ΜΕΤΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΑ ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ
* Sergios Malakates
Ο J.S.BACH ΚΑΙ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ....
Έχουμε αναφέρει ξανά για την ενασχόληση των συνθετών της Δεύτερης σχολής της Βιέννης με το J.S.Bach.. Ο μεγάλος κάντορας αποτέλεσε πεδίο έλξης των εικονοκλαστών συνθετών ώστε ν' ασχοληθούν μαζί του και με τα έργα του..Από τους τρείς κορυφαίους, ο μόνος που δεν ασχολήθηκε απευθείας ήταν ο Alban Berg, αν και οι μουσικολόγοι μιλάνε για επιδράσεις στη μορφή και την εναρμόνιση του κοντσέρτου για βιολί....Ο Arnold Shoenberg ασχολήθηκε ενεργά, με τη μεταγραφή για ορχήστρα τριών έργων,του πρελούδιου και φούγκας για όργανο BWV 552 ( της Αχ Άννας ), και δύο χορικών από τα BWV 654 και 631.. Η επεξεργασία δεν είναι απλή ενορχήστρωση, ο Schoenberg βάζει την προσωπική του σφραγίδα αλλάζοντας τις ισορροπίες των φωνών ώστε το έργο να παίρνει διαφορετική χροιά ,στην αρχή υστερορρομαντική και στη συνέχεια συγγενική με τα έργα του μέσου του 20ου αιώνα !!! το τελικό αποτέλεσμα χωρίς να προδίδει τον Bach είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον....
Ας ακούσουμε πρώτα το πρωτότυπο...
Το δεύτερο μέρος, η φούγκα .
Και η μεταγραφή του Scoenberg.
Το χορικό πρελούδιο BWV 654 -Schmücke dich, o liebe Seele-Θωρακίσου αγαπητή ψυχή-είναι πρελούδιο για όργανο από την ομώνυμη καντάτα ΒWV 180 και ανήκει στα λεγόμενα « πρελούδια της Λειψίας » ή « μεγάλα πρελουδια » .
Με το τρίτο έργο υπάρχει μια σχετική ασάφεια . Στον κατάλογο των μεταγραφών του Bach από τον Schoenberg αναγράφεται ότι πρόκειται για το πρελούδιο Komm, Gott, Schöpfer, heiliger Geist – ελθέ Θεέ δημιουργέ, άγιον πνεύμα, το λουθηρανικό αντίστοιχο του λατινικού ύμνου Veni Creator Spiritus- BWV 631, (http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_compositions_by_Arnold_Schoenberg#Transcriptions_and_arrangements ) αλλά μια πιο προσεκτική ματια δείχνει ότι ο Schoenberg μετέγραψε το ομώνυμο αλλά διπλάσιου χρόνου BWV 667
Και στα δύο πρελούδια η ενορχήσρωση του Schoenberg παίζει με τη διαφορετικη δυναμική αγωγή δίνοντας στα έργα ένα πιο κοσμικό χαρακτήρα , βγάζοντάς τα θάλεγε κανείς από τους καθεδρικούς ναούς και μεταφέροντάς τα στις αίθουσες συναυλιών των μέσων του 20ου αιώνα ..
Ας ακούσουμε πρώτα το πρωτότυπο ….
Και η μεταγραφή του Schoenberg
J.S. Bach - Schmücke Dich, O liebe Seele, BWV 654 (Schoenberg)
Το τελευταίο έργο
http://www.youtube.com/watch?v=KsYI2zF-AUc
http://www.youtube.com/watch?v=KsYI2zF-AUc
Και η μεταγραφή του Schoenberg
J.S. Bach - Komm, Gott Schöpfer, Heiliger Geist BWV 631 (Schoenberg)
O τρίτος συνθέτης της δεύτερης Σχολής της Βιέννης, o Anton Webern ασχολήθηκε με μια μόνο σύντομη σύνθεση του Bach αλλά το αποτέλεσμα είναι αντιστρόφως ανάλογο με τη διάρκεια του έργου! Πρόκειται για το Ricercar in 6, μια φούγκα για έξη φωνές, το εναρκτήριο μέρος της «Μουσικής Προσφοράς» ! Το έργο, μια συλλογή από φούγκες για έξη φωνές πάνω σ’ ένα θέμα του Φρειδερίκου του Μεγάλου της Πρωσσίας, BWV 1079, δεν έχει λεπτομερείς οδηγίες όσον αφορά τα όργανα από τα οποία θα εκτελεσθεί για τα πιο πολλά μέρη του !!Το Ricercar κατά παράδοση ερμηνεύεται από πληκτροφόρα όργανα , συνήθως τσέμπαλο ή εκκλησιαστικό όργανο αν και ορισμένοι ισχυρίζονται ότι αποτελεί ένα από τα πρώτα έργα που γράφτηκαν για πιάνο, μιας και στην Αυλή του Πότσνταμ υπήρχαν μερικά τεμάχια από το αξιοπερίεργο τότε καινούργιο όργανο !
Ο πολυφωνικός χαρακτήρας του έργου υπήρξε πρόκληση για πολλούς μεταγενέστερους συνθέτες να το μεταγράψουν για ορχήστρα αλλά η μεταγραφή του Webern ξεχωρίζει ! Ο συνθέτης όπως γράφτηκε «ξανακούει το έργο του Bach με τα δικά του αυτιά» χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της Klangfarbenmelodie -τονική χρωματική μελωδία -, σπάζοντας τις μακριές μελωδικές γραμμές του Bach σε διαδοχικές φράσεις από διάφορα όργανα που το καθένα παίζει στη δική του τονικότητα, απομονώνοντας και δίνοντας έμφαση σε διάφορα σημεία !
Το τελικό αποτέλεσμα, χωρίς να προδίδει το πνεύμα του αριστουργήματος του Bach, είναι ένα έργο στο ύφος των μέσων του 20ου αιώνα, αριστουργηματικό καθ’ εαυτό !
Πρωτότυπο:
Bach -- "Ricercare a 6" (From "The Musical Offering", composed in 1747)
Μεταγραφή του Webern:
Anton Webern - Fuga (Ricercata)
μεταγραφη για πιανο και βιολι:( απο * Elpida Nousa)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου