Title page of the first (1722) Notebook for Anna Magdalena Bach.
Note the titles of the three Pfeiffer books written
by Bach
in the lower right corner.
Επιμέλεια: De Profundis Ya
2012
Απο το Μικρό Χρονικό της Άννας Μαγκνταλένα Μπάχ
Η Άννα Μαγκνταλένα Μπαχ αποφάσισε να γράψει το Μικρό Χρονικό μετά απο την προτροπή του αγαπημένου μαθητή του Σεμπάστιαν, Κάσπαρ Μπούργκχολτ.
"Τον γνωρίσατε όπως κανείς άλλος κι είμαι βέβαιος οτι η καρδιά σας δεν έχει ξεχάσει πολλά. Γράψτε λοιπόν τα λόγια του, τις χειρονομίες, τη ζωή, τη μουσική του. Οι άνθρωποι μπορεί να παραμελούν σήμερα τη μνήμη του, όμως τα πράγματα δεν θα είναι για πάντα έτσι. Το ονομά του δεν θα μείνει για πολύ στη λησμονιά και μια μέρα ολόκληρος ο κόσμος θα σας ευγνωμονεί για όσα θα έχετε προσφέρει με το έργο σας".
*************
Ο Σεμπάστιαν μου είχε διηγηθεί ότι από πολύ παλιά οι Μπαχ συγκεντρώνονταν τουλάχιστον μια φορά το χρόνο σε κάποιο σπίτι για να παίξουν μουσική. Συνήθως άρχιζαν εκτελώντας κάποιο χορικό, έπειτα εναρμόνιζαν διάφορες γνωστές μελωδίες τραγουδώντας τες ταυτόχρονα και διασκέδαζαν αυτοσχεδιάζοντας διάφορα “quodlibet”. Δεν ήταν τίποτα παραπάνω από ένα μουσικό χωρατό, κι όμως, αν τύχαινε να το παραλείψουν κανείς δεν θα έμενε ικανοποιημένος από τις συγκεντρώσεις τους.(“quodlibet” Χιουμοριστική μορφή μουσικής όπου δύο ή περισσότερες μελωδίες ή κείμενα συνδυάζονται με σκόπιμο ασυνάρτητο τρόπο)
με γερμανικούς υπότιτλους
http://www.youtube.com/watch?v=gQMeJ7iVOWc&feature=my_liked_videos&list=LLFMOzDHUrXnYBK1wL74-m_w
Bach - Hochzeitsquodlibet
http://youtu.be/gQMeJ7iVOWc
Όταν ο Σεμπάστιαν είχε κέφια, του άρεσε να κάθεται τα βράδια με τους γιους του κοντά στο τζάκι και να τραγουδούν παρόμοια «Quodlibet”. Κι αν καμιά φορά ήμουν απασχολημένη ράβοντας ένα απ΄αυτά τα πολύπλοκα πουκάμισα με τις πιέτες για τον ίδιο, τον Φρίντμαν ή τον Εμάνουελ και δεν πήγαινα κοντά τους, δεν παρέλειπε να μου πει: «Έλα, λοιπόν μητερούλα, άσε μας ν΄ακούσουμε τη γλυκιά φωνούλα σου»!
με γαλλικούς και αγγλικούς υπότιτλους
http://www.youtube.com/watch?v=H2hjkeGaaco&feature=my_liked_videos&list=LLFMOzDHUrXnYBK1wL74-m_w
J.S.BACH : Quodlibet : CLEMATIS : Leonardo GARCIA-ALARCON
Κι επέμενε τόσο ώστε στο τέλος δεν μπορούσα παρά να τραγουδήσω. Αυτό ήταν! Από τη στιγμή που καθόμουν μαζί τους δεν με άφηνε πια να φύγω. Πάντα, μέχρι τη μέρα του θανάτου του, ένιωθε την ίδια αδυναμία για την οικογένειά του. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, στο έργο του «Άρια με τριάντα παραλλαγές» (οι γνωστές Παραλλαγές Goldberg) που είχε γράψει για τον Κόμη του Κάιζερλιγκ, έκανε από την τελευταία παραλλαγή ένα Quodlibet συνδυάζοντας δυο λαϊκά τραγούδια. Η μια φωνή μιλούσε για κορίτσια και η άλλη για λάχανα και ραπανάκια. Και οι δύο ήσαν επεξεργασμένες με μιμητική αντίστιξη πάνω στη μελωδία του βάσιμου (μπάσο). Ο Σεμπάστιαν είχε την ικανότητα να εμπνέεται από οποιοδήποτε θέμα.
