ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ
Επιμέλεια: *Rania Alfa
De rerum natura, Περί της φύσεως των πραγμάτων, όπως
αποδίδεται στα ελληνικά, είναι διδακτικό ποίημα του Λουκρητίου γραμμένο στη Λατινική το 57 π.Χ. και αναφέρεται λεπτομερώς στη θέση του ανθρώπου απέναντι στο σύμπαν χωρίς την επιρροή των θεών. Αποτελείται από έξι άτιτλα βιβλία γραμμένο σε 7413 δακτυλικούς εξάμετρους και όλο το έργο πέραν του ποιητικού, φιλοσοφικού και επιστημονικού ενδιαφέροντος διακρίνεται από το λεκτικό πλούτο, τις μεταφορές και τα σύνθετα επίθετα που ο ίδιος δημιούργησε παραπονούμενος συχνά για τη φτώχεια της λατινικής γλώσσας.
Στο Έκτο βιβλίο του εξηγεί τα διάφορα φυσικά φαινόμενα: τις αστραπές, τoυς κεραυνούς, τους σεισμούς, το Ηφαίστειο της Αίτνας την πλημμύρα του Νείλου και τελειώνει με μια εκτενή περιγραφή του λοιμού της Αθήνας κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Από αυτό το Βιβλίο εμπνεύστηκε η Teresa Procaccini για την καντάτα της La peste di Atene op.17 (1958) για χορωδία και ορχήστρα
Teresa Procaccini: La peste di Atene op.17 (1958)
Το ωραιότερο, κατά τον Χέρμπερτ Τζένιγκς Ρόουζ, διδακτικό ποίημα που σώζεται σήμερα σε οποιαδήποτε γλώσσα του κόσμου σκοπό είχε να ελευθερώσει το μυαλό των γιων του Γάιου Μέμιου, που το 58 π.Χ. ήταν Πραίτορας και στη συνέχεια διοικητής της Βιθυνίας, από το υπερφυσικό και από το φόβο του θανάτου και να τους εισάγει σε μια κατάσταση αταραξίας (ataraxia) αναπτύσσοντας το φιλοσοφικό σύστημα του Επίκουρου, τον οποίο εξυμνεί ο Λουκρήτιος όπως ο ήρωας του επικού ποιήματός του.
« Τίποτε δεν προέρχεται από την μηδέν και τίποτε δεν καταλήγει
στο μηδέν και η καταστροφή είναι μόνο αλλαγή μορφής. »
και προχωρεί στην εξήγηση της ατομικής θεωρίας για την ύλη,
όπως την αντιλαμβάνονταν οι Επικούρειοι, αναφερόμενος στη διάρκεια και τη μορφή της. Ο κόσμος δεσμεύεται από τους μηχανικούς νόμους της φύσης (foedera naturae), όπως οι αναρίθμητοι άλλοι κόσμοι που βρίσκονται στο σύμπαν, προέρχεται από μια μέσα στο κενό τυχαία συσσώρευση «ατόμων με διαφορετικά σχήματα και μεγέθη το καθένα, που βρίσκονται σε μια αέναη κίνηση». Τα άτομα που αποκαλεί τα πρωταρχικά του τμημάτια primodia, elementia ή Semina (semen= σπόρος) υποδιαιρούνται σε μέρη, minima
(ελάχιστα) που το καθένα τους είναι στερεό, αδιαίρετο και τελικό.
Στην
κίνησή τους υπάρχει μια ανυπολόγιστη απόκλιση, ως στοιχειώδης
αυθορμητισμός, που διατρέχει όλα τα πράγματα και κορυφώνεται στην
ελεύθερη βούληση του ανθρώπου αυτό δηλαδή που ονομάζουμε «απροσδιόριστον» που μερικοί φυσικοί της σύγχρονης εποχής αποδίδουν στα ηλεκτρόνια.
Όσο για την απροσδιοριστία, ειναι το περιφημο "κλίναμεν" του Λουκρητιου, δηλαδη η "κατά παρέγκλιση κίνηση " με την οποία ο Επικουρος "συμπληρωνει" την ατομικη θεωρια του Δημοκριτου. Πράγματι εχει καποιες ομοιότητες η συγκεκριμενη (απόλυτα υλιστικη) αποψη με θεωριες που υπαρχουν σήμερα στο χωρο της φυσικης (και της φιλοσοφιας).
{«παρότι τα σώματα διαγράφουν ευθείες τροχιές όταν πέφτουν στο κενό λόγω του βάρους τους, σε απρόβλεπτο χρόνο και τόπο παρεγκλίνουν λίγο από την πορεία τους, ώστε να αλλάζει η κίνησή τους. Διότι εάν δεν παρέγκλιναν, τότε όλα θα έπεφταν προς τα κάτω σαν τις στάλες της βροχής στο κενό, καμμιά κρούση δε θα λάμβανε χώρα… έτσι η φύση ποτέ δε θα είχε δημιουργήσει οτιδήποτε»
απο* Christos Sipsis
Όσο για την απροσδιοριστία, ειναι το περιφημο "κλίναμεν" του Λουκρητιου, δηλαδη η "κατά παρέγκλιση κίνηση " με την οποία ο Επικουρος "συμπληρωνει" την ατομικη θεωρια του Δημοκριτου. Πράγματι εχει καποιες ομοιότητες η συγκεκριμενη (απόλυτα υλιστικη) αποψη με θεωριες που υπαρχουν σήμερα στο χωρο της φυσικης (και της φιλοσοφιας).
{«παρότι τα σώματα διαγράφουν ευθείες τροχιές όταν πέφτουν στο κενό λόγω του βάρους τους, σε απρόβλεπτο χρόνο και τόπο παρεγκλίνουν λίγο από την πορεία τους, ώστε να αλλάζει η κίνησή τους. Διότι εάν δεν παρέγκλιναν, τότε όλα θα έπεφταν προς τα κάτω σαν τις στάλες της βροχής στο κενό, καμμιά κρούση δε θα λάμβανε χώρα… έτσι η φύση ποτέ δε θα είχε δημιουργήσει οτιδήποτε»}
πηγες:
http://physicsgg.me/.../%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%AF%CE%BB.../
http://anoixti-skepsi.tumblr.com/post/63316878159/26-27
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου