η Ελβίρα φεύγει κι όπως τρέχει σ' ένα άλλο διαμέρισμα ακούγονται οι κραυγές της. Ο Τζιοβάννι τότε στέλνει τον Λεπορέλο να δει τι συμβαίνει. Αυτός επιστρέφει και του αναφέρει ότι είναι ο "πέτρινος άνθρωπος". Ο Τζιοβάννι τότε λέει στον Λεπορέλο να ανοίξει την πόρτα. Εκείνος όμως αρνείται. Ο Τζιοβάννι μ' ένα σπαθί στο χέρι και στο άλλο ένα κερί πηγαίνει να υποδεχθεί τον καλεσμένο του και διαπιστώνει ότι είναι το άγαλμα του Διοικητή.
Ο Τζιοβάννι διατάζει τον Λεπορέλο να βγει από κάτω από το τραπέζι, όπου είχε κρυφτεί, και να σερβίρει το δείπνο. Το άγαλμα αρνείται να καθήσει και στην πρόσκληση του αγάλματος ο Τζιοβάννι πιάνει το κρύο του χέρι. Το άγαλμα διατάζει τον Τζιοβάννι να δείξει μεταμέλεια αυτή την τελευταία του ώρα. Ο Τζιοβάννι όμως φωνάζει "Ποτέ!". Τότε ανοίγει ένα μαγικό πηγάδι και οι δαίμονες τραβούν τον αμετανόητο Τζιοβάννι μέσα στην άβυσσο.
Πηγή:
Ντον Τζιοβάννι (Μότσαρτ) - Βικιπαίδεια
http://el.wikipedia.org/wiki/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου