Τρίτη 12 Ιουνίου 2012

R E Q U I E M S





 R E Q U I E M S









ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: 
Christos Sipsis
De Profundis Ya

Ρέκβιεμ
(Βικιπαίδεια)
Με την ονομασία Ρέκβιεμ (εκ του λατινικού Requiem), φέρεται στην καθομιλουμένη η νεκρώσιμη ακολουθία της Καθολικής Εκκλησίας, της οποίας το εισοδικό αρχίζει με την παρακλητική φράση: "Requiem aeternam dona eis Domine" (= Ανάπαυσιν αιώνιον δος αυτοίς Κύριε). Η ορθή και επίσημη ονομασία της νεκρώσιμης ακολουθίας, όπως φαίνεται και στα οικεία λειτουργικά βιβλία της καθολικής Εκκλησίας, είναι Λειτουργία υπέρ τεθνεώτων (Missa pro defunctis).
H λέξη αυτή αποτελεί σήμερα αυτούσια κοινή διεθνή έκφραση στην καθομιλουμένη με τη σημασία "νεκρώσιμη τελετή" (εν μέρει και ανεξαρτήτως δόγματος).

Μουσική

Στο χώρο της Μουσικής όρος Ρέκβιεμ περιγράφει ιδιαίτερη μουσική σύνθεση γιά νεκρώσιμη θεία λειτουργία. Αυτή η σύνθεση αποτελείται στην κλασσική μορφή της από τα ακόλουθα πέντε (από τα επτά) ψαλτά μέρη της καθολικής νεκρώσιμης λειτουργίας:
  1. Εισοδικό (Introitus): Ρέκβιεμ (Requiem = ανάπαυσιν)
  2. Ειρμός (Sequentia): Ντίες Ίραι (Dies Irae = Ημέρα οργής)
  3. Χερουβικό (Offertorium): Ντόμινε Ιέσου Χρίστε (Domine Iesu Christe = Κύριε Ιησού Χριστέ)
  4. Σάνκτους (Sanctus = Άγιος) (Ύμνος του Ησαΐα Sanctus, sanctus, sanctus Dominus SabaothΆγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ)
  5. Άγκνους Ντέι (Agnus Dei = Ο αμνός του Θεού)
(Περισσότερες πληροφορίες:  http://en.wikipedia.org/wiki/Requiem)











ΛΕΞΙΚΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΟΞΦΟΡΔΗΣ

Requiem – Η νεκρώσιμη ακολουθία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας (λατ. Missa pro defunctis), που αρχίζει με το “Requiem aeternam” (Ανάπαυση αιώνια). 
Από το κείμενο που ακολουθεί και είναι ίδιο με της κανονικής λειτουργίας, λείπει το Gloria και το Credo. Αντ’ αυτών όμως προστίθεται το Dies Irae. 

Υπάρχουν πολλές μελοποιήσεις του Ρέκβιεμ, από το παραδοσιακό ισόρρυθμο μέλος ως τις επεξεργασμένες εκδοχές που προσφέρονται περισσότερο για συναυλία παρά για λειτουργική χρήση, όπως π.χ. το Ρέκβιεμ του Μπερλιόζ και του Βέρντι. Άλλες αξιόλογες μελοποιήσεις είναι των Παλεστρίνα, Μότσαρτ (ημιτελής), Φωρέ, και Ντβόρζακ. 
Η χαρακτηριστική διάταξη του κειμένου σε αυτές τις μεγάλες συνθέσεις είναι η ακόλουθη: 

1. Requiem aeternam, Kyrie eleison 
2. Dies Irae (Ημέρα Οργής), χωρισμένο σε 
   Tuba mirum (Σάλπιγγα θαυμαστή), 
   Liber scriptus (Βίβλος γεγραμμένη), 
   Quid sum miser (Πόσο άθλιος είμαι), 
   Rex tremendae (Βασιλιάς της δόξας), 
   Recordare (Θυμήσου), 
   Ingemisco (Στενάζω), 
   Confutatis (Αποκαθαρμός), 
   Lacrimosa (Θρήνος). 
3. Domine Jesu Christe (Κύριε Ιησού Χριστέ). 
4. Sanctus (Άγιος) 
5. Agnus Dei (Αμνός του Θεού). 
6. Lux aeterna (Αιώνιο Φώς). 
7. Libera me (Λύτρωσέ με).

Αυτή είναι η διάταξη του Βέρντι, αλλά υπάρχουν αρκετές παραλλαγές της. Δεν ακολουθούν όλες οι μελοποιήσεις των Ρέκβιεμ το λατινικό κείμενο.
Στο Ein Deutsches Requiem ο Μπράμς χρησιμοποιεί κείμενα από τη γερμανική Βίβλο.

Το Requiem του Ντήλιους είναι μελοποίηση κειμένου του Χ. Σάιμον και χαρακτηρίστηκε «παγανιστικό». 

Η μελοποίηση από τον Χίντεμιτ του ποιήματος “When Lilacs last in the Dooryard Bloom;d” (Όταν τελικά άνθισαν οι πασχαλιές στη αυλόπορτα ) του Ουίτμαν, έχει τον χαρακτήρα ενός Ρέκβιεμ. 

Το “War Requiem” του Μπρίτεν χρησιμοποιεί τη λατ. Λειτουργία, αλλά και ποιήματα του Ουίλφρεντ Όουεν. 

Επίσης και το Requiem του Τζ. Μπέργκον χρησιμοποιεί διάφορες πηγές. 

Ο όρος χρησιμοποιείται περιστασιακά και σε συνδυασμό με άλλα συμφραζόμενα, όπως στη Sinfonia da Requiem για ορχήστρα του Μπρίτεν. .





Michelangelo - The last Judgment (detail) - Capela Sixtina




ΤΑ ΕΠΤΑ ΨΑΛΤΑ ΜΕΡΗ
 της καθολικής νεκρώσιμης λειτουργίας:

INTROITUS (REQUIEM)
& KYRIE

Requiem aeternam dona eis, Domine; 
Κύριε χάρισέ τους αιώνια ανάπαυση
Et lux perpetua luceat eis.  
Είθε το αέναο φώς να τους φωτίζει
Te decet hymnus, Deus, in Sion; 
Εσύ Κύριε είσαι ο ύμνος της Σιών
Matthias Grünewald
Et tibi reddetur votum in Jerusalem. 
Ο ιερός όρκος προς Εσένα θα εκπληρωθεί στην Ιερουσαλήμ
Exaudi orationem meam, 
Άκουσε την προσευχή μου, είθε όλοι
Ad te omnis caro veniet. 
Οι θνητοί κοντά σου να έρθουν.
Kyrie eleison 
Κύριε ελέησον
Christe eleison 
Χριστέ ελέησον
Kyrie eleison  
Κύριε ελέησον

II SEQUENZ (DIES IRAE)
Dies irae, dies illa 
Ημέρα οργής και επικείμενη καταδίκη
Solvet saeclum in favilla, 
Αφανισμός ουρανού και γης
Teste David com Sibylla. 
Ο λόγος του Δαβίδ και της Σιβύλλας
Quantus tremor est futures, 
Την καρδιά του ανθρώπου ο τρόμος θα ορίζει
Quando judex est venturus, 
Όταν κατέλθει ο Κριτής που τα πάντα ορίζει
Cuncta stricte discussurus. 
 Όλοι θα εξαρτηθούν από την θεία καταδίκη
Tuba mirum spargens sonum 
Ο ουράνιος ήχος της τρομπέτας ηχεί
Per sepulcra regionum, 
Σε όλα τα τμήματα της γης αντηχεί
Coget omnes ante thronum 
Τους πάντες ενώπιον του Κυρίου καλεί
Mors stupebit et natura, 
Ο θάνατος νικήθηκε, σείεται η φύση
Cum resurget creatura, 
Όλη η πλάση αφυπνίζεται
Judicanti responsura. 
Στου Κριτή το κάλεσμα ανταποκρίνεται.
Liber scriptus proferetur, 
 Ιδού στην Αγία Γραφή
In quo totum continetur, 
Τα πάντα έχουν καταγραφεί
Unde mundus judecetur. 
Εντεύθεν κρίση θα προκύψει
Judex ergo cum sedebit, 
Όταν ο Κριτής θα εμφανιστεί
Quidquid latet, apparebit; 
Κάθε κρυφή πράξη θα κατηγορηθεί
Nil inultum remanebit. 
Τίποτε ανεκδίκητο δεν θα μείνει.
Dies irae, dies illa 
Ημέρα οργής και επικείμενη καταδίκη
Solvet saeclum in favilla 
Αφανισμός ουρανού και γης
Teste David cum Sibylla. 
Ο λόγος του Δαβίδ και της Σιβύλλας
Quid sum miser tunc dicturus?  
Γιατί να ικετεύσω εγώ, ο ευπαθής άνθρωπος;
Quem patronum rogaturus, 
Ποιος θα μεσολαβήσει για μένα,
Cum vix Justus sit securus?  
Αφού και οι δίκαιοι ακόμη εκλιπαρούν για έλεος;
Rex tremendae majestatis, 
Βασιλιά των βασιλέων,
Qui salvandos salvas gratis, 
Στείλε μας ελπίδα σωτηρίας,
Salva me, fons pietatis. 
Εσύ, πηγή ελέους και βοηθείας (σώσε μας πηγή σωτηρίας)
Recordare, Jesu pie, 
Σκέψου, ελεήμων Χριστέ, η σωτηρία μου
Quod sum causa tuae viae, 
Ήταν η αιτία της ενσάρκωσής σου,
Ne me perdas illa die.  
Μη με απορρίψεις με την καταδίκη σου.
Quaerens me, sedisti lassus, 
Αδύναμος και αποκαμωμένος να με βρεις επεδίωξες:
Redemisti crucem passus: 
Στο σταυρό της δοκιμασίας μ’ εξαγόρασες
Tantus labor non sit cassus. 
Θα είναι μάταιη αυτή η χάρη που μου απέδωσες.
Juste judex ultionis, 
Ενάρετε κριτή, την αμαρτία της μόλυνσης
Donum fac remissionis 
Εξάγνισε με το δώρο της άφεσης
Ante diem rationis. 
Πριν έρθει η μέρα της θείας δίκης.
Ingemisco tanquam reus, 
Ενοχή δηλώνει με την οιμωγή μου
Culpa rubet vultus meus; 
Αβάσταχτο φορτίο η ντροπή μου
Supplicanti parce, Deus. 
Σώσε Κύριε τον ταπεινό ικέτη σου
Qui Mariam absolvisti, 
Όπως στην αμαρτωλή γυναίκα
Et latronem exaudisti, 
Που συγχωρήθηκε
Mihi quoque spem dedisti. 
Ελπίδα και σε μένα δόθηκε.
Preces meae non sunt dignae: 
Ανάξιες οι προσευχές μου, 
οι στεναγμοί μου περισσότερο
Sed tu bonus fac benigne, 
Και όμως Κύριε, η χάρη σου έχει σκοπό ανώτερο,
Ne perenni cremer igne. 
Η σωτηρία της ψυχής από το πυρ το εξώτερο
Inter ones locum praesta, 
Με τους αμνούς της εύνοιάς Σου να σταθώ βοήθησέ με,
Et ab haedis me sequestra, 
Ανάμεσα από τα ερίφιά σου ταπείνωσέ με,
Statuens in parte dextra. 
Στα δεξιά σου με τα ερίφια εξύψωσέ με.
Confutatis maledictis, 
Όταν οι αμαρτωλοί έχουν καταδικαστεί
Flammis acribus addictis, 
Και κάτω στην φωτιά της κόλασης έχουν περιοριστεί
Voca me cum benedictis. 
Με τους Αγίους κάλεσέ με να βρεθώ που ανήκουν εκεί
Oro supplex et acclinis, 
Εμπρός σου γονατίζω, η καρδιά μου σου ανήκει,
Cor contritum quasi cinis: 
Μετανοημένη πικρά:
Gere curam mei finis. 
Βοήθησέ με αυτή τη τελευταία συνθήκη.
Lacrymosa dies illa, 


Hans Holbein the Younger
Εκείνη η μέρα δάκρυα και πένθος θα φέρει
Qua resurget ex favilla 
Ο άνθρωπος από τη σκόνη της γης επιστρέφει
Judicandus homo reus. 
Προετοιμασμένος αν δεν είναι υποφέρει.
Huic ergo parce, Deus, 
Συγχώρεσέ τον Κύριε, ελέησέ τον,
Pie Jesu Dimine, 
Κύριε ελεήμων Χριστέ, ευλόγησέ τον,
Dona eis requiem. Amen 
Εν ειρήνη ανάπαυσέ τον. Αμήν

III OFFERTORIUM
Domine Jesu Christe

Rex gloriae, 
El Greco - count Orgasz
Κύριε Ιησού Χριστέ, ένδοξε βασιλιά,
lbera animas 
λύτρωσε τις ψυχές
omnium fidelium defunctorum 
όλων των πιστών εκλιπόντων
de poenis inferni 
από την οδύνη της κόλασης
et de profundo lacu: 
και την απύθμενη άβυσσο:
libera eas de ore leonis, 
σώσε τους από το στόμα του λέοντα
ne absorbeat eas tartarus, 
για να μη τους καταπιεί η κόλαση,
ne cadant in obscurum; 
για να μη πέσουν στο σκότος
sed signifier sanctus Michael 
άσε τον σημαιοφόρο σου Μιχαήλ
repraesentet eas in lucem sanctam; 
να τους οδηγήσει στο άγιο φώς
quam olim Abrahae promisisti, 
όπως είχες υποσχεθεί παλιά τον Αβραάμ
et semini ejus. 
Και τους απογόνους του.
Hostias et preces tibi, Dοmine, 
Σε σένα προσφέρουμε Θεέ μου
laudis offerimus; 
ύμνους και προσευχές
tu suscipe pro animabus illis, 
δέξου τις εκ μέρους των ψυχών
quarum hodie memoriam facimus: 
που τιμούμε σήμερα:
face as, Domine, de morte 
βοήθησέ τους, Κύριε, να περάσουν από το θάνατο
transire ad vitam.  
στο φως.

IV SANCTUS & BENEDICTUS
Sanctus, sanctus
sanctus, Άγιε, άγιε , άγιε
Dominus Deus Sabaoth. 
Κύριε των δυνάμεων
Pleni sunt coeli et terra 
Ο ουρανός και η γη χαίρονται
Gloria tua.  
Την δόξα σου
Hosanna in excelsis.  
Ωσαννά στον Ύψιστο.
Benedictus, 
Ευλογημένοι,
Qui venit in nomine Domini. 
 Όσοι πορεύονται εν ονόματι του Κυρίου.
Hosanna in escelsis. 
Ωσαννά στον Ύψιστο.

V AGNUS DEI

Agnus Dei, qui tollis 
Αμνέ του Θεού που λύτρωσες τον κόσμο
peccata mundi, 
από τις αμαρτίες του,
dona eis requiem. 
χάρισέ του γαλήνη
Agnus Dei, qui tollis 
Αμνέ του Θεού που λύτρωσες τον κόσμο
peccata mundi, 
από τις αμαρτίες του,
dona eis repuiem sempiternam. 
χάρισέ του αιώνια ανάπαυση.


VI COMMUNIO (LUX AETERNA)

Lux aeterna luceat eis, Domine, 
Είθε το αιώνιο φώς σου να τους φωτίζει, Κύριε,
Cum sanctis tuis in aeternum: 
Όπως τους αγίους σου πάντα
quia pius es. 
σαν ελεήμων Θεός.
Requiem aeternam dona eis, Domine; 
Χάρισέ τους αιώνια ανάπαυση, Κύριε
et lux perpetua luceat eis: 
είθε το αιώνιο φώς σου να τους φωτίζει
cum sanctis tuis in aeternum: 
όπως τους αγίους σου πάντα:
quia pius es. 
σαν ελεήμων Θεός.


VII LIBERA ME

Libera me, Domine, de morte aeterna  
Σώσε με Κύριε, από τον αιώνιο θάνατο
in die illa tremenda,  
εκείνη τη φριχτή μέρα,
quando coeli movendi sunt et terra;  
που ο ουρανός και η γη θα σείονται
dum veneris judicare 
όταν θα έρθεις να κρίνεις
saeculum per ignem. 
Τον κόσμο δια πυρός.
Tremens factus sum ego, et timeo, 
Τρέμω από φόβο σύγκορμος
dum discussio venerit atque ventura ira,  
περιμένοντας τη μέρα
quando coeli movendi sunt et terra.  
του απολογισμού
Dies irae, dies illa 
Εκείνη η μέρα της οργής
calamitatis et miseriae, 
μέρα καταστροφής και δυστυχίας,
dies magna et amara valde. 
θα είναι μεγάλη μέρα αλλά και πικρή.
Requiem aeterna dona eis, Domine, 
Χάρισέ τους αιώνια ανάπαυση, Κύριε,
et lux perpetua luceat eis. 
είθε το αέναο φώς σου να τους φωτίζει.










ΙΣΤΟΡΙΑ
Πάνω από 2000  ρέκβιεμ  έχουν κάνει την εμφάνισή τους μέχρι  σήμερα.
Α. ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ


 15ος αιώνας

Rogier van der Weyden9 (detail) - 1435




 
 * Το πρώτο πολυφωνικό Ρέκβιεμ που σώζεται χρονολογείται από τον 15ο αιώνα και είναι σύνθεση του Johannes Ockeghem (1410-1425, Saint-Ghislain, Belgium ― February 6, 1497, Tours, France)  Στο σύνδεσμο που ακολουθεί ακούτε το  Introitus (1ο μέρος ) του Requiem του Johannes Ockeghem,  από το  
Ensemble Organum directed by Marcel Pérès
 http://youtu.be/rpEZlhf_ETw     








 * Το ρέκβιεμ (1500) του Γάλλου Antoine Brumel (1460-1520), είναι το πρώτο που περιλαμβάνει το  Dies Iræ.  Στο σύνδεσμο που ακολουθεί  το  ακούτε από τους Schola Martialensis  (Limoges, Γαλλία) 




16ος αιώνας


Michelangelo - Pieta


 *Κατά τον 16ο αι το Ρέκβιεμ εξελίσσεται και γίνεται πιο σύνθετο.
 Παράδειγμα το

Requiem in memoriam Josquin Desprez,  Jean Richafort, για 6 φωνές.
Huelgas Ensemble, dir.Paul Van Nevel





17ος αιώνας



 
Από τα σημαντικότερα  Ρέκβιεμ  του αιώνα αυτού η πολυφωνική συνθέση : " OFFICIUM DEFUNCTORUM"  ( 1605) του Tomás Luis de Victoria (1548-1611),  επονομαζόμενου "Ισπανού Παλαιστρίνα".


Ερμηνεύεται από τους  The Tallis Schollars dir. Peter Phillips .





Β. ΙΣΤΟΡΙΑ

Από τον 17o αιώνα αρχίζουν να δημιουργούνται  μουσικές συνθέσεις που δεν  προορίζονται  για (αυστηρά) εκκλησιαστική χρήση ... 

ΜΠΑΡΟΚ




Charpentier M A Messe des morts
Ricercar Consort, P Pierlot









* Johann Joseph Fux(1660 - 1741) 
Kaiserrequiem (missa pro defunctis)
René Clemencic(director) / Clemencic Consort





ΚΛΑΣΙΚΗ


LUIGI CHERUBINI
1760 - 1842





Luigi Cherubini (8 or 14 September[1] 1760 – 15 March 1842)
Το όνομα του Κερουμπίνι στον καιρό του ήταν γνωστό και φημισμένο, όπως
φημισμένο ήταν και το γράμμα του Μπετόβεν στον Κερουμπίνι που τον διαβεβαίωνε
οτι τον εκτιμούσε βαθειά, τον αγαπούσε και περίμενε με μεγάλη λαχτάρα κάθε
νέα του σύνθεση.
O Luigi Cherubini έγραψε 2 Requiem. Ένα σε c-moll και ένα σε d-moll.

1. Requiem  c-moll
Το ρέκβιεμ αυτό το έγραψε ο Κερουμπίνι μετά απο παραγγελία του Λουδοβίκου 18ου (1816),
σε ανάμνηση του απαγχονισμού (1793) του Λουδοβίκου 16ου και της γυναίκας του
Μαρίας Αντουανέττας.
Το έργο είναι για μεικτή χορωδία (χωρίς σολο φωνές) και ορχήστρα.
Εκτελέστηκε για πρώτη φορά στις 21 Ιανουαρίου 1816 στον ναό του αγίου Διονυσίου.
Καθιερώθηκε αμέσως σαν μεγάλο έργο, τόσο, ώστε παίχτηκε και στη κηδεία
του Μπετόβεν.  Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι ο  Beethoven θεωρούσε  το ρέκβιεμ του Cherubini ανώτερο από εκείνο του Μότσαρτ .

2. Requiem  d-moll

Το 1834, με αφορμή τον θάνατο του συνθέτη Boieldieu, ο αρχιεπίσκοπος  Παρισίων ήθελε να παίξει 

το ρέκβιεμ του Κερουμπίνι - αλλά επειδή δεν ήθελε να επιτρέψει γυναικείες φωνές, 

αποφάσισε ο Κερουμπίνι να γράψει ένα δεύτερο ρέκβιεμ, αυτή τη φορά μόνο με 
ανδρικές φωνές.
Έτσι γεννήθηκε το ρέκβιεμ σε d-moll
Το συνέθεσε απο το 1834-1836 και η πρώτη εκτέλεση έγινε στις 25 Μαρτίου του 1838,
στη παριζιάνικη "Societe des concerts".
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το έγραψε για τον δικό του θάνατο και πραγματικά
παίχτηκε 4 χρόνια αργότερα...
Είναι γραμμένο για ανδρική χορωδία και ορχήστρα.

Το έργο αυτό είναι λίγο πιο "σκληρό"  στο ρυθμό και λιγότερο "γλυκό" στα λυρικά μέρη 

απ΄οτι το προηγούμενο.
Είναι όμως δυνατή εμπειρία γι αυτούς που αγαπούν την ανδρική χορωδία.

Περισσότερες πληροφορίες:

Requiem di Cherubini: 01 - Introitus et Kyrie
http://youtu.be/2aloswFXkZQ
 Requiem di Cherubini: 02 - Graduale
http://youtu.be/Ts1wps5MdnU
Requiem di Cherubini: 03 - Dies Irae  http://www.youtube.com/watch?v=Zs4a-p-Hewk&feature=youtu.be
Cherubini - Requiem in do m - IV. Domine Jesu Christe - Coro Polifonico di Salvarosa
http://youtu.be/5mL37E2bs4Q
Requiem di Cherubini: 05 - Sanctus 
http://youtu.be/5v8lqWVoUdo
Requiem di Cherubini: 06 - Pie Jesu
http://youtu.be/Kj1xjjSFtQQ
Requiem di Cherubini: 07 - Agnus Dei 
Coro Grande del Concentus Musicus Patavinus, Coro Polifonico di Piove di Sacco, Coro Polifonico Vincenzo Gianferrari, Orchestra i Filarmonici di Trento, Orchestra del Concentus Musicus Patavinus. Dirige il Maestro Fabrizio Cunial.
Luigi Cherubini : Requiem in re minore (I Introitus , Kyrie e Graduale)
Orchestra e Coro Filarmonia Céca, direttore Igor Markevitch

R. Muti conducts Cherubini Requiem in C minor
http://www.youtube.com/watch?v=klgilh322O0
ολοκληρωμένο


 JOHANN MICHAEL HAYDN
1737 - 1806

Ο Michael ήταν ο μικρότερος αδερφός του Joseph Haydn.
Συνάδερφος του Leopold Mozart, βίωσε τον Wolfgang απο την μικρή του ηλικία.
Υπάρχει ενα "ανέκδοτο" που αναφέρει ότι ο Haydn καποια φορά δεν πρόλαβε να τελειώσει εγκαίρως μια σύνθεση και την τελείωσε ο Wofgang.

O M. Haydn άφησε αξιόλογο και μεγάλο έργο πίσω του: 28 Λειτουργίες, 2 Requiems,
Λιτανείες, Καντάτες, χορωδιακά, μερικά Ορατόρια και πολλά άλλα.

Πέθανε στο Σάλτσμπουργκ στις 10 Αυγούστου 1806, 3 χρόνια νωρίτερα απο 
τον αδερφό του Joseph, και 15 χρόνια μετά τον W.A. Mozart, με τον οποίο 
η φιλία διατηρήθηκε μέχρι τα ώριμά του χρόνια και υπήρχε αλληλοεκτίμηση.
Δεν είναι τυχαίο που ο Mozart σε μια λειτουργία του απέδωσε ελεύθερα
ενα Te Deum του M. Haydn!

Το Requiem γράφτηκε το 1771 για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Sigismundo,
o οποίος ήταν ευεργέτης των τεχνών και κυρίως της μουσικής.
Ο θάνατος του αρχιεπισκόπου βάθυνε την θλίψη και τον πόνο του περισσότερο,
γιατί νωρίτερα εκείνη τη χρονιά έχασε την μονάκριβη κόρη του σε μικρή
ηλικία και που ποτέ δεν μπόρεσε να ξεπεράσει.

Τίτλος του Requiem: Missa pro defuncto Archiepiscopo Sigismundo
(για τον θάνατο του αρχιεπισκόπου Σιγισμούντο), 
στο κείμενο της καθολικής λειτουργίας, στα λατινικά.

Είναι γραμμένο για 4 σόλο φωνές (σοπράνο, άλτο, τενόρο, μπάσο), 
μεικτή χορωδία, ορχήστρα και όργανο.

Όταν παίχτηκε το Requiem το 1772, παρόντες ήταν ο Leopold και ο Wolfgang A. Mozart


M.Haydn: Requiem in do minore (1771)




Helmuth Rilling


WOLFGANG AMADEUS MOZART  
1756-1791


Η ιστορία ενός “κύκνειου άσματος”
Το καλοκαίρι του 1791 ο Mozart ήταν ιδιαίτερα πολυάσχολος: πέραν της συνθέσεως του Singspiel Ο μαγικός αυλός (KV 620), μια νέα opera seria – Η μεγαλοψυχία του Τίτου (KV 621) – έπρεπε να ετοιμασθεί μέσα σε λιγότερες από τρεις εβδομάδες, προκειμένου να παρουσιασθεί στις αρχές Σεπτεμβρίου στην Πράγα! Παρ’ όλα αυτά, η παραγγελία ενός Requiem υπό καθεστώς ανωνυμίας τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο του ιδίου έτους δεν άφησε ασυγκίνητο τον Mozart, δεδομένου αφ’ ενός του ενδιαφέροντός του εκείνη την περίοδο να επαναπροσεγγίσει τον χώρο της εκκλησιαστικής μουσικής (τον οποίο είχε εγκαταλείψει από τις αρχές της δεκαετίας του 1780) και αφ’ ετέρου της “καλοδεχούμενης” χρηματικής προκαταβολής που συνόδευε την παραγγελία αυτή. Η μυστικότητα όμως υπό την οποία έγινε η σχετική διαπραγμάτευση ανάμεσα στον Mozart και σε έναν άγνωστο εντολέα, σε συνδυασμό και με το γεγονός ότι το έργο αυτό παρέμεινε αρχικά ημιτελές λόγω του θανάτου του δημιουργού του, αποδείχθηκε εξαιρετικά πρόσφορη για την συστηματική καλλιέργεια μιας “ρομαντικής” παραχάραξης των ιστορικών γεγονότων. Ήδη λίγα χρόνια μετά τον θάνατο του Mozart, ο πρώτος βιογράφος του, Franz Xaver Niemetschek, αναφέρεται σε έναν απεσταλμένο που εμφανίζεται από το πουθενά, “ως φάντασμα”, αλλά και σε έναν Mozart που προαισθάνεται δήθεν ότι γράφει το Requiem για τον εαυτό του και που εκμυστηρεύεται στην σύζυγό του ότι κάποιος τον έχει δηλητηριάσει! Αυτές και άλλες παρόμοιες φαντασιοπληξίες δημιούργησαν τελικά έναν μύθο γύρω από το “κύκνειο άσμα” και τον θάνατο του Mozart, που διαδόθηκε ευρύτατα κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα μέσα από ποιήματα, όπερες, θεατρικά έργα και κινηματογραφικές ταινίες (όπως π.χ. τα Mozart και Salieri των Πούσκιν και Ρίμσκυ-Κόρσακοφ ή τα Amadeus των Shaffer και Forman).
Franz Graf von Walsegg-Stuppach
Σήμερα βέβαια γνωρίζουμε αρκετά πράγματα για τις συνθήκες υπό τις οποίες το Requiem παραγγέλθηκε, γράφηκε, συμπληρώθηκε, παρουσιάσθηκε και εν τέλει εκδόθηκε και διαδόθηκε ως ένα “ημιτελές” αριστούργημα. Ο άγνωστος εντολέας, κατ’ αρχάς, ήταν ένας αριστοκράτης ονόματι Franz Graf von Walsegg-Stuppach (1763-1827), τοπικός ηγεμόνας αρκετών περιοχών της νοτιοανατολικής Αυστρίας. Όπως πολλοί άλλοι, ο εν λόγω κόμης ήταν φιλόμουσος και ερασιτέχνης μουσικός και συνθέτης, είχε όμως και μια ιδιαιτερότητα που τον καθιστούσε μάλλον ξεχωριστό: κατά περιόδους ανέθετε μυστικά σε διάφορους αναγνωρισμένους συνθέτες την δημιουργία έργων έναντι αδρής αμοιβής, τα οποία στην συνέχεια αντιγράφονταν από τον ίδιο και παρουσιάζονταν ως δικές του συνθέσεις! Όταν λοιπόν στις 14 Φεβρουαρίου 1791 ο κόμης έχασε την σύζυγό του σε νεαρή ηλικία, σκέφθηκε να τιμήσει την μνήμη της με ένα δήθεν δικό του Requiem. Προς τον σκοπό αυτόν, ανέθεσε σε έναν απεσταλμένο του (για το πρόσωπο του οποίου δεν έχει αποφανθεί με απόλυτη βεβαιότητα η σχετική έρευνα) να συναντήσει τον Mozart και να του μεταβιβάσει την σχετική παραγγελία, υπό τον όρο βέβαια ότι ο συνθέτης δεν θα προωθούσε το ολοκληρωμένο έργο του πουθενά αλλού, παρά μόνο στον άγνωστο σε εκείνον παραλήπτη.
Ο Mozart αποδέχθηκε τους προτεινόμενους όρους και ανέλαβε να διεκπεραιώσει την παραγγελία αυτή – αν και “εν ευθέτω χρόνω”, καθώς φαίνεται. Η εξονυχιστική μελέτη του πρωτότυπου χειρογράφου αποδεικνύει ότι η πορεία της δημιουργίας του έργου έγινε με πολλές διακοπές και κατά τρόπον ασυνεχή. Η πρώτη περίοδος σύνθεσης του Requiem τοποθετείται συγκεκριμένα από τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο του 1791 μέχρι τις 25 Αυγούστου, οπότε ο Mozart αναχώρησε για την Πράγα, προκειμένου να επιβλέψει το πρώτο ανέβασμα της Μεγαλοψυχίας του Τίτου. Παράλληλα λοιπόν με τις οπερατικές του δημιουργίες ετοίμαζε και το Requiem σε μια πρώτη πρόχειρη μορφή, καταγράφοντας δηλαδή πλήρως μόνο τα φωνητικά μέρη και την γραμμή του συνεχούς βασίμου και προσθέτοντας κατά τρόπον υπαινικτικό ως επί το πλείστον ορισμένες φράσεις είτε μοτίβα στα υπόλοιπα όργανα. Έως τα τέλη Αυγούστου είχαν κατ’ αυτόν τον τρόπο σκιαγραφηθεί το εναρκτήριο Introitus, σχεδόν ολόκληρη η φούγκα του Kyrie (έχοντας συμπληρώσει τα πέντε έκτα του μέρους, ο Mozart άφησε κενές τρεις σελίδες, προκειμένου να σκεφθεί με μεγαλύτερη άνεση την κατάληξή του), τα τρία πρώτα μέρη της σεκουέντσας (Dies irae, Tuba mirum, Rex tremendae) και σχεδόν ολόκληρη η σύντομη οργανική εισαγωγή του αμέσως επόμενου (Recordare). Και μετά την επιστροφή του στην Βιέννη στα μέσα του Σεπτεμβρίου, ωστόσο, ο Mozart πάλι δεν μπορούσε να διαθέσει επαρκή χρόνο στην σύνθεση του Requiem, αφού όφειλε επειγόντως να ολοκληρώσει τον Μαγικό αυλό πριν την πρώτη παράστασή του στις 30 Σεπτεμβρίου, ενώ ακολούθως, στις αρχές Οκτωβρίου του 1791, καταπιάσθηκε με την σύνθεση του κοντσέρτου για κλαρινέττο KV 622, που είχε υποσχεθεί στον φίλο του Anton Stadler. Η δεύτερη επομένως φάση δημιουργίας του Requiem εκτείνεται κατά πάσαν πιθανότητα από τα τέλη του Σεπτεμβρίου και ιδίως από τα μέσα περίπου του Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη του ιδίου μηνός, οπότε η υγεία του Mozart παρουσίασε σημαντική επιδείνωση που τον ανάγκασε να εγκαταλείψει προς στιγμήν την σύνθεση. Σε αυτό το διάστημα είναι βέβαιο ότι συμπληρώθηκε το Kyrie και ενορχηστρώθηκε πλήρως τόσο αυτό όσο και το Introitus, ενώ φαίνεται ότι σκιαγραφήθηκαν τα δύο μέρη του Offertorium (Domine Jesu και Hostias) και ενδεχομένως κάτι από τα Recordare και Confutatis της σεκουέντσας. Μετά τις 15 Νοεμβρίου δε, οπότε ο Mozart έχοντας εν τω μεταξύ αναρρώσει ολοκλήρωσε και μια Μικρή μασονική καντάτα (KV 623), η εργασία πάνω στο Requiem συνεχίσθηκε έως τις 4 Δεκεμβρίου με τα τελευταία μέρη της σεκουέντσας και μέχρι το όγδοο μέτρο του Lacrimosa· η νέα κατάρρευση του συνθέτη όμως επέφερε αυτήν την φορά το μοιραίο, στις 5 Δεκεμβρίου του 1791…
Constanze Mozart
Όχι λιγότερο περιπετειώδης αποδείχθηκε και η μεταθανάτια ιστορία του “κύκνειου άσματος” του Mozart. Η χήρα του συνθέτη, Constanze, ήταν τώρα υποχρεωμένη να παραδώσει ένα ολοκληρωμένο έργο στον απεσταλμένο του “αγνώστου” κόμητος και γι’ αυτό απευθύνθηκε κατ’ αρχάς στον μαθητή του συζύγου της Joseph Leopold Eybler (1765-1846), στον οποίο και παρέδωσε το ημιτελές χειρόγραφο στις 21 Δεκεμβρίου 1791. Ο Eybler άρχισε να συμπληρώνει την ενορχήστρωση σε διάφορα σημεία της σεκουέντσας και μάλιστα κατά τρόπον ιδιαίτερα ταιριαστό με το ύφος και το “πνεύμα” του Mozart, αλλά και με τα δεδομένα της τεχνοτροπίας της θρησκευτικής μουσικής της εποχής του. Παρ’ όλα αυτά, με την προσθήκη δύο μόλις μέτρων στο ανολοκλήρωτο Lacrimosa, η προσεκτική εργασία του Eybler έμεινε επίσης αποσπασματική και το χειρόγραφο του Mozart επεστράφη μερικώς συμπληρωμένο στην Constanze, πιθανότατα στις αρχές του 1792. Η χήρα απευθύνθηκε αμέσως σε άλλους συνθέτες – ένας εκ των οποίων εικάζεται ότι ήταν ο Abbé Maximilian Stadler (1748-1833) – και έπειτα από αρκετές αρνητικές απαντήσεις κατέληξε στον Franz Xaver Süßmayr (1766-1803), έναν άλλο μαθητή του Mozart, ο οποίος ανέλαβε πράγματι να ολοκληρώσει το έργο του δασκάλου του, βασιζόμενος σε γραπτές (σκίτσα) και προφορικές υποδείξεις του Mozart που μπορούσε να ανακαλέσει στην μνήμη του, εν μέρει όμως και στην ήδη υφιστάμενη συμβολή του Eybler.
Ο Süßmayr είχε βεβαίως επίγνωση του γεγονότος ότι η δική του εργασία δεν θα μπορούσε να φανεί αντάξια της συνθετικής δεινότητας του Mozart, παράλληλα όμως όφειλε και να προσπαθήσει να καταστήσει κατά το δυνατόν ανεπαίσθητη την μεταθανάτια συμπλήρωση του Requiem από άλλο χέρι. Έτσι, απέσπασε από το αρχικό χειρόγραφο τα ολοκληρωμένα από τον Mozart δύο πρώτα μέρη (Introitus και Kyrie) και – καθώς η σεκουέντσα έφερε πλέον συμπληρώσεις από τον Eybler – αντέγραψε σε νέο χειρόγραφο ό,τι από εκεί και ύστερα είχε προφθάσει να καταγράψει ο δάσκαλός του, συμπληρώνοντας την ενορχήστρωση κατά τρόπον όχι πάντοτε απολύτως επιτυχημένο αλλά οπωσδήποτε ολοκληρωμένο… Η αποπεράτωση του Lacrimosa και ιδίως η σύνθεση των Sanctus, Benedictus και Agnus Dei έπρεπε (σύμφωνα τουλάχιστον με μαρτυρίες του Süßmayr) να πραγματοποιηθεί από την αρχή, παρ’ ότι δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να υπήρχαν και γι’ αυτά κάποια σχεδιάσματα του Mozart που αργότερα εξαφανίσθηκαν (σήμερα διασώζονται μόνο δύο τέτοια σκίτσα και αυτά για μέρη της σεκουέντσας). Για το τελευταίο μέρος του Requiem (Communio: Lux aeterna), εξ άλλου, ο Süßmayr δεν είχε παρά να προσαρμόσει το κείμενο στην μουσική του Introitus και του Kyrie, ολοκληρώνοντας κυκλικά την σύνθεση, σύμφωνα με την επιθυμία του Mozart – όπως μαρτυρείται από την (συχνά αναξιόπιστη) Constanze – αλλά και με την γενικότερη πρακτική της εποχής. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η εργασία του Süßmayr φαίνεται ότι ολοκληρώθηκε την Άνοιξη του 1792, όπως δηλαδή είχε προβλέψει και ο Mozart, όταν στην πρώτη σελίδα του χειρογράφου του σημείωνε αυτήν ακριβώς την χρονολογία – αδυνατώντας φυσικά να διαβλέψει το προσωπικό του πεπρωμένο…
Η Constanze έλαβε λοιπόν την ολοκληρωμένη παρτιτούρα από τον Süßmayr και φρόντισε να την προωθήσει στον κόμητα Walsegg, αφού όμως πρώτα ετοίμασε άλλα δύο αντίγραφα για τον εαυτό της. Ο κόμης παρέλαβε την “παρτιτούρα του Mozart” και κατά την συνήθειά του την αντέγραψε και την παρουσίασε στους μουσικούς του ως δική του σύνθεση. Έτσι, στις 14 Δεκεμβρίου 1793 διηύθυνε την υποτιθέμενη πρώτη εκτέλεση του Requiem στην μνήμη της συζύγου του στην αυστριακή πόλη Wiener-Neustadt, ενώ στις 14 Φεβρουαρίου 1794, με αφορμή την συμπλήρωση τριών χρόνων από τον θάνατό της, ακολούθησε μια δεύτερη και τελευταία εκτέλεση από τον ίδιο στο Semmering. Από την άλλη πλευρά ωστόσο, η χήρα του Mozart ουδόλως τήρησε την αρχική συμφωνία. Πέραν της φημολογούμενης ερμηνείας των δύο ολοκληρωμένων πρώτων μερών του Requiem κατά την επίσημη νεκρώσιμη ακολουθία για τον Mozart στις 10 Δεκεμβρίου 1791, η πραγματική πρώτη πλήρης εκτέλεση του έργου δόθηκε στην Βιέννη στις 2 Ιανουαρίου 1793, με πρωτοβουλία του Gottfried van Swieten και για λόγους οικονομικής ενίσχυσης της Constanze. Επιπλέον, μέχρι το 1800 η ίδια είχε πουλήσει το φερόμενο ως “ολοκληρωμένο από τον σύζυγό της” Requiem σε τουλάχιστον πέντε διαφορετικούς επιφανείς φιλόμουσους και εκδότες! Ως εκ τούτου, το 1800 το έργο εξεδόθη για πρώτη φορά σε πλήρη παρτιτούρα από τον οίκο Breitkopf & Härtel στην Λειψία, ενώ το 1812 ακολούθησε δεύτερη (ελαφρώς διαφορετική) έκδοση σε πάρτες από βιεννέζικο εκδοτικό οίκο. Παράλληλα, τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα αρκετοί αμφισβήτησαν την γνησιότητα του Requiem, έως ότου μια σειρά μαρτυριών του Abbé Stadler και άλλων προσώπων που είχαν κάποια ανάμειξη στην μεταθανάτια διάδοση του “κύκνειου άσματος” του Mozart, καθώς και η σταδιακή συγκέντρωση όλων των πρωτότυπων χειρογράφων στην Αυλική Βιβλιοθήκη της Βιέννης κατά την δεκαετία του 1830, κατέστησαν εν τέλει εφικτή την ανασύσταση της πολύπαθης ιστορίας της δημιουργίας του περίφημου αυτού έργου. Το 1971, εξ άλλου, ο Franz Beyer πρότεινε μια αναθεωρημένη ενορχήστρωση για τα μέρη που συμπλήρωσε ο Süßmayr, η οποία διαθέτει αναμφίβολα ορισμένες αρετές (όπως φερ’ ειπείν στα Tuba mirum, Confutatis και Agnus Dei), παρουσιάζει όμως και σημεία που είναι μάλλον υποδεέστερα σε σχέση με τις επιλογές της “παραδοσιακής” εκδοχής του Süßmayr (π.χ. στο Lacrimosa ή στο Offertorium). Το βασικό πάντως πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους σύγχρονες αναθεωρήσεις της παρτιτούρας του Süßmayr (λαμβάνοντας ενίοτε υπ’ όψιν ακόμη και την ημιτελή συμβολή του Eybler) – όπως λ.χ. αυτές των Robbins Landon και Robert Levin – είναι το ότι στερούνται κατ’ ουσίαν επιστημονικής τεκμηρίωσης, ελλείψει επαρκών πρωτότυπων πηγών που θα αποκάλυπταν τις “πραγματικές” προθέσεις του Mozart.

Πηγή:
http://users.uoa.gr/~foulias/txtf/KV_626.htm

MOZART BBC


Karl Böhm, Wiener Symphoniker
G. Janowitz, Ch. Ludwig, W. Berry, P. Schreier
Mozart: Requiem (Part 1)
Mozart: Requiem (Part 2)
Mozart: Requiem (Part 3)
Mozart: Requiem (Part 4)
Mozart: Requiem (Part 5)
Mozart: Requiem (Part 6)
Mozart: Requiem (Part 7)
Mozart: Requiem (Part 8)
http://www.youtube.com/watch?v=tZgkGO9nTLc

Mozart Requiem Karl Bohm
http://www.youtube.com/watch?v=-1DsJ5YQr5s&feature=g-vrec
Wiener Symphoniker, Staatsopernchor
P. Schreier, W. Berry 
απο τον φίλο Simos Ego - oλοκληρωμένο

mozart requiem karajan
http://www.youtube.com/watch?v=ia8ceqIDSJw
herbert von karajan
wiener philharmoniker
wiener singverein1986
anna tomowa sintow
helga muller molinari
vinson cole
paata burchuladze
ολοκληρωμένο

(Complete) Mozart Requiem, K. 626 - CM Giulini, 1979 - Philharmonia Orchestra (Indexed) - Vinyl LP
http://www.youtube.com/watch?v=mHbgt3e-TC8&list=LLzx8r52kKXt2JXaRQTzLjzw&index=32&feature=plpp_video
Helen Donath, soprano; Christa Ludwig, mezzo-soprano; Robert Tear, tenor; John Shirley-Quirk, baritone; Robert Lloyd, bass; Philharmonia Chorus and Orchestra; sixty-five year old Carlo Maria Giulini (1914-2005), conductor. From the LP that you see above, issued in 1979 on the Angel label. Images of the LP labels and jacket appear at 38:00 and 53:02.


GAETANO DONIZETTI
1797 - 1848



Gioacchino Rossini (1792-1868), Vincenzo Bellini (1801-1835),
Gaetano Donizetti (1797-1848), τρία "αστέρια" της εποχής
και καλοί φίλοι, εγκατεστημένοι κατά καιρούς και οι τρείς
στο Παρίσι.
Ο Rossini στο απόγειο της δόξας του και μετά την τεράστια
επιτυχία του με τον Γουλιέλμο Τέλλο, αν και 37 χρονών μόνο,
εγκαταλείπει (1829) την μουσική σκηνή.
Ο Bellini, σε συνεχή "ανταγωνισμό" με τον φίλο του Donizetti, επιτυγχάνει
συνεχείς επιτυχίες, μέχρι που στα 34 του χρόνια φεύγει απο τη ζωή.
Τελευταίος μένει ο Donizetti, αλλά κι αυτός το 1844, στα 47 του, 
παθαίνει παράλυση και διανοητική ανισορροπία που προήλθαν 
απο σίφυλη.
Τον μεταφέρουν στην ιδιαίτερη πατρίδα του, στο Bergamo.
Αφήνει την τελευταία του πνοή στις 8 Απριλίου 1848.
Ο Donizetti άφησε ένα τεράστιο έργο πίσω του μαζί κι έναν ασυνήθιστο
όγκο θρησκευτικής μουσικής.
2 Ορατόρια (Oratorio Sacro & Le siete chiese), πάνω απο 100 μικρά
εκκλησιαστικά έργα (Ave Maria, Gloria, Kyrie, Miserere, Te Deum κ.α.),
Καντάτες κοσμικές και εκκλησιαστικές, Λειτουργίες, νεκρικές ακολουθίες, κ.α.

Requiem
Ο θάνατος του Bellini στις 23 Σεπτεμβρίου 1835 στο Παρίσι, του στοίχισε
και τον συντάραξε. Αρχίζει και γράφει ένα Lamento per la morte di V. Bellini 
σε στίχους Andrea Maffei, μια Sinfonia per orchestra sopra motivi di Bellini 
και το κυριότερο, την Messa da Requiem, που έμεινε ημιτελής.
Αυτός ήταν και ο λόγος που πρωτοπαίχτηκε 22 χρόνια μετά τον θάνατό του
και απο τότε και μέχρι σήμερα παραμένει στην σκιά των άλλων.

Ο τίτλος του έργου είναι "Messa di Requiem, scritta espressamente pei funerali
del Maestro Cav. Vincenzo Bellini ed alla sua memoria dedicata",
σε κείμενο στα λατινικά "Missa pro defunctis" της καθολικής λειτουργίας.
Γράφτηκε το 1835, και η πρώτη εκτέλεση έγινε στην Βασιλική Santa Maria Maggiore
στο Bergamo στις 28 Απριλίου 1870.
Είναι γραμμένο για 4 σόλο φωνές, μεικτή χορωδία και ορχήστρα.
Ημιτελές

DONIZETTI Messa di Requiem (complete) Alexander Rahbari, Virtuosi di Praga, 1997
http://www.youtube.com/watch?v=nbYWqwS5NuY&feature=my_liked_videos&list=LLFMOzDHUrXnYBK1wL74-m_w


MESSA DI REQUIEM - GAETANO DONIZETTI - 1988
http://www.youtube.com/watch?v=S9CodeK4swI&feature=related

Soprano - Cheryl Studer
Contralto - Helga Müller-Molinari
Tenor - Aldo Baldin
Bass 1 - Jan Hendrik Rootering Bass 2 - John-Paul Bogart
Conductor - Miguel Gomez-Martinez
Chor der Bamberger Symphoniker Bamberger Symphoniker

MESSA DI REQUIEM - GAETANO DONIZETTI - 1970 FULL ( COMPLETE )
http://www.youtube.com/watch?v=mltA5Wi9Xx4&feature=related

Leyla Gencer - Soprano
Mirna Pecile - Mezzo
Armando Moretti - Tenor
Alessandro Cassis - Baritone Eftimios Michaopoulos - Bass
Conductor - Gianandrea Gavazzeni Orcestra e Coro del Teatro La Fenice


HECTOR  BERLIOZ   
1803-1869


Ο Hector Berlioz γεννήθηκε στην Grenoble το 1803 και πέθανε στο Παρίσι το 1869.
Γιός επαρχιακού γιατρού, ξεκίνησε και ο ίδιος να σπουδάζει ιατρική, την οποία όμως παράτησε γιατί τον κέρδισε η μουσική. Έμαθε φλάουτο, «φλαζολέ» , αργότερα και κιθάρα, όμως ποτέ του δεν έμαθε να παίζει πιάνο.
Νεωτεριστής για την εποχή του, έγραψε πολλά έργα, μεταξύ των οποίων κοσμικά και εκκλησιαστικά ορατόρια  -  στα σημαντικότερά του συγκαταλέγονται τα έργα:
Messe solennele, Grande Messe des Morts ή Requiem, Damnation de Faust, Te Deum, Trilogie L΄ Enfance du Christ, και πολλά άλλα.
Το κορυφαίο του έργο «Symphony Fantastique” το έγραψε το 1830.
Στην Γαλλία η μουσική του δεν είχε απήχηση, ενώ σε πολλές  χώρες (Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ρωσία) γνώρισε την απόλυτη επιτυχία.
 Έτσι στο Παρίσι για να συμπληρώνει το εισόδημά του, εργαζόταν σαν βιβλιοθηκάριος  στο  Ωδείο και έγραφε μουσικοκριτικές , πράγμα που μισούσε, εκτελούσε όμως θαυμάσια.

Πέθανε στο Παρίσι στις 8 Μαρτίου 1869.
Μετά τον θάνατό του ήρθε η αναγνώριση και  φάνηκε η επιρροή που άσκησε στους σύγχρονούς του. Εκπληκτική ήταν η  ανακάλυψή του για στέρεο έως τετραφωνικά εφέ, όπως στο Ρέγκβιεμ  (παραθέτουμε την ενορχήστρωση στο τέλος του εγγράφου).

Τίτλοι βιβλίων που έγραψε:
«Διαμέσου των τραγουδιών», «Βραδιές Ορχήστρας», «Μουσικά ευτράπελα», «Απομνημονεύματα»,  και ένα ολοκληρωμένο σύγγραμμα σύγχρονης Ενορχήστρωσης, που είναι μοναδικό βοήθημα για τους μεταγενέστερους.

Requiem
Το  Ρέκβιεμ το έγραψε ο Μπερλιόζ το 1837 μετά από παραγγελία της γαλλικής κυβέρνησης, σε ανάμνηση των στρατιωτών που έπεσαν στην επανάσταση του 1830.
Κατά την διάρκεια της δημιουργίας του, έγραψε στην αδερφή του ενθουσιασμένος: 
« Το έργο θα είναι εξαίσιο! Επιδιώκω την ανανέωση, γιατί ψάχνω την αλήθεια, από την οποία ο Μότσαρτ και ο Κερουμπίνι , όπως πιστεύω, απομακρύνθηκαν.  Γράφω φοβερούς μουσικούς συνδιασμούς , που νομίζω δεν τόλμησε ποτέ να γράψει κανείς».
Και, ύστερα από 30 χρόνια,  το 1867, έγραψε σε έναν φίλο του «Αν ήμουν υποχρεωμένος να κάψω όλο το έργο της ζωής μου εκτός από μια παρτιτούρα, θα διάλεγα να σώσω το Ρέγκβιεμ»!
Η επίδραση του Ρέκβιεμ στον κόσμο (στην πρεμιέρα) πρέπει πράγματι να ήταν φοβερή, κι όπως γράφει στα απομνημονεύματά του, επρόκειτο για μια επιτυχία τρομακτικού μεγαλείου…

Ο τίτλος του είναι «Grande Messe  des Morts» op 5,  ή Requiem, είναι στα λατινικά και σε κείμενο της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας  “Missa pro defunctis”
Πρώτη εκτέλεση στις 5 Δεκεμβρίου 1837 στον καθεδρικό ναό St. Louis des Invalides
υπό την διεύθυνση του F.A. Habeneck

Είναι μοιρασμένο σε 10 μέρη
1.Requiem & Kyrie,   2. Dies Irae,  3. Quid sum miser,  4. Rex tremendae,   5.Quaerens  me,   6. Lacrimosa,   7. Offertorium,   8. Hostias,   9. Sanctus,   10. Agnus Dei

Instrumentation
The Requiem is scored for a very large orchestra, four offstage brass bands, and chorus placed throughout the hall:
Woodwinds
4 Flutes
2 Oboes
2 English horns
4 Clarinets in B-flat
8 Bassoons
Brass
12 Horns in C, E-flat
4 Cornets in B-flat
4 Tubas
Percussion
16 Timpani (10 players)
2 Bass Drums
10 pairs of Cymbals
4 Tam-tams
                 4 Brass Choirs
                  Choir 1 to the North
4 Cornets
4 Trombones
2 Tubas
Choir 2 to the East
4 Trumpets
4 Trombones
Choir 3 to the West
4 Trumpets
4 Trombones
Choir 4 to the South
4 Trumpets
4 Trombones
4 Ophicleides (usually substituted by Tubas)
              Voices
Chorus:
80 Sopranos
60 Tenors
70 Basses
Tenor solo
              Strings
25 Violin I
25 Violin II
20 Violas
20 Violoncellos
18 Double Basses


Εκτέλεση του 1948

Berlioz Requiem Fournet 1948 Part 1

Berlioz Requiem - Requiem et Kyrie (1)
Léopold Simoneau (tenor)
Charles Munch (conductor)
Boston Symphony Orchestra
New England Conservatory Chorus 
http://www.youtube.com/watch?v=FmMW2eXOCV0&feature=mr_meh&list=PLAC6A903EA4DB95C9&lf=results_main&playnext=0

Berlioz - Grande Messe des Morts (Requiem)
http://www.youtube.com/watch?v=ReWeRBw7KG8
London Symphony Chorus
Wandsworth School Boysʼ Choir
London Symphony Orchestra Sir Colin Davis

Berlioz: Requiem (Grande messe des morts) ~ Sir Colin Davis @ The Albert Hall. Version. 2
http://www.youtube.com/watch?v=ZjTXFd9dxqE
The complete, spectacular concert from the BBC Proms 2000. Chorus and Orchestra of the Guildhall School of Music and Drama, Chorus and Orchestra of the Paris Conservatoire, Philharmonia Chorus, Symphonic Voices. Conducted by Sir Colin Davis.


JOHANNES BRAHMS
1833 - 1897



Ο Μπράμς έγραψε το requiem το 1868.
Δεν πρόκειται για ένα «λειτουργικό» ρέκβιεμ όπως της ρωμαϊκής καθολικής εκκλησίας στη λατινική γλώσσα, αλλά για ένα ρέκβιεμ πάνω σε κείμενα της γερμανικής Λουθηριανής Βίβλου.
Η διαφορά με το της καθολικής εκκλησίας είναι ότι εκείνο αναφέρεται μόνο στους νεκρούς («δώσε τους αιώνια ανάπαυση»), ενώ το του Μπράμς αν και είναι πένθιμο, εστιάζεται στους ζωντανούς και είναι παρηγορητικό («μακάριοι είναι εκείνοι που πενθούν») και δεν αφορά στο φόβο για την μετέπειτα ζωή.
Γερμανικό (ein deutsches Requiem) ονομάστηκε μάλλον λόγω του γερμανικού κειμένου (η ονομασία βρέθηκε και σε σημειώσεις του Σουμαν). Ο ίδιος ο Μπράμς είχε πει ότι θα προτιμούσε να το είχε ονομάσει
«Πανανθρώπινο».
Γράφτηκε για σοπράνο, βαρύτονο και μεικτή χορωδία.

Rudolf Kempe(ケンペ)  Brahms "Ein Deutsches Requiem" 「ドイツ・レクイエム」
http://www.youtube.com/watch?v=YCVYD0iezwA&feature=related
ολοκληρωμένο
Rudolf Kempe
Dietrich Fischer Diskau
Elisabeth Gruemmer
Choir of St Hedwig’s Cathedral, Berlin
Berlin Philharmonic Orchestra
Rudolf Kempe


Johannes Brahms: Requiem
http://www.youtube.com/watch?v=MAnUk6MxXQ0&playnext=1&list=PL16B4EFA49C937DAD&feature=results_video
UC Davis University and Alumni Choruses, UC Davis Symphony Orchestra, Jeffrey Thomas conducting  

Ein deutsches Requiem

Selig sind, die da Leid tragen
Denn alles Fleisch
Herr, lehre doch mich
Wie lieblich sind deine Wohnungen
Ihr habt nun Traurigkeit
Denn wir haben hie Selig sind die Toten
Selig sind, die da Leid tragen Selig sind, die da Leid tragen, denn sie sollen getröstet werden. Matth. 5,4.

  • Blessed are they that mourn: for they shall be comforted. They that sow in tears shall reap in joy. Matthew 5:4
  Die mit Tränen säen, werden mit Freuden ernten. Sie gehen hin und weinen und tragen edlen Samen, und kommen mit Freuden und bringen ihre Garben. Ps.126, 5.6.

  • He that goeth forth and weepeth, bearing precious seed, shall doubtless come again with rejoicing, bringing his sheaves with him. Psalm 126:5,6
Denn alles Fleisch Denn alles Fleisch ist wie Gras und alle Herrlichkeit des Menschen wie des Grases Blumen. Das Gras ist verdorret und die Blume abgefallen. 1. Petri 1,24.
  •   For all flesh is as grass, and all the glory of man as the flower of grass. The grass withereth, and the flower thereof falleth away. 1 Peter 1:24
  So seid nun geduldig, lieben Brüder, bis auf die Zukunft des Herrn. Siehe, ein Ackermann wartet auf die köstliche Frucht der Erde und ist geduldig darüber, bis er empfahe den Morgenregen und Abendregen. Jacobi 5,7.
  •   Be patient therefore, brethren, unto the coming of the Lord. Behold, the husbandman waiteth for the precious fruit of the earth, and hath long patience for it, until he receive the early and latter rain. James 5:7

Aber des Herrn Wort bleibet in Ewigkeit. 1. Petri 1,25.
  •   But the word of the Lord endureth for ever. 1 Peter 1:25
  Die Erlöseten des Herrn werden wieder kommen, und gen Zion kommen mit Jauchzen; ewige Freude wird über ihrem Haupte sein; Freude und Wonne werden sie ergreifen und Schmerz und Seufzen wird weg müssen. Jesaias 35,10.

  • And the ransomed of the Lord shall return, and come to Zion with songs and everlasting joy upon their heads: they shall obtain joy and gladness, and sorrow and sighing shall flee away. Isaiah 35:10
Herr, lehre doch mich
Herr, lehre doch mich, daß ein Ende mit mir haben muß,und mein Leben ein Ziel hat, und ich davon muß. Siehe, meine Tage sind einer Hand breit vor dir, und mein Leben ist wie nichts vor dir. Ach wie gar nichts sind alle Menschen, die doch so sicher leben. Sie gehen daher wie ein Schemen, und machen ihnen viel vergebliche Unruhe; sie sammeln und wissen nicht wer es kriegen wird. Nun Herr, wess soll ich mich trösten? Ich hoffe auf dich. Ps.39, 5.6.7.8.

  • Lord, make me to know mine end, and the measure of my days, what it is: that I may know how frail I am. Behold, thou hast made my days as an handbreadth; and mine age is as nothing before thee. . . . Surely every man walketh in a vain shew: surely they are disquieted in vain: he heapeth up riches, and knoweth not who shall gather them. And now, Lord, what wait l for? my hope is in thee. Psalm 39:4-7

Der Gerechten Seelen sind in Gottes Hand und keine Qual rühret sie an. Weish. Sal. 3,1.

  • But the souls of the righteous are in the hand of God, and there shall no torment touch them. Wisdom of Solomon 3:1
Wie lieblich sind deine Wohnungen
  Wie lieblich sind deine Wohnungen, Herr Zebaoth! Meine Seele verlanget und sehnet sich nach den Vorhöfen des Herrn; mein Leib und Seele freuen sich in dem lebendigen Gott. Wohl denen, die in deinem Hause wohnen,die loben dich immerdar. Ps.84, 2.3.5.

  • How amiable are thy tabernacles, O Lord of hosts! My soul longeth, yea, even fainteth for the courts of the Lord: my heart and my flesh crieth out for the living God. Blessed are they that dwell in thy house: they will be still praising thee. Psalm 84:1,2,4
Ihr habt nun Traurigkeit
Ihr habt nun Traurigkeit; aber ich will euch wieder sehen und euer Herz soll sich freuen und eure Freude soll niemand von euch nehmen. Ev. Joh. 16,22.
  •   And ye now therefore have sorrow: but I will see you again, and your heart shall rejoice, and your joy no man taketh from you. John 16:22

Sehet mich an: Ich habe eine kleine Zeit Mühe und Arbeit gehabt und habe großen Trost funden. Sirach 51,35.
  •   Ye see how for a little while I labor and toil, yet have I found much rest. Ecclesiasticus 51:27

Ich will euch trösten, wie Einen seine Mutter tröstet. Jes. 66,13.

  • As one whom his mother comforteth, so will I comfort you. . . Isaiah 66:13
Denn wir haben hie

Denn wir haben hie keine bleibende Statt, sondern die zukünftige suchen wir. Ebr. 13,14.
  • For here have we no continuing city, but we seek one to come. Hebrews 13:14
  Siehe, ich sage euch ein Geheimnis: Wir werden nicht alle entschlafen, wir werden aber alle verwandelt werden; und dasselbige plötzlich, in einem Augenblick, zu der Zeit der letzten Posaune. Denn es wird die Posaune schallen, und die Toten werden auferstehen unverweslich, und wir werden verwandelt werden. Dann wird erfüllet werden das Wort, das geschrieben steht: Der Tod ist verschlungen in den Sieg. Tod, wo ist dein Stachel? Hölle, wo ist dein Sieg? l. Korinther 15, 51-55.
  •   Behold, I shew you a mystery; We shall not all sleep, but we shall all be changed, In a moment, in the twinkling of an eye, at the last trump: for the trumpet shall sound, and the dead shall be raised incorruptible, and we shall be changed. . . . then shall be brought to pass the saying that is written, Death is swallowed up in victory. O death, where is thy sting? O grave, where is thy victory? 1 Corinthians 15:51,52,54,55

Herr, du bist würdig zu nehmen Preis und Ehre und Kraft, denn du hast alle Dinge geschaffen, und durch deinen Willen haben sie das Wesen und sind geschaffen. Off. Joh. 4,11.

  • Thou art worthy, O Lord, to receive glory and honour and power: for thou hast created all things, and for thy pleasure they are and were created. Revelation 4:11
Selig sind die Toten
Selig sind die Toten, die in dem Herrn sterben, von nun an. Ja der Geist spricht, daß sie ruhen von ihrer Arbeit; denn ihre Werke folgen ihnen nach. Off. Joh. 14,13.
  •   Blessed are the dead which die in the Lord from henceforth: Yea, saith the Spirit, that they may rest from their labours; and their works do follow them. Revelation 14:13 .
text:
http://en.wikipedia.org/wiki/A_German_Requiem_%28Brahms%29
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CF%82_%CE%9C%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%BC%CF%82



VERDI
1813 – 1874



Ιστορία του Ρέκβιεμ
«Υπάρχουν τόσα πολλά Requiems! Δεν έχει νόημα να γραφτεί ακόμη ένα»!
απάντησε ο Βέρντι όταν ρωτήθηκε για τη σύνθεση ενός τέτοιου έργου.

Αποφάσισε να εναποθέσει τον πόνο του σε χαρτί, όταν μετά από μερικά χρόνια έχασε αγαπημένους φίλους και συγγενείς…
Όταν το 1868 πέθανε ο Rossini, συνέλαβε μια ωραία ιδέα.
Θα ανέθετε σε 13 από τους γνωστότερους συνθέτες της χώρας του να γράψουν από ένα μέρος του ρέκβιεμ, το οποίο θα παιζόταν ένα χρόνο αργότερα προς τιμήν του Rossini υπό την διεύθυνση του Angelo Mariani.
Δυστυχώς όμως το σχέδιο ναυάγησε, και το τελευταίο μέρος (Libera me) που είχε συνθέσει ο Βέρντι και ήταν έτοιμο το 1869, έμεινε άπαιχτο.
Μερικά χρόνια αργότερα, στις 22 Μαϊου του 1873, πεθαίνει ο μεγαλύτερος και ο πιο αγαπημένος ιταλός πατριώτης ποιητής , ο Alessandro Manzoni .
Τότε ακριβώς αισθάνεται την ανάγκη να γράψει ένα Requiem, τιμώντας την μνήμη αυτού του μεγάλου άνδρα.
Σε 8 μήνες περίπου το έργο ήταν έτοιμο και ακριβώς ένα χρόνο μετά το θάνατο του Manzoni, στις 22 Μαϊου 1874, η πόλη του Μιλάνου ανέλαβε την οργάνωση και το έργο παίχτηκε στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου υπό την διεύθυνση του Βέρντι.
Η εντύπωση που έκανε πρέπει να ήταν τρομακτική.
Μερικές μέρες αργότερα το ρέγκβιεμ ανέβηκε στην Σκάλα του Μιλάνου με δική του διεύθυνση και πάλι, ένα χρόνο αργότερα στη Βιέννη και τρία χρόνια αργότερα στην Κολωνία.
Μετά την πρεμιέρα του έργου ο Βέρντι ξαναέγραψε το “Liber scriptus”για μετζοσοπράνο (όπως το ξέρουμε και σήμερα) και πρωτοπαίχτηκε στο Royal Albert Hall του Λονδίνου στις 12 Μαϊου 1875

Verdi: Requiem / Karajan · La Scala Orchestra and Chorus of Milan
http://www.youtube.com/watch?v=Xl59Gn602hg&feature=share
ολοκληρωμένο
Luciano Pavarotti, Leontyne Price, Fiorenza Cossotto y Nikolai Ghiaurov

Verdi "Messa da Requiem" Karajan -- Tomowa-Sintow -- Baltsa -- Carreras -- van Dam 1984

 https://www.youtube.com/watch?v=RGhfll2Ly6s&hd=1
ολοκληρωμένο




ZBIGNIEW PREISNER




Zbigniew Preisner: Requiem for my friend
1. Officium2. Kyrie eleison3. Dies irae4. Offertorium5. Sanctus6. Agnus dei7. Lux aeterna8. Lacrimosa9. Epitaphium10. Meeting11. Discovering the World12. Love13. Kai Kairos14. Ascende huc15. Veni et vidi16. Qui erat et qui est17. Lacrimosa- Day of Tears18. Prayer


Orchestra Sinfonia Varsovia & Varsov Chamber Choir Conductor Part One conducted by Roman Rewakowicz Part Two conducted by Jacek Kaspszyk choir director Ryszard Zimak Soloists Part One - Requiem Elzbieta Towarnicka - soprano Dariusz Paradowski - male soprano Piotr Lykowski - countertenor Mariusz Koluch - tenor Piotr Kusiewicz - tenor Grzegorz Zychowicz - bass 

Part Two - LifeElzbieta Towarnicka - soprano Dorota Slezak - voice Piotr Lykowski - countertenor Jacek Ostaszewski - recorder Leszek Mozdzer - piano Jerzy Glowczewski - alto saxophone
Requiem for my friend is in two parts.
The first part - Requiem - is in nine movements and is scored for soprano, organ, two countertenors, tenor, bass, string quintet and percussion. It was recorded in Warsaw Cathedral and the Emaus Church in Krakow.
The second part - Life - is also in nine movements and is scored for soprano, voice, countertenor, recorder, alto saxophone, piano, sixty-piece orchestra and forty-piece choir. It was recorded in Studio S2/S4 of Polish Radio, Warsaw and the Emaus Church in Krakow.
The recording features the Polish soprano Elzbieta Towarnicka, whose singing is a trademark of Preisner's scores for La Double Vie de Veronique, Three Colours Blue and Three Colours Red - the major films by Krzysztof Kieslowski. The orchestra is the Sinfonia Varsovia, the choir is the Varsov Chamber Choir and the conductor is Jacek Kaspszyk. Featured soloists include recorder-player Jacek Ostaszewski, pianist Leszek Mozdzer, saxophonist Jerzy Glowczewski, and singer Dorota Slezak.
The world premiere took place in Warsaw on 1st October 1998 at the Teatr Wielki. The performance in Warsaw was made with the choir and orchestra of the Sinfonia Varsovia and the soloists featured on the album. The world premiere was supported by the Polish cellular phone company Plus GSM.
The UK premiere took place on 19th March 1999 at the Royal Festival Hall, London. The performance in London was with the BBC Concert Orchestra and the soloists featured on the album.
Part One was performed by soloists from the Institut de Musique Sacré de Lyon on 27th March 2002 at the Abbaye d'Ainay, Lyon.
Three performances took place in Scandinavia in the autumn of 2004. The Malmö University Orchestra and Choir, conducted by Daniel Hansson, with guest soprano Eliana Pretorian, presented the Swedish and Danish premieres: on 5th November 2004 at the Church of St. Pauli, Malmweden; on 6th November 2004 at the Church of Gustav Adolf, Helsingborg, Sweden; and on 7th November at the Frederikskirke, Copenhagen, Denmark.
The next performance of Requiem for my friend will be by the Haifa Symphony Orchestra, conducted by Ori Leshman, on 23rd October 2005 at the Haifa International Film Festival. The Dutch premiere will take place on 31st October 2005 at the Westerkerk, Amsterdam, with an additional performance on 1st November 2005 at the Concertgebouw, Amsterdam. Both concerts in Amsterdam are performed by the Sinfonia Baltica and the Camerata Silesia conducted by Bohdan Jarmolowicz, and will feature the Polish soloists who recorded the album with Preisner in 1998.
"Once, we had a joint conception to create a concert telling a life story. The premiere was planned to take place on the Acropolis in Athens. It was intended to be a large event, a hybrid of a mystery play and an opera. Krzysztof Kieslowski would be the director, Krzysztof Piesiewicz was responsible for the script, and I was planning to compose the music.
"Once, we thought it might be the first of a series of musical performances, to be developed in various interesting places around the world in the next few years. But it was life that authored a different ending: Krzysztof Kieslowski died on 13th March 1996. The first part of Requiem for my friend is meant as a farewell to Krzysztof Kieslowski. I dedicate this music to him".
Zbigniew Preisner

http://youtu.be/QN1HA5yplMY
 
και καιρός και καιρός
ΤΟΙΣ πᾶσι χρόνος
καὶ καιρὸς τῷ παντὶ πράγματι ὑπὸ τὸν οὐρανόν.
και καιρός και καιρός

 τοῦ τεκεῖν  τοῦ ἀποθανεῖντοῦ φυτεῦσαι  τοῦ ἐκτῖλαι τὸ πεφυτευμένον,
και καιρός και καιρός

 τοῦ ἀποκτεῖναι τοῦ ἰάσασθαι,
 τοῦ καθελεῖν τοῦ οἰκοδομεῖν,
 τοῦ κλαῦσαι  τοῦ γελάσαι,
 τοῦ κόψασθαι  τοῦ ὀρχήσασθαι,
και καιρός και καιρός

τοῦ βαλεῖν λίθους  τοῦ συναγαγεῖν λίθους,
 τοῦ ζητῆσαι τοῦ ἀπολέσαι,
 τοῦ φυλάξαι  τοῦ ἐκβαλεῖν,
και καιρός και καιρός

τοῦ ρῆξαι τοῦ ράψαι,
 τοῦ σιγᾶν τοῦ λαλεῖν,
 τοῦ φιλῆσαι  τοῦ μισῆσαι,
καιρὸς πολέμου καὶ καιρὸς εἰρήνης.  
και καιρός και καιρός










ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου