…εδώ και 350 χρόνια θεωρείται ο βασιλιάς των οργάνων, υπήρξε στις αρχές τις ιστορίας του ένα όργανο που απλώς συνόδευε τη μουσική σε χορούς και πανηγύρια και οι βιολιστές είχαν τη φήμη κατώτερων μουσικών και είναι ..
Η λέξη “βιολί” προέρχεται από τη Λατινική Λέξη vitula που σημάινει έγχορδο όργανο ή “μόσχος”/ “δαμαλίς” (υπάρχει μια πιθανότητα οι δύο αυτές λέξεις να συγγενεύουν ετυμολογικά για το λόγο ότι οι πρώτες χορδές του βιολιού προέρχονταν από έντερα βοοειδών). Το ρήμα “vitulare” σήμαινε “τραγουδώ” ή “ευφραίνομαι”. Η λέξη “vitula” εξελίχθηκε στην παλιά Γαλλική λέξη “vielle” που έγινε “vyell” το Μεσαίωνα.. Το “vyell” έγινε “viol” και τελικά “violon” ως ονομασία γένους της οικογένειας του βιολιού. Ο όρος “violon” απαντάται για πρώτη φορά σε ένα χειρόγραφο του 1523, ενώ πιο πρίν ο ίδιος όρος χρησιμοποιείτο για να υποδείξει διαφορετικά όργανα.Τα πρώτα έγχορδα όργανα ήταν κυρίως νυκτά (παίζονταν με το χέρι, χωρίς δοξάρι), όπως η αρχαιοελληνική “λύρα”. Τα έγχορδα με δοξάρι πιθανότατα προέρχονται από την Κεντρική Ασία. Τούρκοι και Μογγόλοι ιππείς από την Κεντρική Ασία ήταν, το πιθανότερο, οι πρώτοι βιολονίστες στον κόσμο.Τα δίχορδα όρθια βιολιά τους είχαν χορδές από τρίχες αλόγου, όπως και τα δοξάρια τους.Πιστεύεται ότι αυτά τα όργανα διαδόθηκαν στην Κίνα, την Ινδία, τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τη Μέση Ανατολή. Το βιολί στη σημερινή του μορφή εμφανίστηκε τον 16ο αίώνα στην Ιταλία.Οι μαρτυρίες για το πρώτο τετράχορδο βιολί, όπως το σύγχρονο, αποδίδουν την κατασκευή του στον Andrea Amati το 1555, αλλά η χρονολογία είναι αμφίβολη. Η ύπαρξη άλλων βιολιών χρονολογείται σαφώς νωρίτερα, αλλά είχαν μόνο τρείς χορδές και ονομάζονταν “violetta”. Το βιολί σημείωσε άμεση επιτυχία.
Το μπράτσο του βιολιού κατασκευάζεται από σφεντάμι και καταλήγει στον κοχλία, στον οποίο ανοίγονται τρύπες για να τοποθετηθούν τα κλειδιά. Επάνω στο μπράτσο κολλιέται η γλώσσα από έβενο ή ροδόξυλο. Από το ίδιο υλικό είναι και ο χορδοστάτης, στον οποίο στηρίζονται οι χορδές.
Ανάμεσα στη γλώσσα και το χορδοστάτη βρίσκεται ο καβαλάρης, ο οποίος στηρίζεται σε δύο ποδαράκια και έχει προορισμό να μεταφέρει τις ταλαντώσεις των χορδών στο καπάκι, το οποίο με τη σειρά του τις μεταφέρει στην κοιλότητα του σκάφους.
Πάνω στο καπάκι, στην άκρη του χορδοστάτη υπάρχει μία υποδοχή που εξυπηρετεί το κράτημα του βιολιού με το σαγόνι.Το καπάκι στηρίζεται από κάτω με μια λεπτή ξύλινη μπάρα που περνά κατά μήκος του ηχείου και σφηνώνεται στο καπάκι συμβάλλοντας στην αντίχηση του οργάνου. Στο εσωτερικό του οργάνου, κάτω από το πόδι εκείνο του καβαλάρη όπου επάνω του περνάει η «ψειλότερη» χορδή και σφηνωμένη ανάμεσα στο καπάκι και στη ράχη του βιολιού βρίσκεται η ψυχή: ένα λεπτό ραβδάκι από πεύκο που μεταβιβάζει τις ταλαντώσεις των χορδών στη ράχη του οργάνου, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση του χαρακτηριστικού ήχου του βιολιού.
Το δοξάρι του βιολιού είναι ένα τόξο, με το οποίο τεντώνονται 150-250 τρίχες αλόγου. Οι τρίχες αλείφονται με ρετσίνι για να "πιάνουν" καλύτερα στις χορδές. Οι τέσσερις χορδές του βιολιού που κατασκευάζονταν αρχικά από έντερο ζώων και αργότερα από χαλκό και από χάλυβα, κουρδίζονται σε αποστάσεις πέμπτης (σολ,ρε,λα,μι).Το συνολικό του μήκος του είναι 600 χιλιοστά.
Η έκταση ήχων του βιολιού καλύπτει τέσσερις οκτάβες, από το σολ μέχρι το σολ4. O χαρακτηριστικός συνεχής ήχος του βιολιού δημιουργείται με γλύστριμα του δοξαριού πάνω στις χορδές. Με έλεγχο στην πίεση και την ταχύτητα του δοξαριού, το οποίο λειτουργεί ως προέκταση του ενός χεριού και με κατάλληλες κινήσεις και λαβές των δακτύλων του άλλου χεριού στις χορδές, επηρεάζει ο βιολινίστας κατά την εκτέλεση ενός μουσικού κομματιού:
- τη δυναμική (από molto pianissimo μέχρι molto fortissimo,) - τους εκφραστικούς χρωματισμούς (π.χ. παθητικά, τραγουδιστά, με κέφι, θριαμβευτικά, θλιμμένα) - και την άρθρωση μεταξύ των φθόγγων, όπως το πηδηχτό (saltato), το τονισμένο(marcato), το τρεμουλιαστό (tremolo), το τσιμπητό (pizzicato) ,τις τρίλιες(trillo), τους αρπισμούς (arpeggio), με γλύστρημα (glissando) κ.ά.
Με το βιολί είναι δυνατόν να εκτελεστούν επίσης διπλοί φθόγγοι και, με κατάλληλες τεχνικές συνθέσεως, ακόμα και τετραφωνικές μελωδίες (Μπαχ).
Bach 's Chaconne for Solo Violin / Itzhak Perlman (Part 1/2)
Το βιολί μπορεί να υπογραμμίσει την παρουσία του ανάμεσα σε άλλα όργανα, ακόμα κι αν αυτά έχουν εκ κατασκευής ισχυρότερο ήχο, όπως στην Πέστροφα του Σούμπερτ :
Schubert - Quinteto "la trucha" - G. Comellas, E. Santiago, R. Aldulescu, J. Jacobson, F. Petracchi
... και στη σονάτα Regenlied τoυ Μπραμς:
Brahms "Regenlied" Sonata Op. 78 Movement 3
Tzigane του Ραβέλ εκτελεί το βιολί αρπισμούς και πιτσικάτα του αριστερού χεριού, ενώ το όμποε παίζει τη μελωδία:
M. Ravel. Tzigane
Παράλληλα με το πιάνο, το βιολί είναι το πιο διαδεδωμένο σόλο μουσικό όργανο. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για την καταγωγή του: από τα έγχορδα μουσικά όργανα, που έφεραν οι Aραβες τον 8ο αιώνα στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες,από τα μεσαιωνικά κρότες και βιέλες. Αυτά τα μουσικά όργανα διαφέρουν από το βιολί κατά το ότι δεν στηρίζονται στον ώμο. Πλήθος από γεγονότα όμως ενισχύουν την υπόθεση του βιολιού από τα λαϊκά μουσικά όργανα των Σλάβων. Σε πολωνικές περιοχές υπήρχε ήδη από το 15ο αιώνα όργανο με δοξάρι,τύπου βιολιού με τρεις χορδες κουρδισμένες ανά πέμπτες. Αυτό το λαϊκό βιολί δεν είχε ακόμα αυστηρά καθορισμένες αναλογίες, δεν ήταν βερνικωμένο και είχε οξύ, και τραχύ ήχο(γι’αυτό στα πολωνικά το βιολίλέγεται Skzupse).
Εξελίχθηκε κατά την Αναγέννηση από παλαιότερα έγχορδα με δοξάρι: το μεσαιωνικό fiddle,τον ιταλικό «απόγονο» του, του 16ου αιώνα, τη lira nta braccio και το ρεμπέκ. Όπως οι πρόγονοι του, αλλά αντίθετα με τον «ξάδελφό» του τη βιόλα ντα γκάμπα, το βιολί έχει μπράτσο χωρίς τάστα.Το βιολί αναγνωρίστηκε από παλαιά για τον τραγουδιστό του ήχο, ιδιαίτερα στην γενέτειρα του Ιταλία, όπου οι πρώτοι κατασκευαστές του, Γκασπάρο ντα Σαλό, Αντρέα Αμάτι και Τζοβάνι Πάολο Ματζίνι διαμόρφωσαν τις μέσες διαστάσεις του πριν από το τέλος του 16ου αιώνα. Το βιολί κατά την εξέλιξη του υπέστη πολλές αλλαγές χάρη στις οποίες προσαρμόστηκε στον εκάστοτε μουσικό ρόλο του.Γενικά το καπάκι και η ράχη στα πρώτα βιολιά ήταν πιο κυρτά. Τα πιο σύγχρονα, μετά τις καινοτομίες του Αντόνιο Στρατιβάρι (1644-1737),αποκτούν ρηχότερο ηχείο και έχουν αδρότερο ήχο. Κατά τον 19ο αιώνα με την εμφάνιση των βιρτουόζων βιολιστών και των μεγαλύτερων διαστάσεων που αποκτούν οι αίθουσες συναυλιών, το βιολί παίρνει την τελική γνωστή του μορφή ως προς το σχέδιο και την κατασκευή του.
πηγη:
*Mary Galanaki Kalkouni
Sarasate Plays Sarasate Zigeunerweisen
http://youtu.be/ABm7nMVyNh4
*Ahilleas Tranoulidis
http://www.youtube.com/watch?v=dhvIiXonxzI
*Kostas Bernidakis
Vivaldi Concerto for Violin in D ''Il Grosso Mogul'' RV 208
http://www.youtube.com/watch?v=5Sj82EhiU-Q
*Katerina Moraitou
Jascha Heifetz plays Paganini Caprice No. 24
http://www.youtube.com/watch?v=vPcnGrie__M
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου