ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 19

19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ

Luigi Rodolfo Boccherini

Pencil drawing of Luigi Boccherini
by Etienne Mazas after a portrait bust

1743: Γεννιέται ο Ιταλός συνθέτης και τσελίστας Luigi Rodolfo Boccherini η μουσική του οποίου διατήρησε ένα ευγενικό galante στυλ, ενώ ωρίμαζε εκτός των μεγάλων ευρωπαϊκών μουσικών κέντρων. Ο Boccherini έγινε ευρέως γνωστός για ένα minuet από το έργο του ‘’String Quintet σε Ε, Op . 11, Νο. 5’’ (G 275) και το ‘’Τσέλο κοντσέρτο σε σι ύφεση μείζονα (G 482)’’. Ο Boccherini γεννήθηκε στην πόλη Lucca της Ιταλίας σε μια οικογένεια μουσικών. Σε νεαρή ηλικία, στάλθηκε από τον πατέρα του -ο οποίος ήταν τσελίστας και ερμηνευτής του κοντραμπάσο-, να σπουδάσει στη Ρώμη. Το 1757 πήγαν μαζί στη Βιέννη, όπου είχαν διοριστεί στην βασιλική Αυλή ως μουσικοί του Burgtheater. Το 1761, ο Boccherini πήγε στη Μαδρίτη όπου εργάστηκε για τον Infante Luis Antonio της Ισπανίας, νεότερο αδελφό του βασιλιά Charles III. Εκεί μεγαλούργησε κάτω από τη βασιλική πατρωνία ώσπου μια μέρα, όταν ο βασιλιάς εξέφρασε την αποδοκιμασία του σε ένα ‘’πέρασμα’’ ενός τρίο του συνθέτη και διέταξε τον Boccherini να το αλλάξει, εκείνος ενοχλήθηκε τόσο πολύ με αυτή την παρέμβαση στην τέχνη του και, αντ 'αυτού, διπλασίασε το πέρασμα οδηγώντας έτσι τα πράγματα στην άμεση απόλυσή του. Στη συνέχεια, συνόδευσε τον ευγενή Don Luis σε μια μικρή πόλη στα βουνά Gredos, την Arenas de San Pedro όπου, εκεί και στην γειτονική πόλη Candeleda, ο Boccherini έγραψε πολλά από τα διασημότερα έργα του. Μεταξύ των προστατών του ήταν ο Γάλλος πρόξενος Lucien Bonaparte, καθώς και ο Βασιλιάς Friedrich Wilhelm ΙΙ της Πρωσίας, ο ίδιος ερασιτέχνης τσελίστας - φλαουτίστας και ‘’άπληστος’’ μαικήνας των τεχνών. Ο Boccherini έζησε δύσκολες στιγμές μετά το θάνατο των ισπανών προστατών του, των δύο συζύγων του και δύο θυγατέρων του και πέθανε σχεδόν φτωχός στη Μαδρίτη το 1805, αφήνοντας δύο γιους. Θάφτηκε στην Παπική Βασιλική του Αγίου Μιχαήλ μέχρι το 1927, οπότε ο Μπενίτο Μουσολίνι ζήτησε να επαναπατριστούν τα λείψανά του στην Εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου των κατοίκων της γενέτειρας του συνθέτη Lucca. Το στυλ του Boccherini χαρακτηρίζεται από την τυπική ροκοκό ελαφρότητα και αισιοδοξία και παρουσιάζει ιδιαίτερα μελωδικές και ρυθμικές επινοήσεις, σε συνδυασμό με συχνές επιρροές από την πλούσια ισπανική παράδοση της κιθάρας. 

György Kurtág

1926: Γέννηση του Ούγγρου συνθέτη György Kurtág. Ο Kurtág γεννήθηκε στην πόλη Lugoj της Ρουμανίας. Το 1946, ξεκίνησε τις σπουδές του στην Franz Liszt Academy of Music της Βουδαπέστης όπου συνάντησε τη σύζυγό του, Márta, καθώς επίσης και τον συνθέτη György Ligeti με τον οποίο έγιναν στενοί φίλοι. Είχε δάσκαλο στο πιάνο τον Pál Kadosa και στη σύνθεση τους Sándor Veress και Ferenc Farkas, στη μουσική δωματίου τον Leo Weiner και στη θεωρία τον Lajos Bardos. Αποφοίτησε το 1951 και πήρε το πτυχίο του στη σύνθεση το 1955. Μετά την εξέγερση στην Ουγγαρία το 1956, ο Kurtág έφυγε στο Παρίσι όπου σπούδασε με τον Olivier Messiaen και τον Darius Milhaud. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ωστόσο, ο συνθέτης έπασχε από σοβαρή κατάθλιψη: ‘’Συνειδητοποίησα’’, αφηγείται ο ίδιος, ‘’σε σημείο απόλυτης απελπισίας ότι όσα πίστευα μέχρι τότε ότι αποτελούν τον κόσμο, ήταν ένα μεγάλο ψέμα... ‘’. Ο Kurtág ξεκίνησε ψυχολογική θεραπεία με την Marianne Stein, μια συνάντηση που αναζωογόνησε τον ίδιο και προώθησε έντονα την καλλιτεχνική του ανάπτυξη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ανακάλυψε επίσης τα έργα του Anton Webern και τα έργα του Samuel Beckett. Το Κουαρτέτο Εγχόρδων που συνέθεσε το 1959 μετά την επιστροφή του στη Βουδαπέστη, χαρακτηρίζει αυτή την κρίσιμη καμπή και το αφιερώσε στην θεραπεύτριά του Stein. Μεταξύ του 1960 και του 1968, εργάστηκε ως répétiteur στην Εθνική Φιλαρμονική της Βουδαπέστης και το 1967 ξεκίνησε να διδάσκει στην Franz Liszt Academy πιάνο και αργότερα μουσική δωματίου μέχρι το 1993. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ξεκίνησε συνεργασίες στο εξωτερικό με αυξανόμενη συχνότητα: έγινε συνθέτης στην Φιλαρμονική του Βερολίνου (1993-1995) και στο Konzerthaus της Βιέννης (1995) ταξίδεψε στην Ολλανδία ως προσκεκλημένος συνθέτης (1996-98) και πάλι στο Βερολίνο (1998-99) και, μετά από πρόσκληση του Ensemble intercontemporain της Cité de la Musique και του Festival d' Automne, στο Παρίσι (1999-2001). Ο György Kurtág και η σύζυγός του ζουν μόνιμα κοντά στο Bordeaux από το 2002.

http://www.youtube.com/watch?v=4Tksayf09-c

György Kurtág: ... concertante ... op. 42 (2003)

ΘΑΝΑΤΟΙ
1605: Orazio Vecchi
1653: Antonio Romano Piacentino
1790: Jean-Baptiste Krumpholz
1815: Leonhard von Call
1822: Jerónimo Francisco Lima
1927: Robert Fuchs
1941: Herbert Hamilton Harty
1975: Luigi Dallapiccola
1994: Vittorio Rieti

19 Φεβρουαρίου

1914: Πρεμιέρα της όπερας του Riccardo Zandonai "Francesca da Rimini" στο Teatro Regio του Τορίνο. Το λιμπρέτο του Tito Ricordi είναι βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Gabriele d'Annunzio γύρω από την ιστορία των μοιχών εραστών Πάολο και Φραντσέσκα από το Canto V της Κόλασης του Δάντη.

1923: Πρώτη εκτέλεση της Συμφωνίας No. 6 σε ρε ελάσσονα (πιο σωστά σε Δώριο τρόπο) Op. 104 του Jean Sibelius στο Ελσίνκι, με την Ορχήστρα της Πόλης του Ελσίνκι υπό τη διεύθυνση του συνθέτη.

1926: Πρεμιέρα του μπαλέτου του Αμερικανού συνθέτη John Alden Carpenter "Skyscrapers" (Ουρανοξύστες) στη Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης. 

1929: Πρώτη εκτέλεση του Κουαρτέτου εγχόρδων No. 3 του Béla Bartók στο Λονδίνο με το Waldbauer-Kerpely Quartet. Γράφτηκε το 1927 και την επόμενη χρονιά ο Bartók με αυτό το έργο κέρδισε το πρώτο βραβείο από κοινού με τον Alfredo Casella σε ένα διαγωνισμό για μουσική δωματίου που διοργάνωσε η Musical Society Fund της Φιλαδέλφειας. 
http://youtu.be/khUtfWRRbDk

Béla Bartók - String Quartet No. 3

1932: Πρώτη εκτέλεση του έργου "Symphonic Ode" (Συμφωνική Ωδή) του Aaron Copland με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βοστώνης υπό τη διεύθυνση του Serge Koussevitzky. Γράφτηκε κατά παραγγελία του Koussevitzky για τον εορτασμό των 50 χρόνων από την ίδρυση της Συμφωνικής της Βοστώνης. Για την επέτειο των 75 χρόνων από την ίδρυση της Συμφωνικής της Βοστώνης, ο Copland αναθεώρησε την παρτιτούρα και την αφιέρωσε στη μνήμη του Koussevitzky. Η ορχήστρα πρωτοπαρουσίασε αυτήν την αναθεωρημένη εκδοχή υπό τη διεύθυνση του Charles Munch στις 3 Φεβρουαρίου 1956.
Aaron Copland - Symphonic Ode
http://classical-music-online.net/en/listen/68293

Classical music online: free listen online, download mp3

1941: Πρώτη εκτέλεση του έργου του Morton Gould "Spirituals" για Ορχήστρα στο WNYC Festival of American Music της Νέας Υόρκης υπό τη διεύθυνση του συνθέτη, ήταν το έργο που καθιέρωσε τη φήμη του Gould ως συνθέτη συμφωνικής μουσικής.

1949: Πρώτη εκτέλεση της Partita για κουιντέτο πνευστών του Αμερικανού συνθέτη Irving Fine, στη Νέα Υόρκη, από το New Art Wind Quintet.
http://youtu.be/bzGL-zOQCCI

Irving Fine - Partita (1948) for Wind Quintet (1/2)

1962: Πρώτη εκτέλεση του ανθέμιου "The dove descending breaks the air" για χορωδία a cappella του Igor Stravinsky σε στίχους του T. S. Eliot, στα Monday Evening Concerts του Λος Άντζελες υπό τη διεύθυνση του Robert Craft.

1985: Πρώτη εκτέλεση της Συμφωνίας No. 3 του Peter Maxwell Davies με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του BBC υπό τη διεύθυνση του Edward Downes στο Free Trade Hall του Μάντσεστερ.

1990: Πρώτη εκτέλεση της Συμφωνίας No. 1 του Αμερικανού συνθέτη Daniel Asia με τη Συμφωνική του Σιάτλ υπό τη διεύθυνση του Christopher Kendall.

1999: Πρώτη εκτέλεση του έργου "Naïve and Sentimental Music" (Αφελής και Συναισθηματική Μουσική) του John Adams με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λος Άντζελες υπό τη διεύθυνση του Esa-Pekka Salonen στο Dorothy Chandler Pavilion του Λος Άντζελες. Ο τίτλος του έργου παραπέμπει στο δοκίμιο του Friedrich Schiller "Über naïve und sentimentalische Dichtung" (Σχετικά με την αφελή και τη συναισθηματική ποίηση), όπου "αφελής" χαρακτηρίζεται η απευθείας εσωτερική ποιητική δημιουργία, χωρίς αυτοανάλυση ή ιστορική αναφορά, σε αντίθεση με τη "συναισθηματική" δημιουργία με συνεχή προσωπική αξιολόγηση και συνειδητή αναφορά στο παρελθόν. Αποτελείται από τρία μέρη με τους ακόλουθους τίτλους: 1. "Naïve and Sentimental Music", 2. "Mother of the Man" και 3. "Chain to the Rhythm".
John Adams - Naïve and Sentimental Music
http://classical-music-online.net/en/listen/76829

Classical music online: free listen online, download mp3