Quodlibet - Wikipedia, the free encyclopedia
http://en.wikipedia.org/wiki/Quodlibet
J. S. Bach - Goldberg Variations BWV 988 - 31. Variatio 30 - Quodlibet (31/32)
http://www.youtube.com/watch?v=alkk-kXwXUI&feature=my_liked_videos&list=LLFMOzDHUrXnYBK1wL74-m_w
The Quodlibet as Represented in Bach's Final Goldberg Variation BWV 988/30 [by Thomas Braatz]
http://www.bach-cantatas.com/Articles/BWV988-Quodlibet[Braatz].htm
Στη Βαϊμάρη, ο Σεμπάστιαν είχε στη διάθεσή του το μικρό όργανο των ανακτόρων. Ένα όργανο που του άρεσε να το αισθάνεται κάτω από τα χέρια του και, θα πρέπει να προσθέσω, κάτω από τα πόδια του, γιατί ο μηχανισμός που έθετε σε κίνηση το ποδόπληκτρο ήταν το θαύμα του αιώνα. Εκείνη την εποχή ο Σεμπάστιαν βρισκόταν στο απόγειο της ερμηνευτικής και της συνθετικής του μεγαλοφυϊας. Εκτιμούσε ιδιαίτερα το σύστημα του ποδόπληκτρου με τα επτά ρεζίστρα, ένα τριάντα δύο ποδιών και τρία άλλα δεκάξι ποδιών, γεγονός που έδινε έναν ασύγκριτο ήχο στη βαθύτερη φωνή που αγαπούσε ιδιαίτερα ο Σεμπάστιαν.
Έγραψε πολλά έργα γι αυτό το όργανο κι ανάμεσα στ άλλα το Μικρό βιβλίο για εκκλησιαστικό όργανο, τα κομμάτια του οποίου τον άκουγα να παίζει με μεγάλη μου ευχαρίστηση.
Με την καθοδήγησή του μελέτησα μερικά χορικά πρελούδια, αλλά ήταν πολύ δύσκολα για τη δική μου ελλιπή τεχνική. Ο πλήρης τίτλος αυτού του βιβλίου, έχει ως εξής:
«Μικρό βιβλίο για εκκλησιαστικό όργανο, που έχει σκοπό να κατευθύνει αρχάριους και να τους οδηγήσει μέσω διαφορετικών μεθόδων στην εκτέλεση ενός χορικού.
Επίσης να τους δώσει την δυνατότητα να εξειδικευτούν στη μελέτη των ποδόπληκτρων επειδή στα χορικά τα ποδόπληκτρα αντιμετωπίζονται με τρόπο εντελώς ξεχωριστό. Για να τιμήσω τον Παντοδύναμο και να διδάξω τον πλησίον μου».
J. S. Bach - Chorale-Prelude "Lob sei dem allmächtigen Gott" BWV 602
http://www.youtube.com/watch?v=_SmN5rR_rWI
Lob sei dem allmächtigen Gott,
der unser sich erbarmet hat,
gefandt sein allerliebsten Sohn,
aus ihm geborn im höchsten Thron,
∘∘∘
auf daß er unser Heiland würd,
uns freiet von der Sündenbürdund
durch sein Gnade und Wahrheit
führet zur ewigen Klarheit.
english
o God we render thanks and praise,
Who pitied mankind's fallen race,
And gave His dear and only Son
That us, as children, He might own.
He came to seek and save the lost;
We sinned, and He would bear the cost.
That we might share eternal bliss;
O what unbounded love was this!
Η πιο υψηλή μουσική του ήταν πάντα εμπνευσμένη από τη σκέψη του θανάτου - άλλοτε το γεγονός αυτό με τρόμαζε λιγάκι, τώρα όμως καταλαβαίνω καλύτερα τα συναισθήματά του όταν συνέθετε. Αγαπούσα επίσης ιδιαίτερα δύο πρελούδια για τη σαρακοστή: το
"Ω αθώε αμνέ του Θεού" και το "Άνθρωπε θρήνησε για τις αμαρτίες σου".
Όταν ακούω τα τελευταία μέτρα του δεύτερου, που είναι τόσο όμορφα και μελαγχολικά, τρέμω ολόκληρη κι η καρδιά μου λες και σταματά να χτυπά.
J. S. Bach - Chorale-Prelude "O Lamm Gottes, unschuldig" (Canone alla Quinta) BWV 618
http://www.youtube.com/watch?v=05Ory015wrQ&feature=my_liked_videos&list=LLFMOzDHUrXnYBK1wL74-m_w
O Lamm Gottes, unschuldig
am Stamm des Kreuzes geschlachtet,
allzeit funden geduldig,
wiewohl du warest verachtet;
all Sünd hast du getragen,
sonst müßten wir verzagen.
Erbarm dich unser, O Jesu.
∘∘∘
Gieb uns dein Frieden, o Jesu.
english
O Lamb of God, most stainless!
Who on the Cross didst languish,
Patient through all Thy sorrows.
Though mocked amid Thine anguish;
Our sins Thou bearest for us,
Else had despair reigned o'er us:
Have mercy upon us, O Jesu!
∘∘∘
Grant us Thy peace today, O Jesu!
J. S. Bach - Chorale-Prelude "O Mensch, bewein dein Sünde groß " BWV 622
http://www.youtube.com/watch?v=PrWzhfvIGk0&feature=my_liked_videos&list=LLFMOzDHUrXnYBK1wL74-m_w
O Mensch, bewein dein Sünde gross,
darum Christus seins Vaters Schoss
verliess und kam auf Erden.
Von einer Jungfrau rein und zart
für uns er hier geboren war:
er wollt der Mittler werden.
Den Toten er das Leben gab,
und legt dabei all Krankheit ab!
Bis sich die Zeit herdrange
daß er für uns geopfert würd
trug unser Sünd ein schwere Bürd
wohl an dem Kreuze lange.
*****
Λίγο καιρό μετά το γάμο μας, ο Σεμπάστιαν μου χάρισε ένα μικρό τετράδιο μουσικής που είχε συνθέσει ειδικά για μένα. Το έχω ακόμη και, όσο φτωχή κι αν είμαι, δεν πρόκειται να το αποχωριστώ ποτέ. Ένα βράδυ, αφού έβαλα τα τέσσερα παιδιά του για ύπνο, κατέβηκα
και κάθισα στο τραπέζι για να αντιγράψω μια σύνθεση στο φως των κεριών.
Τότε εκείνος πλησίασε αθόρυβα κι ακούμπησε μπροστά μου ένα πράσινο μακρόστενο τετράδιο, με τη ράχη και τις γωνιές δεμένες με δέρμα, που έγραφε πάνω τα εξής:
Clavier Büchlein
Vor
Anna Magdalena Bachin
Anno 1722
Ενώ εκείνος έστεκε πλάι μου και με κοίταζε χαμογελαστός, το ξεφύλλισα ανυπόμονα κι είδα ότι είχε γράψει μέσα μερικές εύκολες συνθέσεις για τσέμπαλο.
Anna Magdalena Bach's Book - Harpsichord.wmv
http://www.youtube.com/watch?v=PC_tDZXw2SA
ολοκληρωμένο
1 - Prelude in C major BWV846
2 - French Suite n2 in C minor BWV813
3 - Marche Eb major BWV Anh 127
4 - Les Bergeries BWV Anh BWV183
5 - Solo per il Cembalo Wq65-7
6 - Menuets in G minor BWV Anh BWV115
Έτσι άρχισε να μου δίνει μαθήματα. Δεν ήμουν αρκετά προχωρημένη στο τσέμπαλο
Παρ ότι ήξερα να παίζω και πριν το γάμο μας. Ο Σεμπάστιαν είχε συνθέσει αυτά τα μελωδικά κομμάτια για να με ευχαριστήσει, για να με ενθαρρύνει και για να με βοηθήσει να βελτιώσω την τεχνική μου με όσο το δυνατόν πιο ευχάριστο τρόπο.
Ο Σεμπάστιαν, όταν αναλάμβανε κάποιον αρχάριο στο τσέμπαλο, του έδινε καταρχήν ασκήσεις για το παίξιμο και τη δακτυλοθεσία, όπως ακριβώς έκανε και με τους δικούς του γιους. Ήταν ο πρώτος που δίδαξε αυτό που ονόμασε φυσική μέθοδο περάσματος του αντίχειρα κάτω από τα δάχτυλα. Ως τότε οι ελάχιστοι εκτελεστές που χρησιμοποιούσαν τον αντίχειρα, τον περνούσαν πάνω από τα δάχτυλα, πράγμα που έκανε το παίξιμό τους αδέξιο.
Ένα χρόνο πριν το γάμο μας, όταν ο πρωτότοκος γιος του Φρήντμαν, που ήταν πάντα ο αγαπημένος του μαθητής, έγινε δέκα χρόνων, ο Σεμπάστιαν έγραψε για χάρη του ένα Μικρό βιβλίο. Αφού ο Φρήντμαν το μελέτησε με επιμέλεια και τα΄άλλα παιδιά, το καθένα με τη σειρά του, σημείωσαν χάρη σ αυτό σημαντική πρόοδο, το έσωσα από την καταστροφή, γιατί ο Σεμπάστιαν δεν φρόντιζε ποτέ να φυλάγει τις συνθέσεις που θεωρούσε κατώτερες. Όταν κάποια τύχαινε να χαθεί, έλεγε γελώντας. «Ε ωραία, θα γράψω άλλη».
Johann Sebastian Bach Prelude (Clavier-Buchlein Fur Wihelm Friedmann Bach) in D minor, (BWV 926)
Για χάρη του Φρήντμαν είχε συνθέσει και αρκετές Ενβασνσιόν
Bach - Invention No.1
Θυμάμαι μια μέρα τη χαρά που του έδωσα: καθόμουν στο τσέμπαλο κι έπαιζα μια gigue, που ήταν δική του σύνθεση, για τα δυό παιδιά μας που χόρευαν χαρούμενα, όταν άνοιξε η πόρτα και φάνηκε ο Σεμπάστιαν. Τότε του είπα: «Νομίζω ότι ο μικρούλης Ιησούς θα ήθελε πολύ να χορέψει αυτή τη μελωδία». Με πλησίασε και με φίληε τρυφερά στο λαιμό. «Τι όμορφη σκέψη που έκανες, καλή μου»!
Sokolov plays Bach Gigue from Partita No.4
Στο Καίτεν ο Σεμπάστιαν επινόησε και κατασκεύασε, για να καλύψει ένα κενό, ένα όργανο με πέντε χορδές το οποίο είχε κοινά χαρακτηριστικά με το βιολί και το βιολοντσέλο και που το ονόμασε «βιόλα πομπόζα». Μάλιστα, είχε γράψει και μια σουίτα για το όργανο αυτό.
Bach Chaconne - Rudolf Haken, viola pomposa
http://www.youtube.com/watch?v=8szOUsxgfw4
Στο Καίτεν είχε γράψει πολλά έργα για έγχορδα. Είχε επίσης γράψει μια σειρά συνθέσεων για τσέμπαλο που τη θαυμάζουν όλοι οι σοβαροί μουσικοί. Αυτή τη συλλογή, η οποία αποτελούνταν από εικοσιτέσσερα πρελούδια και φούγκες, την είχε ονομάσει το Καλώς συγκερασμένο κλειδοκύμβαλο. Είχε γράψει αυτές τις συνθέσεις «για την εκπαίδευση και την εξάσκηση των νέων μουσικών που επιθυμούν να διδαχτούν και για την ψυχαγωγία αυτών που είναι ήδη έμπειροι σ αυτή τη σπουδή».
Glenn Gould Bach:The Well Tempered Clavier-BWV 888
http://www.youtube.com/watch?v=3RjebdVKIAM
Το να παίζει κανείς αυτά τα κομμάτια για ψυχαγωγία σήμαινε φυσικά ότι ήταν πολύ προχωρημένος, γιατί η εκτέλεση των περισσότερων παρουσίαζε τρομακτικές δυσκολίες. Απαιτούσε μια πολύπλοκη τεχνική κι όλη την προσοχή ενός ώριμου πνεύματος. Παρ όλα
αυτά, οι καλύτεροι μαθητές του Σεμπάστιαν με βεβαίωναν ότι όσο πιο συχνά και προσεκτικά μελετούσαν αυτές τις συνθέσεις κι όσο πιο πολύ εμβάνθυναν στη σπουδή τους, τόσο πιο έντονη ευχαρίστηση και ικανοποίηση δοκίμαζαν.
Glenn Gould 1932 - 1982 Bach The Well-Tempered Clavier. Book I Preludes And Fugues 1-24.wmv
http://www.youtube.com/watch?v=ikbQ4lThJGo
Εκείνη την εποχή, η μοίρα πήρε τον άντρα μου από το Καίτεν και τη μουσική δωματίου και τον οδήγησε στη Λειψία, όπου έζησε τα είκοσι εφτά τελευταία χρόνια της ζωής του και συνέθεσε τα περισσότερα εκκλησιαστικά έργα του.
Λειψία – 1723
Όταν έγινε γνωστός στη Λειψία και τη γύρω περιοχή, συχνά τύχαινε να έρθουν σπίτι μας άνθρωποι που του ζητούσαν να παίξει κάτι για χάρη τους. Κι εκείνος, όταν καταλάβαινε ότι η επιθυμία τους πήγαζε από αγάπη προς την μουσική κι όχι από απλή περιέργεια, την εκπλήρωνε με μεγάλη προθυμία.
Μια μέρα άνοιξα εγώ η ίδια την πόρτα σ έναν από αυτούς τους επισκέπτες. Ήταν ενας άντρας πολύ ψηλός και κατάλαβα αμέσως πως ήταν εγγλέζος. Είχε ακούσει να μιλούν για το παίξιμο του Σεμπάστιαν και μια κι ο ίδιος αγαπούσε ιδιαίτερα το εκκλησιαστικό όργανο, μόλις βρήκε ευκαιρία, ήρθε από το Αμβούργο, όπου είχε τις δουλειές του, στη Λειψία. Φαινόταν συμπαθητικός κι ευγενικός και ο Σεμπάστιαν τον εκτίμησε τόσο που έπαιξε για χάρη του το εκκλησιαστικό όργανο δύο ολόκληρες ώρες. Έπειτα τον έφερε στο σπίτι για να δειπνήσει μαζί μας. Μετά το δείπνο, αφού κάπνισαν την πίπα τους, ο επισκέπτης μας πίεσε τον Σεμπάστιαν να παίξει τσέμπαλο. Ο άντρας μου δεν ήθελε και πολλά παρακάλια.
Αυτοσχεδίασε μια γοητευτική μουσική, που αργότερα την κατέγραψε και την ονόμασε «Αγγλικές Σουίτες» και προς τιμήν του φιλοξενούμενού μας αλλά και επειδή αργότερα δανείστηκε ορισμένους ρυθμούς από ένα τετράδιο μουσικής του Καρόλου Ντιεπόρ, ο οποίος ζούσε στην Αγγλία.
Glenn Gould 1932 - 1982 Bach English Suites vol I.wmv
http://www.youtube.com/watch?v=urib0N3MPls&feature=results_video&playnext=1&list=PL557C64B3A6177B1D
Glenn Gould 1932 1982 Bach English Suites vol II
http://www.youtube.com/watch?v=k-Znr9fasb0&feature=related
Johann Sebastian Bach English Suites
όλες οι σουίτες
Ποτέ δεν μας έλειπε η δουλειά γιατί ο Σεμπάστιαν έπρεπε να γράψει τις πάρτες των εκτελεστών για τις καντάτες της Κυριακής,
Συχνά αντέγραφε τις συνθέσεις του Μπουξτεχούντε ή του κ. Χέντελ, που τις θαύμαζε πολύ, ή αντέγραφε δικές του συνθέσεις για τους μαθητές, συχνά, λοιπόν , του ερχόταν κάποια έμπνευση. Άρπαζε τότε τις σελίδες που είψα τακτοποιήσει δίπλα στο χέρι του και σημείωνε βιαστικά τις νότες της μουσικής που στριφογύριζε στο μυαλό του.
Έτσι είχε γεμίσει το μικρό τετράδιό μου με τραγούδια και χορικά. Ένα από αυτά με είχε συγκινήσει τόσο πολύ, που στην αρχή η φωνή μου έτρεμε και δεν μπόρεσα να το τραγουδήσω:
Αν είσαι κοντά μου
Θα βαδίσω με χαρά
Στο θάνατο και την αιώνια ανάπαυση.
Αχ! Όλο γλυκό
Θα είναι το τέλος μου
Αν τα όμορφα χέρια σου
Κλείσουν τα πιστά μάτια μου!
Aria- Bist du bei mir -JS Bach
http://www.youtube.com/watch?v=77eOdluBVSo
Bist du bei mir,
Geh ich mit Freuden
Zum Sterben und zu meiner Ruh.
Ach, wie vergnügt
Wär so mein Ende,
Es drückten deine schönen Hände
Mir die getreuen Augen zu.
Αχ! Σεμπάστιαν, πόσο καλός ήσουν και πόσο μ αγαπούσες!
Του έρεσε να μου λέει και να μου ξαναλέει ότι του ήταν αδύνατον να γράψει ένα τραγούδι αγάπης αν δεν το είχε εμπνευστεί από μένα. «Έτσι», μου είπε μια μέρα βάζοντάς με να καθίσω στα γόνατά του, «με εμπόδισε η γυναικούλα μου να συνθέσω όλα αυτά τα όμορφα τραγούδια που συγκινούν τους χωρισμένους ερωτευμένους και τις μελαγχολικές μπαλάντες που φέρνουν δάκρυα στις κυρίες της Αυλής. Πώς μπορεί ένας ευτυχισμένος Κάντορας να εμπνευστεί τέτοια τραγούδια με τη γυναίκα του καθισμένη στα γονατά του;
Πρέπει να γυρίσω στο παρελθόν και να φανταστώ ότι οι γονείς σου δεν δίνουν τη συγκατάθεσή τους για το γάμο μας, γιατί έχω στο μυαλό μου μια μελωδία που έχει ένα δυό λυπητερούς στίχους»
Την επόμενη μέρα μου έδειξε ένα τραγούδι που είχε συνθέσει πάνω σ αυτούς τους στίχους.
Αν θέλεις να μου δώσεις την καρδιά σου
Κάνε το κρυφά
Για να μη μάθει κανείς τον πόθο μας.
Ο έρωτας πρέπει να μένει κρυμμένος
Στα βάθη της ύπαρξής μας.
Κλείσε τις πιο μεγάλες χαρές σου βαθιά στην ψυχή σου
Μη ζητάς κανένα βλέμμα
Από την αγάπη μου.
Η ζήλια έφερε πολλές απιστίες
Στην ένωσή μας.
Κλείσε την καρδιά σου,
Βάλε τέλος στον πόθο σου.
Η ευτυχία που γευόμαστε
Πρέπει να μείνει κρυφή.
J.S. Bach - BWV 518 - Aria di Giovannini "Willst du dein Herz mir schenken?"
http://www.youtube.com/watch?v=Mpl2dOCQiU0&feature=relate
Willst du dein Herz mir schenken,
So fang es heimlich an,
Dass unser beider Denken
Niemand erraten kann.
Die Liebe muss bei beiden
Allzeit verschwiegen sein,
Drum schließ die größten Freuden
In deinem Herzen ein.
Behutsam sei und schweige
Und traue keiner Wand,
Lieb' innerlich und zeige
Dich außen unbekannt.
Kein' Argwohn musst du geben,
Verstellung nötig ist.
Genug, dass du, mein Leben,
Der Treu' versichert bist.
Begehre keine Blicke
Von meiner Liebe nicht,
Der Neid hat viele Stricke
Auf unser Tun Gericht.
Du musst die Brust verschließen,
Halt deine Neigung ein.
Die Lust, die wir genießen,
Muss ein Geheimnis sein.
Zu frei sein, sich ergehen,
Hat oft Gefahr gebracht.
Man muss sich wohl verstehen,
Weil ein falsch Auge wacht.
Du musst den Spruch bedenken,
Den ich zuvor getan:
Willst du dein Herz mir schenken,
So fang es heimlich an.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου