Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014

ANDRES CHENIER, UBERTO GIORDANO





Charles-Louis Muller: "The Call for the Last Victims of the Terror
(στο κέντρο ο Σενιέ)

Επιμέλεια: Elpida Nousa
30/10/2014


Επειδή δεν είναι παρά μία Ελληνίδα, στην νεανική της άνοιξη
Ομορφη, στο κρεβάτι ενος τέκνου της Γαλλίας ,
Με γέννησε Γάλλο μέσα στους κόλπους του Βυζαντίου. "
Το απόσπασμα είναι από τις "Ελεγείες" του γάλλου ποιητή,Αντρέ Σενιέ, ελληνικής καταγωγής,που γεννήθηκε στο Γαλατά της Πόλης,σαν σήμερα,30 Οκτώβρη του 1762.
Τιμώντας τη γενέτειρά του συνήθιζε να υπογράφει ως Andreas Byzantinus.
Η ποίησή του αισθησιακή ,κινείται στα πλαίσια του ρομαντισμού.Ξεχωρίζει για την καθαρότητα, τη δύναμη και την παραστατικότητα.

Ελεγείες, ωδές, βουκολικά,ειδύλλια ...
Η ελληνίδα μητέρα του τού εμφύσησε την αγάπη για τους αρχαίους έλληνες ποιητές και τη μυθολογία.

Πολλές φορές στην ποίησή του αποτυπώνονται στοιχεία μυθολογικά όπως το παρακάτω ,που υμνεί την κόρη του Πανδίονα,Φιλομήλα,που οι θεοί μεταμόρφωσαν στη γνωστή Χελιδόνα...
"A L’Hirondelle-στη Χελιδόνα"
Ω!κόρη του Πανδίονα, νεαρή Αθηναία,
για τροφή καταπίνεις το τζίτζικα ,σκληρή μου...
τον πιστό τραγουδιστή...

Fille de Pandion, ô jeune Athénienne,
La cigale est ta proie, hirondelle inhumaine,
Et nourrit tes petits qui, débiles encor,
Nus, tremblants, dans les airs n'osent prendre l'essor.
Tu voles; comme toi la cigale a des ailes.
Tu chantes; elle chante. À vos chansons fidèles
Le moissonneur s'égaye, et l'automne orageux
En des climats lointains vous chasse toutes deux.
Oses-tu donc porter dans ta cruelle joie
A ton nid sans pitié cette innocente proie?
Et faut-il voir périr un chanteur sans appui
Sous la morsure, hélas! d'un chanteur comme lui!

Από τους διασημότερους ποιητές του 18ου αι.αλλά και ποιητής-ήρωας .
Υποστηρικτής αρχικά της Γαλλικής Επανάστασης, αλλά όταν διαμαρτυρήθηκε για τις ακρότητες της Τρομοκρατίας, φυλακίστηκε και λίγους μήνες αργότερα τον περίμενε η καρμανιόλα!

"...Φυλακές Αγ.Λαζάρου.Εκεί φυλάκιζαν τους ευγενείς που προόριζαν για τη λαιμητόμο. Εχει ένα μικρό δωματιάκι όπου πέρασε τις τελευταίες της ώρες η Μαρία Αντουανέτα. Από εκεί πέρασε κι ο ποιητής Αντρέ Σενιέ, που τον έκανε όπερα μετά, ο βεριστής Umberto Giordano,"αντίπαλος" του Πουτσίνι..."
Μια όπερα ,που περιγράφει τη ζωή του επαναστάτη - ποιητή και αποτελεί το αποκορύφωμα της καριέρας του συνθέτη.


Andres Chenier -η όπερα του Uberto Giordano (Πρωτη παρουσίαση στη Σκάλα του Μιλάνου το 1896.
Bασισμένη στη ζωή του ιδεαλιστή ποιητή και με φόντο τη Γαλλική Επανάσταση,ένα δράμα που συνδυάζει την Ιστορία με μια παθιασμένη ιστορία αγάπης. 
Δυναμική,σε 
υφος επαναστατικό ,η ενθουσιωδης μουσική του Giordano μεταφέρει την ατμόσφαιρα της εποχής.


------


Από τις πιο γνωστές και αγαπημένες άριες είναι η άρια της Μανταλένας : "Mamma morta".
Aνάμεσα στις ερμηνεύτριες που ξεχώρισαν στο ρόλο της Μανταλένας οι: Φρένι ,Κάλλας και από τις νεότερες η Άνγκελα Γκεόργκιου.
Διθυραμβικές όμως κριτικές για την εκφραστικότατη ερμηνεία της πήρε η Ρενάτα Τεμπάλντι:





Muse Of Andre Chenier ,Denys Puech


Ανάμεσα στα πολιτικά του ποιήματα ξεχωρίζει η "Ωδή στην Charlotte Corday ",που έγραψε για την γυναίκα ,που δολοφόνησε τον Μαρά.

"Le noir serpent, sorti de sa caverne impure,

A donc vu rompre enfin sous ta main ferme et sûre
le venimeux tissu de ses jours abhorrés!
Aux entrailles du tigre, à ses dents homicides,
Tu vins demander et les membres livides
Et le sang des humains qu'il avait dévorés!
(The black serpent, leaving his filthy cave,
Has finally suffered by your hand so sure and brave
The end of its venomous existence so despised!
From the tiger's guts, from his homicidal teeth
You came and drew what he'd devoured from beneath:
The blood and livid members of his victims sacrificed"




Η ερμηνεία της Κάλλας χρησιμοποιήθηκε στην ταινία : "Φιλαδέλφεια" του Τζόναθαν Ντέμι.
Μπορείτε να δείτε τη σκηνή εδώ:




 Ο Σενιέ σε πίνακα του Louis Boilly.


Την περίοδο της φυλάκισής του ο Σενιέ έγραψε αρκετά ποιήματα ,ανάμεσά τους και τη "Νεαρή αιχμάλωτη" για μια συγκρατουμένη του :

"La jeune captive"


" L'épi naissant mûrit de la faux respecté ;
Sans crainte du pressoir, le pampre tout l'été
Boit les doux présents de l'aurore ;
Et moi, comme lui belle, et jeune comme lui,
Quoi que l'heure présente ait de trouble et d'ennui,
Je ne veux point mourir encore.

Qu'un stoïque aux yeux secs vole embrasser la mort,
Moi je pleure et j'espère ; au noir souffle du Nord
Je plie et relève ma tête.
S'il est des jours amers, il en est de si doux !
Hélas ! quel miel jamais n'a laissé de dégoûts ?
Quelle mer n'a point de tempête ?

L'illusion féconde habite dans mon sein.
D'une prison sur moi les murs pèsent en vain.
J'ai les ailes de l'espérance :
Échappée aux réseaux de l'oiseleur cruel,
Plus vive, plus heureuse, aux campagnes du ciel
Philomène chante et s'élance.

Est-ce à moi de mourir ? Tranquille je m'endors,
Et tranquille je veille ; et ma veille aux remords
Ni mon sommeil ne sont en proie.
Ma bienvenue au jour me rit dans tous les yeux ;
Sur des fronts abattus, mon aspect dans ces lieux
Ranime presque de la joie.

Mon beau voyage encore est si loin de sa fin !
Je pars, et des ormeaux qui bordent le chemin
J'ai passé les premiers à peine,
Au banquet de la vie à peine commencé,
Un instant seulement mes lèvres ont pressé
La coupe en mes mains encor pleine.

Je ne suis qu'au printemps, je veux voir la moisson ;
Et comme le soleil, de saison en saison,
Je veux achever mon année.
Brillante sur ma tige et l'honneur du jardin,
Je n'ai vu luire encor que les feux du matin ;
Je veux achever ma journée.

Ô mort ! tu peux attendre ; éloigne, éloigne-toi ;
Va consoler les coeurs que la honte, l'effroi,
Le pâle désespoir dévore.
Pour moi Palès encore a des asiles verts,
Les Amours des baisers, les Muses des concerts.
Je ne veux point mourir encore. "

Ainsi, triste et captif, ma lyre toutefois
S'éveillait, écoutant ces plaintes, cette voix,
Ces voeux d'une jeune captive ;
Et secouant le faix de mes jours languissants,
Aux douces lois des vers je pliais les accents
De sa bouche aimable et naïve.

Ces chants, de ma prison témoins harmonieux,
Feront à quelque amant des loisirs studieux
Chercher quelle fut cette belle :
La grâce décorait son front et ses discours,
Et, comme elle, craindront de voir finir leurs jours
Ceux qui les passeront près d'elle.


David d'Angers - "Chenier προτομή"

Λίγο πριν καρατομηθεί ,αναφέρει σε ένα από τα ποιήματά του :

"Πεθαίνω,

Πριν το σούρουπο το ταξίδι μου θα τελειώσει.
Ακόμα δεν άνοιξε στο φως, το δικό μου τριαντάφυλλο και έχει ξεθωριάσει
Η ζωή είχε για μένα γλυκές, φευγαλέες στιγμές
Ακόμα δεν τις είχα γευτεί και τώρα πεθαίνω..."



Τον ομώνυμο ρόλο στην όπερα "Αντρέα Σενιέ" έχουν ενσαρκώσει ,Φράνκο Κορέλι,Καρούσο,Ντομίνγκο,Παβαρότι,αλλά και πρόσφατα ο Γιόνας Κάουφμαν .
Τον ακούμε στο λυρικότατο ντούο "Vicino a te" με την ολλανδή σοπράνο Eva-Maria Westbroek στο ρόλο της Μανταλένας
...

25 Ιούλη 1794, στη φυλακή του Αγίου Λαζάρου .
Ο Αντρέ αποχαιρετά τους φίλους του ...κι ενω υπάρχει τρόποςγια τη Μανταλένα να σωθεί,εκείνη προτιμά να μείνει και να πεθάνει μαζί του.Μοιράζονται τις τελευταίες στιγμές πριν τη λαιμητόμο,τραγουδώντας...
"Vicino a te s'acqueta l'irrequieta anima mia..."

Κοντά σου ηρεμεί η ανήσυχη ψυχή μου
είσαι κάθε πεθυμιάς μου ο σκοπός
εισαι τ'όνειρο κι η ποίησή μου...
Σ'αγαπώ...
Ο θάνατος θά'ρθει την αυγή
με βιολέτες και ρόδα...




Η όπερα ανέβηκε το 2011 στην αυστριακή λίμνη Bodensee ,όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη πλωτή σκηνή του κόσμου ,με εντυπωσιακότατα σκηνικά ,μοναδικου θεάματος,καθώς είχε μισοβυθιστεί στα νερά της λίμνης ένα τεραστίων διαστάσεων κορμί,το "άγαλμα του Μαρά" (έμπνευση από τον γνωστό πίνακα) όπου λειτουργούσε ως σκηνή ,που διαδραματίζεται το όλο σκηνικό.


Η ανάρτηση αυτή,αποτελεί μια μεγάλη περίληψη, μέρους μιας εργασίας μου με θέμα :
"Η Γαλλική ποίηση στην κλασική μουσική".
Αν σας κούρασα,ζητώ συγγνώμη...

ΚΑΛΟ ΞΗΜΕΡΩΜΑ!

ΠΗΓΕΣ : http://www.operanews.com/ , ΣΚΑΪ ΠΑΤΡΑΣ.gr , http://www.poemhunter.com/ ,"Aντρέ Σενιέ" άρθρο του καθηγητή Μηνά Σάββα-Μετάφραση: Ανδρειανή από http://http---ellinon-anava.pblogs.gr/ , Wikipedia,Bregenzer Festspiele.info








Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου