Ακούτε Κλασική Μουσική;: HAYDN JOSEF

Παρασκευή 22 Ιουνίου 2012

HAYDN JOSEF

HAYDN JOSEF

1732 - 1809

Ο Φραντς Γιόζεφ Χάυντν (γερμ. Franz Joseph Haydn, 31 Μαρτίου ή 1 Απριλίου 1732 – 31 Μαΐου 1809) ήταν Αυστριακός συνθέτης, ένας από τους σημαντικότερους της κλασικής εποχής της μουσικής. Θεωρείται ο "πατέρας" της συμφωνίας και του κουαρτέτου εγχόρδων. Το έργο του περιλαμβάνει κυρίως οργανική μουσική — συμφωνίες και μουσική δωματίου — καθώς και φωνητικά έργα στα οποία περιλαμβάνονται κωμικές και δραματικές όπερες.

Νεανικά χρόνια 

Ο Χάυντν γεννήθηκε το 1732 στο χωριό Rohrau της Αυστρίας κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία. Οι γονείς του δεν είχαν ιδιαίτερη σχέση με τη μουσική, αν και ο πατέρας του έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση για την παραδοσιακή μουσική και ήταν αυτοδίδακτος στην άρπα. Ο Χάυντν λαμβάνει τα πρώτα μαθήματα μουσικής κοντά στον συγγενή της οικογένειας Γιόχαν Ματίας Φρανκ και ειδικότερα στο πιάνο και το βιολί. Σε ηλικία επτά ετών, γίνεται μέλος της παιδικής χορωδίας στον καθεδρικό ναό του Αγίου Στεφάνου στη Βιέννη,  ωστόσο γενικά δεν λαμβάνει μία συστηματική μουσική εκπαίδευση κατά τα  νεανικά του χρόνια. Εγκαταλείποντας την παιδική χορωδία, ο Χάυντν  αναγκάζεται να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας μουσικός, παίζοντας  βιολί και άλλα πληκτροφόρα  όργανα ή διδάσκοντας μουσική. Αυτή την περίοδο, που διαρκεί περίπου  δέκα χρόνια, καταγράφονται κάποια επιπλέον μαθήματα μουσικής σύνθεσης με  τον Νίκολα Πόρπορα (Nicola Porpora), σημαντικό Ιταλό συνθέτη και δάσκαλο τραγουδιού.

Μουσικός διευθυντής 

Το 1759 (ή το 1757) ο Χάυντν διορίζεται ως μουσικός διευθυντής στην αυλή του κόμη Karl von Morzin, όπου διευθύνει μία μικρή ορχήστρα,  για την οποία συνθέτει και την πρώτη του συμφωνία. Σύντομα όμως, όλοι  οι μουσικοί της αυλής απολύονται λόγω οικονομικών δυσχερειών του κόμη.  Το γεγονός αυτό θεωρείται ορόσημο στην καλλιτεχνική σταδιοδρομία του  Χάυντν, καθώς το 1761 βρίσκει μόνιμη εργασία στο παλάτι του πρίγκιπα Εστερχάζυ  (Paul Anton Eszterházy), το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει ένα θέατρο  όπερας και δύο μεγάλα δωμάτια μουσικής. Ο Χάυντν είναι υπεύθυνος όχι  μόνο για την σύνθεση της μουσικής και την διεύθυνση της ορχήστρας, αλλά  και για την εκπαίδευση των μουσικών και την συντήρηση ακόμη των οργάνων.

Σε αυτή τη θέση θα παραμείνει για περισσότερο από τριάντα χρόνια,  παράγοντας σχεδόν το σύνολο του έργου του. Σε αυτό το διάστημα  καταγράφεται και η ανάπτυξη της φιλίας του Χάυντν με τον Μότσαρτ,  του οποίου το έργο άσκησε σημαντική επίδραση στον Χάυντν. Στα  σημαντικότερα έργα αυτής της περιόδου συγκαταλέγονται οι συμφωνίες του Παρισιού (1785-1786), η συμφωνία του Αποχαιρετισμού (αρ. 45) καθώς και αρκετές σονάτες για πιάνο και κουαρτέτα εγχόρδων.

Λονδίνο και Βιέννη 

Μετά το θάνατο του πρίγκιπα Νικολάου το 1790,  ο διάδοχος του Αντώνιος αποφασίζει να απολύσει όλους τους μουσικούς της  αυλής. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στον Χάυντν να αποδεχτεί την τιμητική  πρόσκληση του ιμπρεσάριου Γιόχαν Πέτερ Σάλομον (Johann Peter Salomon)  για μία περιοδεία στο Λονδίνο  με την υποστήριξη μιας μεγάλης ορχήστρας. Στα πλαίσια αυτής της  περιοδείας, ο Χάυντν συνθέτει συνολικά δώδεκα συμφωνίες, μεταξύ των  οποίων η συμφωνία Της Εκπλήξεως (αρ. 94) και η Στρατιωτική (αρ. 100). Οι αποκαλούμενες και συμφωνίες του Λονδίνου, τυγχάνουν μεγάλης απήχησης και συγκαταλέγονται στα πιο σημαντικά έργα του Χάυντν.

Μετά από την περιοδεία στο Λονδίνο, ο Χάυντν επιστρέφει στη Βιέννη,  όπου εγκαθίσταται μόνιμα και συνθέτει κυρίως θρησκευτική μουσική. Στο  διάστημα αυτό, ολοκληρώνει δύο ορατόρια, τη Δημιουργία (Die Schöpfung) και τις Εποχές (Die Jahreszeiten), του 1798 και 1801 αντίστοιχα. Τα κείμενα για τα δύο αυτά ορατόρια έγραψε ο βαρόνος Gottfried von Swieten και για την Δημιουργία βασίστηκε στη Γένεση και το έργο του Μίλτον Ο χαμένος παράδεισος. Θεωρείται πως τα έργα αυτά είναι επηρεασμένα από τη μουσική του Χαίντελ και ειδικότερα από το ορατόριο του Μεσσία καθώς κατά την επίσκεψή του στο Λονδίνο, ο Χάυντν ήρθε σε επαφή με το έργο του Χαίντελ.

Έργο 

Τα έργα του Χάυντν είναι αριθμημένα με βάση την ημερομηνία  ολοκλήρωσής τους. Εναλλακτικά χρησιμοποιείται συχνά η ταξινόμηση του  Anthony van Hoboken που καθιερώθηκε το 1957. Συνολικά το μουσικό έργο του Χάυντν περιλαμβάνει

Ορατόρια και όπερες

12 λειτουργίες, με χαρακτηριστικά δείγματα τη Λειτουργία του Νέλσον και τη Λειτουργία των τυμπάνων (αριθμοί έργων 1-12).

104 συμφωνίες (ή 108 σύμφωνα με την ταξινόμηση του Hoboken)

84 κουαρτέτα εγχόρδων

31 τρίο με πιάνο

60 σονάτες για πιάνο

Πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%82_%CE%93%CE%B9%CF%8C%CE%B6%CE%B5%CF%86_%CE%A7%CE%AC%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%BD

List of Compositions by Joseph Haydn

http://imslp.org/wiki/List_of_Compositions_by_Joseph_Haydn

Επιλογή έργων

από μέλη της ομάδας 

"Ακούτε
Κλασική Μουσική; Εγώ ακούω."

 ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ

*Michael Mirtsios

Haydn Symphonies Nos 6, 7, 8, Trilogy of the Day

http://www.youtube.com/watch?v=b6d7UkhNgn8&list=PLACA85BCC502C0137&feature=g-all-a
*Tanja Pavlovic

Haydn Symphony No 82 C major 'L'Ours' 'The Bear' R Norrington , Camerata Salzburg

http://www.youtube.com/watch?v=ClOhWkZHVdY&feature=share&list=PL8A0BA9DB0F81FAC0 
*ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΙΟΣ
Otto
Klemperer, Haydn, Symphony 88 in g major
http://youtu.be/MIJG7ig9PFw

*Vasilis Vandoros

Joseph Haydn- Symphony No. 99

http://www.youtube.com/watch?v=77H4RycrUik&feature=youtu.be
George Szell, conductor, Cleveland Orchestra 

Christos Sipsis 
Haydn: Symphony No.99 - Pinnock/RCO(2008Live) 
http://www.youtube.com/watch?v=fB8_cZiEQgA&feature=youtu.be
Sergios Malakates 
Haydn: Symphony No.100 - Minkowski/CLO(2008Live)http://www.youtube.com/watch?v=xzM1YSPpNTg 
*Gianni Christopoulos 
Haydn - Symphony No. 103 'Drum Roll'

http://www.youtube.com/watch?v=n0HZ8WXC-bs

*Thanassis Priskos 
Haydn: Symfonie nr. 104 in D 'London' - Frans
Brüggen - Radio Kamer Filharmoni

http://youtu.be/Bk6TJhH2dXQ

 ΣΟΝΑΤΕΣ

*Flora Tzanetakis

Haydn, piano sonata in E minor Hob. XVI/34

http://youtu.be/9hvz_Hykmr4

ΚΟΝΣΕΡΤΑ

*Stratis Vagis
Rostropovich-Haydn-Cello Concerto No.2-part 1 of 3 (HD)

http://www.youtube.com/watch?v=TF_ai27A9_U&feature=share

*Vasilis Vandoros

Celloconcert in C - Joseph Haydn door Marie-Elisabeth Hecker en de Radio Kamer Filharmonie

 http://www.youtube.com/watch?v=PulffEOx1W4&feature=youtu.be

*Mirto Zafiropoulou

Maurice Gendron - Haydn, Cello Concertos in C & D 

http://www.youtube.com/watch?v=XwjZnZDpXSA&feature=youtu.be *Varvara Metaxa Mariatou
 J. Haydn - Piano Concerto No. 11 in D major, Hob XVIII:11 (de Maistre, ORF Symphony)

http://www.youtube.com/watch?v=LTMvOE2eEjs&feature=share
*Tanja Pavlovic

Joseph Haydn-Violin Concerto in G major
http://youtu.be/KzJ0TWNDqA

*ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΗΣΙΟΣ

Wynton Marsalis Haydn Trumpet Concerto

http://youtu.be/vpFaWJQHwbA

*Landau Red

Wynton Marsalis Haydn Trumpet Concerto

 http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=vpFaWJQHwbA#!

ΤΡΙΟ 

*Landau Red

J. HAYDN - PIANO TRIO IN E MAJOR ¨TRIO ARETI¨ 

http://www.youtube.com/watch?v=zdnnCykTM3o
*Gianni Christopoulos

Haydn Baryton Trio No.50 in D major, Hob.XI:50 

http://www.youtube.com/watch?v=s_T64S5Yc68
*Kiriaki Chrysanidou

Haydn Piano Trio in A Major, Hob. XV: 18 (Complete).mp4

http://www.youtube.com/watch?v=v1Y5YSxQqKA 

ΚΟΥΑΡΤΕΤΑ
 
*Konstantinos Kouzof

Haydn String Quartet Op 20 No 2 C major Tatrai Quartet

http://www.youtube.com/watch?v=5udOmmsWksE 
*Konstantinos Kouzof 
Haydn : String Quartet op. 74 (no.3)
http://www.youtube.com/watch?v=JaMlwmOX2Hg   
*Tanja Pavlovic

Joseph Haydn - String Quartet in D minor, Op. 42
http://www.youtube.com/watch?v=dW-G5txYvsY&feature=youtu.be
*Tanja Pavlovic
Haydn String Quartet Op 76 No 4 B flat major 'Sunrise'
http://www.youtube.com/watch?v=kueKQT1ll0w&feature=youtu.be*Elio Tlio
Haydn: Emperor Quartet (entire) - London String Quartet

 http://www.youtube.com/watch?v=FBwaAtOKq_4

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ - ΟΡΑΤΟΡΙΑ

*Gianni Christopoulos

Haydn HobXXII 05 Große Orgelmesse In E flat major 

http://www.youtube.com/watch?v=HztmTyeLVeA&feature=related

“The Creation” was played to honour Joseph Haydn at his 76th birthday at
 the Old University Hall in Vienna on march 27, 1808. Joseph Haydn was 
there, Antonio Salieri was conducting, Beethoven kissed his hands, the audience was enthusiastic! In the front, sitting on a chair in the middle: Joseph Haydn. – Watercolor by Balthasar Wigand, who was also 
there.
http://haydn2009.wordpress.com/tag/die-schopfung/

*Gianni Christopoulos
Haydn: Die Schopfung - Harnoncourt/CMW(2010Live) 

http://www.youtube.com/watch?v=B42kFiPBy6Y
 
*De Profundis Ya

Haydn Die Schoepfung, The Creation, James Levine, Complete (1987) 

http://www.youtube.com/watch?v=tiRptpwNqgw&feature=share

Η "Δημιουργία" θεωρείται απο πολλούς το ωραιότερο έργο του Haydn.

Είναι ορατόριο και γράφτηκε μεταξύ του 1796 και 1798 και αναφέρεται  
στην δημιουργία του Κόσμου όπως αυτή περιγράφεται στην Γένεση (Βίβλος)  
και στον "Χαμένο Παράδεισο" του John Milton.

Haydn The Creation Die Schöpfung Davis, Matthews, Bostridge, Henschel, Airs & Choruses  
http://www.youtube.com/watch?v=6F4mKRVfRcE&feature=related

LIBRETTO 
http://www.barbican.org.uk/media/events/6772haydncreationforweb.pdf

*Christos Sipsis 

Haydn Die Schoepfung, The Creation, James Levine, Complete (1987)

http://youtu.be/tiRptpwNqgw