Παρασκευή 22 Ιουνίου 2012

VERDI GIUSEPPE




VERDI

1813 - 1901

 
Ο Τζουζέπε Φορτουνίνο Φραντσέσκο Βέρντι (ιταλικά:Giuseppe Fortunino Francesco Verdi, 10 Οκτωβρίου 1813 – 27 Ιανουαρίου 1901) ήταν Ιταλός μουσικός συνθέτης, από τους διασημότερους στο είδος της όπερας. Ανάμεσα στα δημοφιλέστερα έργα του ανήκουν οι όπερες Ριγκολέττο, Ναμπούκο, Τραβιάτα και Αΐντα, μέρη των οποίων ("La donna è mobile", "Va, pensiero", "Libiamo" και θριαμβικό εμβατήριο αντίστοιχα) είναι πασίγνωστα.
Γεννήθηκε στη Ρονκόλα της τότε Γαλλικής Αυτοκρατορίας, κοντά στο Μπουσέτο της Ιταλίας και πέθανε στο Μιλάνο. Πολύ νωρίς έδειξε καταπληκτική κλίση στη μουσική και στα 23 του χρόνια πήρε τη θέση του διευθυντή της φιλαρμονικής του Μπουσέτο. Το 1839 παρουσιάστηκε η πρώτη του όπερα Ομπέρτο, στη Σκάλα του Μιλάνου, με πολύ καλές κριτικές. Τον ίδιο χρόνο ο θάνατος της γυναίκας του και των δύο παιδιών του τον έφεραν σε απελπισία σε σημείο να μη θέλει πλέον άλλο ν΄ ασχοληθεί με τη μουσική.
Παρά ταύτα το 1840 παρουσιάστηκε η κωμική όπερα Μια μέρα βασιλείας, η οποία όμως σημείωσε αποτυχία. Στενοχωρημένος ο Βέρντι αποσύρθηκε στο σπίτι του στο Μιλάνο. Έτσι δύο χρόνια μετά, με τον θρίαμβο της τέχνης πάνω στον πόνο του, το 1842, αποδέχθηκε την πρόταση να ξαναρχίσει να γράφει όπερες για τη Σκάλα του Μιλάνου και η όπερά του Ναμπούκο ή Ναβουχοδονόσωρ απέσπασε πολύ καλές κριτικές και γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Από τότε ο Βέρντι αφοσιώθηκε στη σύνθεση όπερας. 
Ήταν η αρχή μιας θριαμβευτικής σταδιοδρομίας που συνδέθηκε πολύ στενά με τις προσπάθειες για την πολιτική ένωση (Risorgimento) της Ιταλίας. Μια τάση που ο ίδιος ο Βέρντι ενεθάρρυνε με τη θεματολογία των έργων του, τα οποία, εμπνεόμενα από το ιστορικό παρελθόν και επενδυμένα με εντυπωσιακά χορωδιακά, δημιουργούσαν εύκολα στο κοινό συνειρμούς με την τρέχουσα πολιτική πραγματικότητα. 


Χαρακτηριστικό της ταύτισης του ονόματος του Βέρντι με το Risorgimento ήταν το σύνθημα που ακουγόταν τότε Viva VERDI (Viva Vittorio Emanuele Re D'Italia - Ζήτω ο Βίκτωρ Εμμανουήλ βασιλιάς της Ιταλίας).
Με τους Λομβαρδούς (1843), τον Ερνάνη (1844), τον Αττίλα (1846), τη Λουίζα Μίλλερ (1847) και τον Μάκβεθ (1849) ο Βέρντι πέτυχε την αναγνώρισή του ως συνθέτη και εκτός Ιταλίας. Στις αρχές τις δεκαετίας του 1850 τρείς όπερές του, ο Ριγκολέττο (1851), ο Τροβατόρε (1853) και η Τραβιάτα (1853), είχαν τεράστια επιτυχία, όπως και Οι Σικελικοί Εσπερινοί

(1855) και ο Χορός Μεταμφιεσμένων(1859). Η διεθνής του καταξίωση φαίνεται και από το γεγονός ότι οι επόμενες όπερές του πρωτοανέβηκαν σε λυρικά θέατρα εκτός Ιταλίας. Το 1862 Η Δύναμη του Πεπρωμένου παρουσιάστηκε στην Αγία Πετρούπολη, ο Δον Κάρλος το 1867 στο Παρίσι και η Αΐντα το 1871 στο Κάιρο, για τα εγκαίνια της διώρυγας του Σουέζ.
Μετά από ένα μεγάλο διάστημα σιωπής, η γνωριμία του με τον κατά πολύ νεότερό του ποιητή και συνθέτη Αρίγκο Μπόιτο ανανέωσε το ενδιαφέρον του Βέρντι για την όπερα. Το 1887 παρουσιάστηκε ο Οθέλλος και τέλος το 1893 ο Φάλσταφκαι τα δύο σε λιμπρέτα του Μπόιτο βασισμένα σε έργα του Σαίξπηρ. Ο Βέρντι πέθανε στις 27 Ιανουαρίου 1901 ύστερα από βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο. 
Στην κηδεία του προσήλθαν 200.000 άνθρωποι, τιμή που άρμοζε στον μεγάλο Ιταλό που τόσο αγαπήθηκε.
Εκτός από τις 26 όπερες ο Βέρντι έγραψε και εκκλησιαστική μουσική. Κορυφαίο έργο του σε αυτό τον τομέα είναι το Ρέκβιεμ (1874), πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα θρησκευτικά Τέσσερα ιερά κομμάτια (1898). Επίσης έγραψε αρκετές ρομάντσες και ένα κουαρτέτο για έγχορδα σε μι ελάσσονα (1873).
Εκτός μουσικής σκηνής διακρίθηκε για τον καλό χαρακτήρα του και τις αγαθοεργίες του. Μεταξύ άλλων χρηματοδότησε την ανέγερση και τη λειτουργία ενός νοσοκομείου και δημιούργησε έναν Οίκο Ανάπαυσης για τους αναξιοπαθούντες μουσικούς, σε μια κρύπτη του οποίου τάφηκε και ο ίδιος.
http://el.wikipedia.org/wiki/
%CE%A4%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%B6%CE%AD%CF%80%CE%B5_%CE%92%CE%AD%CF%81%CE%BD%CF%84%CE%B9


Επιλογή έργων
από μέλη της ομάδας 
  "Ακούτε Κλασική Μουσική; Εγώ ακούω."
 
*Elisabeth Maousidou
Aida - Franco Zeffirelli (Аида - Дзифирелли) T-portal.ru
με γαλλικούς υπότιτλους 
http://www.youtube.com/watch?v=QbytWD95ulI&feature=youtu.be
*Chris Panagopoulos
Aida, 1964 (Live) Price / Labó / Simionato / Bastianini - Karajan
*Gianni Christopoulos
Verdi: Aida with Freni, Domingo, Wixell. Houston 1987
http://www.youtube.com/watch?v=3wNF3WlGKxc
η όπερα αυτή γράφτηκε για την έναρξη της λειτουργίας της όπερας του καίρου στα 1871 [τότε η όπερα ονομαζόταν Χεδιβικό βασιλικό θέατρο] στις 24 δεκέμβρη το θριαμβικό εμβατήριο από αυτή την όπερα παρολίγον θα γινόταν ο εθνικός ύμνος της αιγύπτου


* Έλλη Τσιρογιάννη
La forza del Destino - Giuseppe Verdi - 1957
https://www.youtube.com/watch?v=RoB86Ug0XkI
Leonora di Vargas - Leyla Gencer
Padre Guardiano - Cesare Siepi
Don Alvaro - Giuseppe di Stefano
Il Marchese di Calatrava - Franco Calabrese
Don Carlo - Aldo Protti
Preziosilla - Gabriella Carturan
Fra Melitone - Enrico Campi
Curra - Stefania Malagù
Mastro Trabuco - Franco Ricciardi
Un Chirurgo - Franco Piva
Un Alcalde - Alfredo Giacomotti
Conductor - Antonino Votto
Orchestra - Teatro alla Scala
Chorus - Teatro alla Scala

* Stratis Vagis
BBC Prom 13 - Verdi' Requiem
Aida - Franco Zeffirelli (Аида - Дзифирелли) T-portal.ru
 
* Michael Mirtsios
Verdi Messa di Requiem Abbado, Scotto, Horne, Pavarotti, Ghiaurov Roma 1970



*Magda Riga
Verdi - Oberto - Michele Pertusi - Gabriella Collecchia - Fabio Sartori (Daniel Callegari)
http://www.youtube.com/watch?v=0XEHx9bAJxo

*Karim-Paul Habet
G. Verdi I Vespri Siciliani Overture C. Abbado Palermo 01/05/2002 http://www.youtube.com/watch?v=mck6R8M4iII
*Stratis Vagis
VESPRI SICILIANI - Callas, Christoff, Kokolios - KLEIBER = COMPLETE OPERA
http://www.youtube.com/watch?v=FgL-mbf251s&feature=youtu.be
I VESPRI SICILIANI, Live Performance, 26 May, 1951, Firenze, w.Kleiber Cond. Maggio Musicale Ensemble; Maria Callas, Giorgio Kokolios-Bardi, Enzo Mascherini, Boris Christoff, Bruno Carmassi, Mario Frosini, etc. CRITIC REVIEWS:
"Erich Kleiber is not usually associated with the 19th-century Italian repertory but he leads a vigorous performance….For Callas and Christoff admirers, of course, this is an essential document….Giorgio Kokolios-Bardi…had been one of Callas’ leading men at the National Opera in Athens, and she particularly requested him for this part."

*Συμεών Λαγόπουλος
Verdi - La Traviata (Mehta).
http://youtu.be/PzyEYAO0SAI
(με αγγλ. υπότιτλους)


*Magda Riga
Nabucco - Giuseppe Verdi - 2007
 http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=Xz6GBsJltxE
Nabucco - Leo Nucci
Ismaele - Fabio Sartori
Zaccaria - Carlo Colombara
Abigaille - Maria Guleghina
Fenena - Nino Surguladze
Gran Sacerdote - Carlo Striuli
Abdallo - Carlo Bosi Anna - Patrizia Cigna
Conductor - Daniel Oren
Orchestra - Arena di Verona
Chorus - Arena di Verona

*Jim Bas
Giuseppe Verdi : I Lombardi : Overture - ClassicalExperience
 http://www.youtube.com/watch?v=54Al7hN84k8

*Mina Dakou
Verdi - Simon Boccanegra - Placido Domingo - Metropolitan Opera (Levine)
http://www.youtube.com/watch?v=xOuES491xvw&feature=youtu.be

* Christos Tsiftsis
Rigoletto Elena Mosuc- Leo Nucci - Piotr Beczala - Laszlo Polgar - Katharina Peetz 2006(copmlete)
http://youtu.be/56lXsUgwCE0

*De Profundis Ya
 Verdi: Rigoletto 1955 (Giuseppe di Stefano & Maria Callas) [Complete Opera] 
 http://www.youtube.com/watch?v=KLU28cqFKQw&feature=share
Πράξη Α΄
Σκηνή 1:
Δωμάτιο στο παλάτι του δούκα
Σε μια χοροεσπερίδα στο παλάτι του[5] ο Δούκας της Μάντοβα τραγουδά για μια ζωή απολαύσεων με όσο το δυνατό περισσότερες γυναίκες (Questa o quella). Λέει πως έχει δει μια άγνωστη καλλονή στην εκκλησία και θα ήθελε να τη γνωρίσει, αλλά θα ήθελε να κατακτήσει και την κόμησσα του Τσεπράνο. Ο Ριγκολέττο είναι ο καμπούρης γελωτοποιός της αυλής του και εμφανίζεται να κοροϊδεύει τους συζύγους των κυριών οι οποίες τραβούν την προσοχή του δούκα και να συμβουλεύει τον δούκα να απαλλαγεί από αυτούς φυλακίζοντάς τους ή «καθαρίζοντάς» τους. Ο Μαρούλλο πληροφορεί τους ευγενείς ότι ο Ριγκολέττο έχει «ερωμένη» και οι ευγενείς αδυνατούν να το πιστέψουν. Οι ευγενείς αποφασίζουν να εκδικηθούν τον Ριγκολέττο. Στη συνέχεια ο καμπούρης ειρωνεύεται τον Κόμη Μοντερόνε, του οποίου την κόρη είχε αποπλανήσει ο δούκας. Ο Κόμης Μοντερόνε συλλαμβάνεται μετά από διαταγή του δούκα και καταριέται αυτόν και τον Ριγκολέττο. Η κατάρα φοβίζει στ' αλήθεια τον Ριγκολέττο.
Σκηνή 2:
Δρόμος και ο κήπος του σπιτιού του Ριγκολέττο
Σκεπτόμενος την κατάρα, ο Ριγκολέττο πλησιάζει το σπίτι του, οπότε τον πλευρίζει ο δολοφόνος Σπαραφουτσίλε και τον ρωτά αν θα ήθελε να του προσφέρει τις υπηρεσίες του. Ο Ριγκολέττο αναλογίζεται τις ομοιότητες μεταξύ των δύο (Pari siamo! - «Είμαστε ίδιοι!»): Ο Σπαραφουτσίλε σκοτώνει με το σπαθί του τα θύματά του, ενώ ο Ριγκολέττο τα «σκοτώνει» με τη γλώσσα του.
Ο Ριγκολέττο ανοίγει μια πόρτα και επιστρέφει στο σπιτικό του, στην αγαπημένη κόρη του, την όμορφη Τζίλντα. Ο Ριγκολέττο έχει αποκρύψει την ύπαρξή της από τον δούκα και τον κόσμο της πόλης για να την προστατέψει από τις ορέξεις τους, ενώ η Τζίλντα δεν γνωρίζει το επάγγελμα του πατέρα της. Καθώς της έχει απαγορεύσει να εμφανίζεται δημόσια, η Τζίλντα επισκέπτεται μόνο την εκκλησία και δεν ξέρει ούτε το όνομα του πατέρα της.
παραμάνα της, πως αισθάνεται ενοχή που δεν μίλησε στον πατέρα της για ένα παλικάρι που είχε συναντήσει στην εκκλησία, αλλά θα τον αγαπούσε αν ήταν φτωχός φοιτητής. Καθώς εξομολογείται τον έρωτά της, ο δούκας χτυπά την πόρτα χαρούμενος. Η Τζίλντα φωνάζει την Τζιοβάννα, μη γνωρίζοντας πως ο δούκας την είχε στείλει μακριά. Προσποιούμενος τον φοιτητή, ο δούκας πείθει την Τζίλντα για τον έρωτά του (E il sol dell'anima- «Ο έρωτας είναι η λιακάδα της ψυχής»). Μόλις εκείνη τον ρωτά πώς τον λένε, της απαντά, με κάποιο δισταγμό, Γκουαλτιέ Μαλντέ. Ακούγοντας ήχους και φοβούμενη ότι επέστρεψε ο πατέρας της, η Τζίλντα τον διώχνει, αφού πρώτα ανταλλάξουν στα γρήγορα όρκους αγάπης (Addio, addio). Μένοντας μόνη της, η Τζίλντα αναπολεί τον έρωτά της για τον δούκα, για τον οποίο πιστεύει ότι είναι φοιτητής (Caro nome... - «Αγαπημένο όνομα»).
Αργότερα, οι εχθρικοί ευγενείς έξω από τον τοίχο του κήπου, νομίζοντας ότι η Τζίλντα είναι η ερωμένη του γελωτοποιού, ετοιμάζονται να την απαγάγουν. Πείθοντας τον Ριγκολέττο πως στην πραγματικότητα απάγουν την κόμησσα Τσεπράνο, του δένουν τα μάτια και τον χρησιμοποιούν στην απαγωγή. Εκείνος τους βοηθά και η Τζίλντα μεταφέρεται μακριά από τους ευγενείς. Μόλις διαπιστώνει ότι στην πραγματικοτητα ήταν η κόρη του που απάχθηκε, ο Ριγκολέττο καταρρέει ενθυμούμενος την κατάρα.
Πράξη Β΄
Το παλάτι του δούκα
Ο δούκας προβληματίζεται σχετικά με την εξαφάνιση της Τζίλντα (Ella mi fu rapita! - «Μού την έκλεψαν!» και Parmi veder le lagrime). Μπαίνουν τότε οι ευγενείς και τον πληροφορούν ότι έχουν αιχμαλωτίσει την ερωμένη του Ριγκολέττο. Από την περιγραφή της, ο δούκας αναγνωρίζει ότι είναι η Τζίλντα και ορμά στο δωμάτιο όπου κρατείται (Possente amor mi chiama - «Ο δυνατός έρωτας μού γνέφει»). Ευχαριστημένοι από το παράξενο ενδιαφέρον του δούκα, οι αυλικοί τώρα διασκεδάζουν με τον Ριγκολέττο, που εισέρχεται τραγουδώντας. Προσπαθεί να εντοπίσει την Τζίλντα προσποιούμενος ότι δεν ενδιαφέρεται, καθώς φοβάται πως ίσως να έχει πέσει στα χέρια του δούκα. Στο τέλος παραδέχεται ότι στην πραγματικότητα ψάχνει την κόρη του και ζητά από τους αυλικούς να του την επιστρέψουν (Cortigiani, vil razza dannata - «Αυλικοί, καταραμένη ράτσα»). Εκείνοι ξυλοκοπούν τον Ριγκολέττο μετά την απόπειρά του να εισβάλει στο δωμάτιο όπου κρατείται η Τζίλντα. Η Τζίλντα ορμά και ικετεύει να φύγουν. Οι άνδρες φεύγουν πιστεύοντας πως ο Ριγκολέττο έχει παραφρονήσει. Η Τζίλντα περιγράφει στον πατέρα της τι της συνέβηκε στο παλάτι (Tutte le feste al tempio - «Σ' όλες τις γιορτές»). Ο Ριγκολέττο απαιτεί εκδίκηση ενάντια στον δούκα και η κόρη του φαίνεται να συμφωνεί (ντουέτο: Sì! Vendetta, tremenda vendetta! - «Ναι! Εκδίκηση, τρομερή εκδίκηση!»).
Πράξη Γ΄
Δρόμος έξω από το σπίτι του Σπαραφουτσίλε
Φαίνεται ένα τμήμα από το σπίτι του Σπαραφουτσίλε, με δύο δωμάτια ανοικτά στη θέα του κοινού. Ο Ριγκολέττο και η Τζίλντα καταφθάνουν. Ξαφνικά ακούγεται η φωνή του δούκα (La donna è mobile - «Η γυναίκα είναι άστατη»), που εκθέτει την απιστία και την άστατη φύση των γυναικών. Ο Ριγκολέττο λέει στην Τζίλντα ότι ο δούκας βρίσκεται μέσα στο σπίτι του δολοφόνου και προσπαθεί να κατακτήσει την αδελφή του Σπαραφουτσίλε, τη Μανταλένα (Bella figlia dell'amore - «`Ομορφο κορίτσι της αγάπης»).
"La donna è mobile"
Ο Ενρίκο Καρούζο τραγουδά το "La donna è mobile". Περ. 1908.
Έχετε προβλήματα με αυτό το αρχείο; Δείτε βοήθεια πολυμέσων.
"Bella figlia dell'amore"
Οι Ενρίκο Καρούζο, Μπέσι Άμποτ, Λουίζ Χόμερ και Αντόνιο Σκόττι σε εγγραφή του 1907 για τη Victor Records.
Έχετε προβλήματα με αυτό το αρχείο; Δείτε βοήθεια πολυμέσων.
Ο Ριγκολέττο διαπραγματεύεται με τον δολοφόνο, ο οποίος είναι έτοιμος να δολοφονήσει τον δούκα για χρήματα, και του προσφέρει 20 σκούδα. Λέει στην κόρη του να φορέσει ανδρικά ρούχα για να ετοιμαστεί να φύγει στη Βερόνα και ανακοινώνει ότι σχεδιάζει να την ακολουθήσει αργότερα. Καθώς πέφτει η νύχτα, μια καταιγίδα πλησιάζει και ο δούκας αποφασίζει να μείνει στο σπίτι για τη νύχτα. Ο Σπαραφουτσίλε του παραχωρεί το υπνοδωμάτιο του ισογείου.
Η Τζίλντα, η οποία ακόμα είναι ερωτευμένη με τον δούκα παρά το γεγονός ότι γνωρίζει πως είναι άπιστος, επιστρέφει ντυμένη με ανδρικά ρούχα. Κρυφακούει τη Μανταλένα να ικετεύει για τη ζωή του δούκα και τον Σπαραφουτσίλε να της υπόσχεται ότι αν μέχρι τα μεσάνυχτα κάποιος άλλος μπορεί να βρεθεί στη θέση του δούκα, θα αντικαταστήσει με αυτόν το θύμα. Η Τζίλντα, σκεπτόμενη παρορμητικά, αποφασίζει να θυσιαστεί για τον δούκα και μπαίνει στο σπίτι. Ο δολοφόνος την τραυματίζει νομίζοντάς την για άνδρα, και εκείνη καταρρέει.
Τα μεσάνυχτα, όταν ο Ριγκολέττο επιστρέφει με τα χρήματα, του παραδίνεται ένα σώμα μέσα σε ένα σάκο, οπότε και πανηγυρίζει τον θρίαμβό του. Είναι έτοιμος να ρίξει τον σάκο, αφού τον βαρύνει με πέτρες, στο κοντινό ποτάμι, όταν ακούει τη φωνή του δούκα να τραγουδά την άρια La donna è mobile. Ο Ριγκολέττο, έκπληκτος, ανοίγει τον σάκο και προς μεγάλη του απελπισία ανακαλύπτει τη θυγατέρα του θανάσιμα τραυματισμένη. Εκείνη αναζωογονείται για μια στιγμή, ανακοινώνει ότι είναι ευχαριστημένη που πεθαίνει για τον αγαπημένο της (V'ho ingannato - «Πατέρα, σε παραπλάνησα») και μετά πεθαίνει στα χέρια του. Οι χειρότεροι φόβοι του Ριγκολέττο υλοποιούνται καθώς κραυγάζει με φρίκη: «Η κατάρα!».
Ριγκολέττο - Βικιπαίδεια
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B9%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CE%BB%
CE%AD%CF%84%CF%84%CE%BF







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου