Τρίτη 31 Μαρτίου 2015

ΣΙΒΥΛΛΑ





 Απόλλων και Κυμαία Σίβυλλα-Giovanni Cerrini 1609-1681


Επιμέλεια: Mina Dakou
25/10/2014


 "....καμιά τους δεν είχε αγαπηθεί και δεν είχε γίνει σκήνωμα του θεού στο βαθμό που είχε γίνει εκείνη. Χρησμοδοτούσε με το στόμα ορθάνοιχτο κι ήταν αδύνατο στ' ανθρώπινα μάτια ν' αντέξουν τη θέα της όσο την εξουσίαζε ο θεός. Έλεγαν μάλιστα πως αυτός την αγαπούσε τόσο πολύ ώστε από τα χείλη της ανάβρυζε η ίδια η πνοή του και τα λόγια της έμοιαζαν με φλόγες και πως για χρόνια πολλά είχε αρνηθεί επίμονα να μιλήσει με το στόμα κάποιας άλλης."
Pär Lagerkvist (νόμπελ λογοτεχνίας 1951)- Η Σίβυλλα

 Η Σίβυλλα ήταν μια γυναίκα- ή πολλές (Σίβυλλες)- με προφητικές ικανότητες που σε κατάσταση έκστασης προέλεγε μελλοντικά γεγονότα, σε αντίθεση όμως με τις ιέρειες των μαντείων, κατά τρόπο αυθόρμητο και χωρίς να ερωτηθεί.
Ο όρος Σίβυλλα απαντά για πρώτη
φορά κατά τα τέλη του 6ου π.Χ. αιώνα στον φιλόσοφο Ηράκλειτο.
Δεν είναι γνωστή η ετυμολογία της ονομασίας, αν και υπάρχουν εικασίες όπως η σύνθεση των λέξεων: "σίος"( θεός στη δωρική)+"βόλλα"(βουλή στην αιολική)= αυτή που αποκαλύπτει τη θέληση του θεού, που μάλλον δεν είναι ορθή.



 Κριμαία Σίβυλλα-Barbieri-1638


 Στα τέλη του 4ου αι. π.Χ.πρώτος μιλά για πολλές Σίβυλλες ο Αριστοτέλης, οι οποίες εντοπίζονται κοντά στα γνωστά μαντεία ή σε άλλους χώρους πάντα όμως σε σχέση με τον Απόλλωνα.Κάθε μια έχει το δικό της όνομα και τον όρο Σίβυλλα ως τίτλο.
Από αυτές, οι π
ιο διάσημες ήταν:
Η Ιδαία Σίβυλλα ή Σίβυλλα της Μαρπησσού ή Ελλησποντία
Η Σαμία Σίβυλλα
Η Ερυθραία Σίβυλλα, η Ηροφίλη
Η Δελφική Σίβυλλα
Η Κυμαία Σίβυλλα, ή Δημώ ή Δημοφίλη

Λιγότερο γνωστές Σίβυλλες ήταν:
Η Αιγυπτία Σίβυλλα
Η Θεσπρωτίς Σίβυλλα
Η Θετταλή Σίβυλλα, που ταυτίζεται με τη Μαντώ
Η Κιμμερία Σίβυλλα
Η Σίβυλλα της Κολοφώνας ή Λάμπουσα
Η Λιβυκή Σίβυλλα
Η Περσική Σίβυλλα
Η Ροδία Σίβυλλα
Η Σαρδιανή Σίβυλλα
Η Σικελή Σίβυλλα
Η Φρυγική Σίβυλλα
Η Χαλδαϊκή Σίβυλλα


 Δελφική Σίβυλλα-Μιχαήλ Άγγελος


Σιβυλλικές προφητείες του Ορλάντο ντι Λάσσο( εδώ:Sibylla Delphica)
Nun tarde veniet, tacita sed mente tenendum
Hoc opus, hoc memori semper, qui corde reponet,

Huius pertendant cor gaudia magna Prophetae
Eximii, qui virginea conceptus ab alvo
Prodibit, sine contactu maris omnia vincit
Hoc naturae opera, at fecit, qui cuncta gubernat.



This work will not be slow in coming, but should always be held in a quiet mind;
he who will always keep it in his memory and his heart,
to his heart will proceed the great joy of an outstanding prophet,

who, conceived without contact with a man, will go forth
from a virgin womb: this overcomes all the works of nature;
and he who reigns over all things has done this.
http://www.recmusic.org/lieder/get_text.html?TextId=89400
Texts to over 131,000 Lieder and other classical vocal works in more than a hundred languages with over 22,000 translations.
recmusic.org
 
 
Sibylla Libyca
Ecce dies venient, quo aeternus tempore princeps
Irradians sata laeta viris sua crimina tollet,

Lumine clarescet cuius synagoga recenti.
Sordida qui solus reserabit labra reorum.
Aequus erit cunctis gremio rex membra
reclinet Reginae mundi,
Sanctus per saecula vivus.
 
 
 
Behold the days will come, in which time an eternal prince
shining over the fertile fields, will take men's crimes from them;
His synagogue will shine with fresh light.

He alone will unseal the unclean lips of sinners.
He will be just to all; as king he will rest his limbs
in the lap of the Queen of the world,
The holy one living for ever.
http://www.recmusic.org/lieder/get_text.html?TextId=89399
Texts to over 131,000 Lieder and other classical vocal works in more than a hundred languages with over 22,000 translations.
recmusic.org
 
 
Σίβυλλα Λιβική-Μιχαήλ Άγγελος
 

Στο πέρασμα των αιώνων οι σιβυλλικοί χρησμοί δέχθηκαν χριστιανικές επιδράσεις και τροποποιήσεις με σκοπό την εξυπηρέτηση της διδασκαλίας της χριστιανικής θρησκείας.
Σήμερα διασωζονται 12 βιβλία με σιβυλλικούς χρησμούς, από διάφορες εποχές οι οποίοι είν
αι ένα παράξενο κράμα εθνικών, ιουδαϊκών, χριστιανικών και άλλων δοξασιών.
Περιέχουν κυρίως ιστορίες και προρρήσεις περί ναών, πόλεων, λαών και εθνών με τη μορφή προφητείας και χαρακτήρα ηθικοδιδακτικό, αποφθευγματικό και παραγγελτικό.
 
 
 
 
 
 Σίβυλλα προφητεύει τη σφαγή των νηπίων-Hugo Ballin-1906
 
 
Σίβυλλα Κυμαία-Elihu Vedder-1876
 
 


 

 






ΙΟΥΔΙΘ





G. Klimt, Judith and the Head of Holofernes, oil on canvas
Österreichische Galerie Belvedere, Vienna


Επιμέλεια: De Profundis Ya
25/10/2014



ΒΙΒΛΟΣ, ΙΟΥΔΙΘ: 13,2 - 13,9 ὑπελείφθη δὲ Ἰουδὶθ μόνη ἐν τῇ σκηνῇ, καὶ Ὀλοφέρνης προπεπτωκὼς ἐπὶ τὴν κλίνην αὐτοῦ· ἦν γὰρ περικεχυμένος αὐτῷ ὁ οἶνος.
Εμεινε δε μόνη Ιουδίθ εις την σκηνήν, ο δε Ολοφέρνης είχεν εξαπλωθή εις την κλίνην του, διότι ήτο κατάβρεκτος από τον πολύν οίνον.


Οταν όλοι έφυγαν από εμπρός της, και στον κοιτώνα του Ολοφέρνου δεν έμεινε κανείς ούτε μικρός ούτε μεγάλος. Εσηκώθη η Ιουδίθ, επλησίασε την κλίνην του Ολοφέρνου, είπε από μέσα της προς τον Θεόν· “επίβλεψον, Κυριε, κατά την ώραν αυτήν εις τα έργα των χειρών μου προς δόξαν της Ιερουσαλήμ·
διότι τώρα είναι καιρός να αναλάβης υπό την προστασίαν σου και να σώσης την κληρονομίαν σου, βοηθών εμέ να εκτελέσω το έργον μου, δια να συντρίψω τους εχθρούς, οι οποίοι έχουν επιτεθή εναντίον μας”.
Η Ιουδίθ επλησίασεν στον στύλον της κλίνης, ο οποίος υψώνετο υπεράνω από την κεφαλήν του Ολοφέρνου, επήρε από εκεί το ξίφος του,
επλησίασε την κλίνην του και άρπαξε με τα χέρια την κόμην της κεφαλής του και είπε· “Θεέ του Ισραήλ, ενίσχυσέ με κατά την ημέραν αυτήν”.
Επειτα δε εκτύπησε τον τράχηλον του Ολοφέρνου δυό φορές με όλην της την δύναμιν και απέκοψε από αυτόν την κεφαλήν του.
Εκύλισε τα πτώμα από την κλίνην κάτω και αφήρεσε την κουνουπιέραν από τους στύλους της. Επειτα δε από ολίγον εβγήκε από την σκηνήν, και παρέδωκε εις την δούλην της την κεφαλήν του Ολοφέρνου.
πηγή: http://users.sch.gr/…/Palaia_…/Ioudith/Ioudith_kef.12-13.htm


Η Ιουδίθ είναι ένα από τα βιβλία του κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης που αποδέχονται η Ορθόδοξη και η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, εξαιρείται όμως από τον κανόνα των εκκλησιών της Μεταρρύθμισης. Στον ελληνικό κανόνα εντάσσεται στη συλλογή των Ιστορικών Βιβλίων. wiki


 Klimt, Judith II

Η ιστορία
Έξω από την Βαιτυλούα, στην πόλη όπου ζει η Ιουδήθ, στρατοπεδεύει ο Ολοφέρνης (βαβυλώνιος στρατηγός του Ναβουχοδονόσορα) με χιλιάδες πολεμιστές και ιππείς, και την πολιορκεί. Η Ιουδήθ, μια πανέμορφη και τολμηρή χήρα, δεν συμφωνεί με τους ισραηλίτες που εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε θαύμα του Κυρίου και παίρνει τα ηνία στα χέρια της. Καταφέρνει και πηγαίνει στο στρατόπεδο του Ολοφέρνη, τον σαγηνεύει και στο τέλος τον αποκεφαλίζει. Οι Ασσύριοι πανικοβάλλονται και τρέπονται σε φυγή.
Η βιβλική αυτή ιστορία της Ιουδίθ που σαγηνεύει, και στη συνέχεια αποκεφαλίζει τον εισβολέα Ασσύριο Ολοφέρνη, ενέπνευσε πολλούς ζωγράφους και πάνω από 30 συνθέτες.


 Lucas Cranach, Judith with the Head of Holofernes MET Museum


 Caravaggio, Judith Beheading Holofernes
Galleria Nazionale d'Arte antica, at Palazzo Barberini, Rome


Michelangelo, Judith and Holofernes, Sistine Chapel, λεπτομέρεια


VIVALDI: 
Η ακριβής ημερομηνία της σύνθεσης του Vivaldi "Juditha triumphans" δεν είναι ακριβώς γνωστή. Το λιμπρέτο είναι του Iacopo Cassetti και είναι βασισμένο στη βιβλική ιστορία της Ιουδίθ.
Το έργο αυτό είναι μια αλληγορία της νίκης των χριστιανών
Ενετών κατά των Τούρκων πολιορκητών τον Αύγουστο του 1716 στην Κέρκυρα. Το έργο αυτό ανατέθηκε στον Βιβάλντι για να γιορταστεί αυτή η νίκη.
 




ALESSANDRO SCARLATTI: 
Το 1693 το έργο του A. Scarlatti χαρακτηρίστηκε σαν ορατόριο, με αποτέλεσμα να γίνει λιγότερο γνωστό στο κοινό από ότι οι όπερες του τέλους του 17ου αιώνα. Ορατόριο είναι μόνο κατ΄όνομα. Είναι ένα δράμα, η ιστορία αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς και δεν υπάρχει χορωδία που να σχολιάζει τη ζοφερή πράξη. Είναι ένα πανέμορφο έργο!




W.A. MOZART: 
 Ο Μότσαρτ συνέθεσε το έργο “Betulia liberata” το 1771 όταν ήταν μόλις 15 χρονών, με λιμπρέτο του Metastasio, βασισμένο στην ιστορία της Ιουδίθ και του Ολοφέρνη. Ήταν παραγγελία του Giuseppe Ximenes, πρίγκηπα της Αραγωνίας. Είναι το μοναδικό ορατόριο που έγραψε, αλλά δεν παίχτηκε ποτέ κατά τη διάρκεια της ζωής του.

 Peter Schreier (Ozia), tenor; Anna Schwarz (Giuditta), alto; Ileana Cotrubas (Amital), soprano; Walter Berry (Achior), bass; Gabriele Fuchs (Cabri), soprano; Salzburger Kammerchor; Mozarteum Orchester, conducted by Leopold Hager.












Δευτέρα 30 Μαρτίου 2015

EL GRECO, Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ




Αμωμος Σύλληψη (1608-1613), 348Χ174,5cm, λάδι σε καμβά, Μουσείο Santa Cruz, Τολέδο, Ισπανία


Επιμέλεια: Themis Kontogouris
25/3/2014


Ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος, ο επονομαζόμενος El Greco, αντιμετώπιζε την μουσική με ιδιαίτερη αγάπη και σεβασμό. Σίγουρα είχε εξαιρετικά μουσικά ακούσματα τόσο κατά την περίοδο της διαμονής του στην Βενετία (πριν το 1570) και την Ρώμη, (1570-1577), όσο κατά την παραμονή του στο Τολέδο της Ισπανίας (1577-1614). Ενώ βρισκόταν στην Ρώμη μεσουρανούσε ο Palestrina, ενώ στο Τολέδο σίγουρα θα είχε την ευκαιρία να ακούσει την μουσική των Francesco de Salinas, Fernando de las Infantas, Cristobal de Morales, Antonio de Cabezon και άλλων. (βλ. Εμίλ Βυλερμόζ Ιστορία της μουσικής σελ. 93). Ο El Greco, ο διανοούμενος και αντικομφορμιστής αυτός ζωγράφος, διατηρούσε και συντηρούσε δικό του μουσικό σύνολο - ορχήστρα, ώστε να ακούει ανά πάσα στιγμή την μουσική που τόσο αγαπούσε και να εμπνέεται από αυτήν! Αυτή την μουσική των ήχων και των χρωμάτων στην ζωγραφική του μόνο οι άγγελοι μπορούσαν να αποδώσουν. Η μουσική για τον El Greco ήταν αγγελική, υπερκόσμια, ευφρόσυνη! Γι αυτό μόνο στους πίνακές του που απεικονίζουν τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την ΄Αμωμο Σύλληψή της , που είναι χαρμόσυνα γεγονότα, υπάρχουν συναυλίες αγγέλων! ΄Αγγελοι με όργανα έγχορδα, (βιόλα ντα γκάμπα, λαούτο, άρπα), πληκτροφόρα, (πρωτόγονο harpsichord – clavensin ) και πνευστά, (φλάουτο, κλαρίνο). Ας απολαύσουμε λοιπόν σήμερα, ημέρα του Ευαγγελισμού, την μουσική της εποχής του, η οποία σαφώς επηρέασε και τη ζωγραφική του! 


 Λεπτομέρεια


Eυαγγελισμός, (1596-1600), 315cm174cm, λάδι σε καμβά, Μουσείο Prado, Μαδρίτη, Ισπανία


' Αμμωμος Σύλληψη


  Συναυλία των Αγγέλων, άνω μέρος από "Ευαγγελισμό", 115Χ217cm, λάδι σε καμβά, Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα.