ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 30

30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ

Johann Joachim Quantz
1697: Γεννιέται ο Γερμανός φλαουτίστας, οργανοποιός και συνθέτης Johann Joachim Quantz. Ο Quantz γεννήθηκε στην

Oberscheden, κοντά στο Göttingen και ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του ως παιδί με τον γαμπρό ενός θείου του και αργότερα συνέχισε στη Δρέσδη και στη Βιέννη. Σπούδασε σύνθεση και, κατά τη διάρκεια της θητείας του στη Δρέσδη, εγκατέλειψε το βιολί και το όμποε προκειμένου να μελετήσει το φλάουτο. Σπούδασε με τον Pierre Gabriel Buffardin. Κατά τη διάρκεια της περιόδου που πέρασε ως μουσικός στην Αυλή του Frederick Augustus ΙΙ της Πολωνίας, άρχισε να επικεντρώνεται στο φλάουτο και να ερμηνεύει όλο και περισσότερο, μαθαίνοντας στην εντέλεια το συγκεκριμένο όργανο. Σταδιακά έγινε γνωστός ως ο καλύτερος φλαουτίστας στην Ευρώπη και περιόδευσε στη Γαλλία και την Αγγλία. Έγινε δάσκαλος του φλάουτου, κατασκευαστής και συνθέτης για τον Frederick ΙΙ της Πρωσίας (Φρειδερίκος ο Μέγας) το 1740, υπήρξε δε πρωτοπόρος στο σχεδιασμό του πνευστού οργάνου, προσθέτοντας κλειδιά τα οποία βελτιώσανε τον αρμονικό και απαλό τονισμό του. Ο Quantz έγραψε πολλά έργα, κυρίως για φλάουτο (συμπεριλαμβανομένων περίπου 300 κοντσέρτων για φλάουτο και πάνω από 200 σονάτες). Έγραψε επίσης το βιβλίο ‘’Versuch einer Anweisung die Flöte traversiere zu spielen’’ ( Παίζοντας το φλάουτο, 1752), μια πολύτιμη πηγή αναφοράς σχετικά με την πρακτική της ερμηνείας και την τεχνική του φλάουτου τον 18ο αιώνα. Πέθανε στο Potsdam το 1773.

Charles Martin Loeffler

1861: Γέννηση του Γερμανικής καταγωγής Αμερικανού βιολιστή και συνθέτη Charles Martin Loeffler. Ο Loeffler αποφάσισε να γίνει βιολονίστας και σπούδασε στο Βερολίνο με τους Joseph Joachim, Friedrich Kiel και Woldemar Bargiel και, στη συνέχεια, με τον Joseph Massart και σύνθεση με τον Ernest Guiraud στο Παρίσι. Το 1881 μετανάστευσε στις ΗΠΑ όπου εργάστηκε στη Συμφωνική Ορχήστρα της Βοστώνης και το 1908 έγινε μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Boston Opera Company. Πρωτοεμφανίστηκε ως βιολιστής και συνθέτης το 1891 και τα έργα του παρουσιάζονταν τακτικά από την ορχήστρα της Βοστώνης (και από άλλες αμερικανικές ορχήστρες) για το υπόλοιπο της ζωής του. Ο Loeffler έγινε πολίτης των ΗΠΑ το 1887 και τελικά παραιτήθηκε από την ορχήστρα για να αφοσιωθεί στη σύνθεση. Ήταν απαιτητικός συνθέτης και συχνά αναθεωρούσε τις συνθέσεις του. Μερικά από τα έργα του έχουν χαθεί. Τα πιο γνωστά του περιλαμβάνουν τα συμφωνικά ποιήματα ‘’La Mort de Tintagiles’’(Maeterlinck), ‘’La Bonne Chanson’’ (Verlaine), ‘’A Pagan poem’’ (Βιργίλιος), καθώς και τα τραγούδια του κύκλου ‘’Five Irish Fantasies’’ (Yates και Heffernan), μουσική δωματίου για τέσσερα έγχορδα και δύο Ραψωδίες για όμποε, βιόλα και πιάνο. Ο Loeffler πέθανε στο Medfield της Μασαχουσέτης σε ηλικία 74 ετών.

30 Ιανουαρίου

1724: Πρώτη εκτέλεση της καντάτας του J. S. Bach “Jesus schläft, was soll ich hoffen?” (Ο Ιησούς κοιμάται, τι πρέπει να ελπίζω;) BWV 81 στη Λειψία, γραμμένη για την τέταρτη Κυριακή μετά τη γιορτή των Θεοφανείων. 

 
1735: Πρώτη εκτέλεση της καντάτας του J. S. Bach “Wär Gott nicht mit uns diese Zeit” (Αν δεν ήταν μαζί μας ο Θεός αυτόν τον καιρό) BWV 14 στη Λειψία, γραμμένη για την τέταρτη Κυριακή μετά τη γιορτή των Θεοφανείων.

1893: Πρώτη εκτέλεση των τριών πρώτων από τις Επτά Φαντασίες για πιάνο Op. 116 και του Intermezzo No. 2 από το Op. 117 του Johannes Brahms στη Βιέννη.

1917: Πρεμιέρα της μονόπρακτης όπερας “Eine florentinische Tragödie” (Μια φλωρεντινή τραγωδία) του Alexander von Zemlinsky στην Staatsoper της Στουτγκάρδης. Η όπερα είναι βασισμένη στο ομώνυμο ημιτελές θεατρικό έργο του Oscar Wilde.

1921: Πρώτη εκτέλεση της σκηνικής μουσικής του Carl Nielsen για το θεατρικό έργο Moderen (Η μητέρα) του Helge Rode στο Βασιλικό Θέατρο της Δανίας στην Κοπεγχάγη, σε ένα γκαλά για να εορταστεί η επανένωση της Νότιας Γιουτλάνδης με τη Δανία.

1942: Πρώτη εκτέλεση της ορχηστρικής σουίτας από το μπαλέτο “Billy the Kid” του Aaron Copland με τη Συμφωνική της Βοστώνης.

1948: Πρώτη εκτέλεση της “Συμφωνίας για Κλασική Ορχήστρα” του Αμερικανού συνθέτη Harold Shapero με τη Συμφωνική της Βοστώνης υπό τη διεύθυνση του Leonard Bernstein.

Harold Shapero - Symphony for Classical Orchestra
http://classical-music-online.net/en/listen/37253

Classical music online: free listen online, download mp3

1958: Πρώτη εκτέλεση της Partita για Ορχήστρα του William Walton με την Ορχήστρα του Κλήβελαντ.

1959: Πρώτη εκτέλεση της Συμφωνίας “Pittsburgh” του Paul Hindemith με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Πίτσμπουργκ υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Γράφτηκε κατά παραγγελία του τότε διευθυντή της ορχήστρας William Steinberg για τον εορτασμό των 200 ετών από την ίδρυση της πόλης. Για το σκοπό αυτό ο συνθέτης περιέλαβε στη σύνθεση δύο τραγούδια που σχετίζονται με την ιστορία της πόλης: το λαϊκό τραγούδι των πρώτων Ολλανδών αποίκων της Πενσυλβάνια “Hab lumbedruwwel mit me lumbeschatz” στο κεντρικό τμήμα της δεύτερου μέρους και το σύγχρονο λαϊκό τραγούδι “Pittsburgh Is a Great Old Town” των Woody Guthrie και Pete Seeger στο τελικό τμήμα του τελευταίου μέρους.

1970: Πρώτη εκτέλεση του “άσματος” για ορχήστρα “In Praise of Shahn” (Ύμνος στον Shahn) του Αμερικανού συνθέτη William Schuman με τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης υπό τη διεύθυνση του Leonard Bernstein στη Νέα Υόρκη. Γράφτηκε για το θάνατο την προηγούμενη χρονιά του Αμερικανο-Λιθουανού καλλιτέχνη Ben Shahn.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 29

29 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ

Frederick Albert Theodore Delius
1862: Γεννιέται ο Άγγλος συνθέτης Frederick Albert Theodore Delius. Γεννημένος στο βόρειο τμήμα της Αγγλίας σε μια ευημερούσα οικογένεια, αντιστάθηκε πεισματικά στις προσπάθειες του περιβάλλοντός του να ασχοληθεί με το εμπόριο.

Στάλθηκε στη Φλόριντα των ΗΠΑ το 1884 για να διαχειριστεί μια φυτεία πορτοκαλιών, αλλά σύντομα παραμέλησε τα διευθυντικά του καθήκοντα και το 1886 επέστρεψε στην Ευρώπη. Έχοντας επηρεαστεί από την αφρικανική - αμερικανική μουσική κατά τη διάρκεια της σύντομης παραμονής του στη Φλόριντα, άρχισε να συνθέτει. Ο νεαρός Delius για πρώτη φορά διδάχτηκε βιολί από τους Bauerkeller (της Hallé Orchestra) και George Haddock του Λιντς. Παρά το γεγονός ότι υπήρξε δεξιοτέχνης βιολιονίστας, η ευχαρίστησή του ήταν να αυτοσχεδιάζει στο πιάνο. Από το 1874 έως το 1878, ο Delius ήταν σπουδαστής στο Bradford Grammar School και στη συνέχεια παρακολούθησε το International College στο Isleworth, μεταξύ του 1878 και του 1880. Ως μαθητής δεν ήταν ούτε ιδιαίτερα γρήγορος ούτε επιμελής. Μετά από μια σύντομη περίοδο επίσημων μουσικών σπουδών στη Γερμανία, αρχής γενομένης από το 1886, άρχισε μια πλήρους απασχόλησης σταδιοδρομία ως συνθέτης στο Παρίσι και στη συνέχεια στο κοντινό Grez - sur - Loing, όπου ο ίδιος και η σύζυγός του Jelka έζησαν για το υπόλοιπο της ζωής τους, με εξαίρεση την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι πρώτες επιτυχίες του Delius ήταν στη Γερμανία όπου ο Hans Haym και άλλοι μαέστροι προώθησαν τη μουσική του από τα τέλη της δεκαετίας του 1890. Επίσης, στην Αγγλία από το το 1907 και έπειτα, η μουσική του παρουσιαζόταν τακτικά σε προγράμματα συναυλιών με την φροντίδα και καθοδήγηση του Sir Thomas Beecham. Μετά το 1918, η υγεία του Delius άρχισε να φθίνει λόγω της σύφιλης από την οποία υπέφερε, έμεινε παράλυτος και τυφλός, αλλά ολοκλήρωσε κάποιες συνθέσεις μεταξύ του 1928 και του 1932 με τη βοήθεια ενός γραφέα, του Eric Fenby. Πέθανε στην Grez στις 10 Ιουνίου 1934 σε ηλικίας 72 ετών. Ο λυρισμός στις πρώιμες συνθέσεις του Delius αντανακλά τόσο τη μουσική που είχε ακούσει στην Αμερική, όσο και τις επιρροές ευρωπαίων συνθετών όπως ο Edvard Grieg και ο Richard Wagner. Ωριμάζοντας, ανέπτυξε ένα στυλ μοναδικό που χαρακτηρίζεται από μεμονωμένες ενορχηστρώσεις και εκτεταμένη χρήση των χρωματικών αρμονιών. Από τις συμβατικές μορφές της πρώιμης περιόδου του, σταδιακά ο συνθέτης ανέπτυξε ένα στυλ εύκολα αναγνωρίσιμο ‘’σε αντίθεση με το έργο οποιουδήποτε άλλου συνθέτη της εποχής’’, σύμφωνα με τον Payne. Ο Delius αντικατέστησε τις μεθόδους που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια των νεανικών του χρόνων με ένα πιο ώριμο στυλ, με ένα αυξανόμενο πλούτο της δομής και της αρμονικής ενότητας. Η πλήρης δε υφολογική ωριμότητα του Delius χρονολογείται περίπου από το 1907, όταν άρχισε να γράφει τη σειρά των έργων στα οποία στηρίζεται το μεγαλύτερο μέρος της φήμης του. Η μουσική του Delius υπήρξε μόνο κατά διαστήματα δημοφιλής και συχνά δέχτηκε έντονες επιθέσεις. Η Delius Society σχηματίστηκε το 1962 από τον πιο αφοσιωμένο οπαδό του και συνεχίζει να προωθεί τη γνώση της ζωής και των έργων του συνθέτη και είναι χορηγός του ετήσιου διαγωνισμού του Βραβείου Delius για νέους μουσικούς.

Luigi Nono
1924: Γέννηση του Ιταλού avant-garde συνθέτη της κλασικής μουσικής και ενός από τους πιο σημαντικούς συνθέτες του

20ου αιώνα Luigi Nono. Μετά την αποφοίτησή του από την Νομική σχολή του Πανεπιστημίου της Πάδοβας, σπούδασε σύνθεση με τον Bruno Μαντέρνα μέσω του οποίου γνωρίστηκε με τον Hermann Scherchen και ο οποίος έγινε μέντορας και υποστηρικτής της μουσικής του. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, οι μουσικές δραστηριότητες του Nono έγιναν όλο και πιο επικριτικές με έντονη πολεμική της επικαιρότητας, με παραδείγματα όπως η προειδοποίηση κατά της πυρηνικής καταστροφής (Canti di vita e d'amore: sul Ponte di Χιροσίμα του 1962), η καταγγελία του καπιταλισμού (La Fabbrica Illuminata, 1964), η καταδίκη των ναζί εγκληματιών πολέμου στον απόηχο της δίκης της Φρανκφούρτης (Ricorda cosi ti hanno fatto στο Auschwitz, 1965) ή ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός στον πόλεμο του Βιετνάμ (A floresta é jovem e cheja de vida, 1966). Ο Nono πέθανε στη Βενετία το 1990. Μετά την κηδεία του, ο Γερμανός συνθέτης Dieter Schnebel παρατήρησε ότι ‘’ήταν ένας πολύ σπουδαίος άνθρωπος’’ (Loescher, 2000) - ένα συναίσθημα ευρέως αποδεκτό από εκείνους που τον γνώριζαν και από όσους είχαν έρθει σε επαφή με τη μουσική του. Ο Nono είναι θαμμένος στο Isola di San Michele, μαζί με άλλους καλλιτέχνες όπως ο Στραβίνσκι, ο Ντιαγκίλεφ και ο Έζρα Πάουντ. Ίσως οι τρεις πιο σημαντικές συλλογές γραπτών του για τη μουσική, την τέχνη και την πολιτική είναι: ‘’Studien zu seiner Musik’’ (1975), ‘’Ecrits’’ (1993) και ‘’Scritti e colloqui’’ (2001), καθώς και τα κείμενα που περιλαμβάνονται στο Restagno 1987 τα οποία όμως δεν έχουν ακόμη μεταφραστεί στα Αγγλικά. Το 1993, ιδρύθηκαν τα ‘’Αρχεία Luigi Nono’’ μέσα από τις προσπάθειες του Nuria Schoenberg Nono, με σκοπό την μελέτη και διατήρηση της κληρονομιάς του Luigi Nono.

ΘΑΝΑΤΟΙ
1832: Franz Xaver Kleinheinz
1916: Edward Keurvels
1962: Fritz Kreisler
1966: Pierre Mercure
1988: Rogier van Otterloo
2011: Milton Babbitt

29 Ιανουαρίου

1664: Πρωτοπαρουσιάστηκε η κωμωδία-μπαλέτο “Le Mariage forcé” (Ο γάμος με το στανιό) του Jean-Baptiste Lully για το ομώνυμο θεατρικό έργο του Μολιέρου στο παλάτι του Λούβρου στο Παρίσι.
http://youtu.be/p6f2SqOhsF0

Baroque Music - Bourée du Mariage Forcé (Jean-Baptiste Lully)

1728: Πρεμιέρα της όπερας “The Beggar's Opera” (Η όπερα του ζητιάνου) του John Gay με μουσική ενορχηστρωμένη από τον Johann Christoph Pepusch, στο Lincoln's Inn Fields Theatre στο Λονδίνο με μεγάλη επιτυχία που συνεχίστηκε για 62 συνεχόμενες παραστάσεις, αριθμό ρεκόρ μέχρι τότε. Στην πραγματικότητα δεν ήταν όπερα αλλά παρωδία της opera seria ιταλικού ύφους που μεσουρανούσε εκείνη την εποχή στο Λονδίνο με κύριο εκπρόσωπο τον Händel, ασκώντας θρασύτατη κριτική στην κοινωνία με την παρεμβολή μουσικών ιντερλούδιων υπό μορφή τραγουδιών, στην ουσία ένας πρόδρομος του κατά πολύ μεταγενέστερου είδους της οπερέτας. Ο John Gay αντικατέστησε τους βασιλείς και τους αριστοκράτες της opera seria με απατεώνες, ζητιάνους και πόρνες, ενώ η μουσική προερχόταν κατά μεγάλο μέρος από λαϊκά τραγούδια, τα οποία ενορχήστρωσε ο Pepusch (μόνο η εισαγωγή ήταν δική του πρωτότυπη σύνθεση), αλλά και δημοφιλή έργα συνθετών όπως ο Händel και ο Purcell. Η όπερα παρουσιάστηκε έκτοτε πάντα με επιτυχία και το 1928 με την ευκαιρία συμπλήρωσης 200 χρόνων από την πρώτη της παρουσίαση οι Bertolt Brecht και Kurt Weill τη διασκεύασαν κρατώντας την πλοκή αλλά με καινούργια μουσική στην περίφημη “Die Dreigroschenoper” (Όπερα της πεντάρας).

1781: Πρεμιέρα της opera seria του Wolfgang Amadeus Mozart “Idomeneo, re di Creta” (Ιδομενέας, βασιλιάς της Κρήτης) στο Βασιλικό Θέατρο Cuvilliés του Μονάχου. Σύμφωνα με την υπόθεση, ο βασιλιάς της Κρήτης Ιδομενέας επιστρέφοντας στην πατρίδα του μετά την πολιορκία της Τροίας, καλείται να αντιμετωπίσει ένα τραγικό δίλημμα: για να σώσει το βασίλειό του θα πρέπει να θυσιάσει τον γιο του, Ιδαμάνθη. Αλλά κι ο Ιδαμάνθης βρίσκεται με τη σειρά του εγκλωβισμένος ανάμεσα στον έρωτα δύο πριγκιπισσών: της αιχμάλωτης Τρωάδας Ίλιας και της Ηλέκτρας, κόρης του βασιλιά Αγαμέμνονα. Το δράμα κορυφώνεται με την πρόθεση της Ίλιας και του ίδιου του Ιδομενέα να θυσιαστούν, ενώ ο "από μηχανής θεός" Ποσειδώνας θα δώσει την ανέλπιστη λύση ζητώντας να παραιτηθεί ο Ιδομενέας και να κυβερνήσει ο Ιδαμάντης. Ο νεαρός πρίγκιπας υπακούει τον Θεό και ανεβαίνει στον θρόνο με την Ίλια στο πλευρό του.

1826: Πρώτη εκτέλεση του Κουαρτέτου εγχόρδων No. 14 σε ρε ελασσονα D 810 του Franz Schubert με τον τίτλο “Der Tod und das Mädchen” (Ο θάνατος και η κόρη) στο σπίτι των Karl και Franz Hacker στη Βιέννη. Ο τίτλος προέρχεται από το ομώνυμο τραγούδι που είχε γράψει το 1817 και από όπου πήρε το θέμα για τις παραλλαγές του δεύτερου μέρους.

1882: Πρεμιέρα της όπερας “Σνεγκούροτσκα - Ένα Ανοιξιάτικο Παραμύθι” ή “Η Κόρη του Χιονιού” του Nikolai Rimsky-Korsakov στην Αγ. Πετρούπολη. Η υπόθεση της όπερας, βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Alexander Ostrovsky, εκτυλίσσεται την Άνοιξη, όταν η φύση μας χαρίζει την αναγεννημένη ομορφιά της. Προσωποποίηση της ανοιξιάτικης ομορφιάς στην όπερα, αποτελεί η Σνεγκούροτσκα , η οποία έχει μείνει χωρίς αγάπη. Η μητέρα της Σνεγκούροτσκα, η Άνοιξη, βλέπει τον πόνο της κόρης της. Ύστερα από τα γεμάτα δάκρυα παρακάλια της Σνεγκούροτσκα, δέχεται τελικά να χαρίσει στην κόρη της το καταστροφικό για εκείνη συναίσθημα της αγάπης. Τώρα η καρδιά της Σνεγκούροτσκα ξέρει τι είναι αγάπη, αλλά η χιονένια κρύα ομορφιά της λιώνει. Η όπερα τελειώνει με τον μεγαλειώδη και πανηγυρικό ύμνο προς τον Θεό Ήλιο Γιαρίλο, υπό τον οποίο εξαφανίζεται η εύθραυστη τρυφερότητα της Σνεγκούροτσκα.

1916: Πρώτη εκτέλεση της “Σκυθικής Σουίτας” Op. 20 του Sergei Prokofiev, στο Θέατρο Mariinsky της Αγ. Πετρούπολης υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Το έργο συνετέθη αρχικά σε μορφή μπαλέτου με τον τίτλο “Αλα και Λόλι”, που αντιστοιχεί στα ονόματα δύο θεοτήτων του σκυθικού πανθέου. Ο Sergei Diaghilev ωστόσο - για το συγκρότημα του οποίου προοριζόταν - το απέρριψε, και έτσι ο Προκόφιεφ το παρουσίασε σε μορφή συμφωνικής σουίτας.

1932: Πρώτη εκτέλεση της “Δεύτερης Ραψωδίας” για πιάνο και ορχήστρα του George Gershwin στο Symphony Hall της Βοστώνης με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βοστώνης υπό τη διεύθυνση του Serge Koussevitzky και με σολίστ το συνθέτη. Το έργο μερικές φορές ονομάζεται με τον τίτλο “Rhapsody In Rivets” (Ραψωδία σε Καρφιά) μια και προοριζόταν αρχικά να συνοδέψει τη σκηνή μιας ταινίας όπου ο χαρακτήρας περιπλανιέται στους δρόμους της Νέας Υόρκης με φόντο τη φασαρία της πόλης και τους ήχους των σφυροκοπημάτων του χτισίματος των ουρανοξυστών της.

1936: Πρώτη εκτέλεση του έργου για χορωδία και ορχήστρα “Summer's Last Will and Testament” (Η Τελευταία Διαθήκη του Καλοκαιριού) του Constant Lambert στο Queen's Hall του Λονδίνου. Είναι βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του ελισαβετιανού ποιητή Thomas Nashe, όπου πρωταγωνιστούν προσωποποιημένες οι τέσσερις εποχές, με το Καλοκαίρι σαν βασιλιά που πλέον πλησιάζει στο τέλος του και ετοιμάζεται να κάνει τη διαθήκη του.

1981: Πρώτη εκτέλεση του Κοντσέρτου για βιολί No. 1 του Αμερικανού συνθέτη John Williams, αφιερωμένου στη μνήμη της γυναίκας του, ηθοποιού και τραγουδίστριας Barbara Ruick Williams, που πέθανε το 1974 από εγκεφαλική αιμορραγία. Αν και το τελείωσε τον Οκτώβριο του 1976, πρωτοπαρουσιάστηκε τέσσερα χρόνια αργότερα με σολίστ τον Mark Peskanov και την Saint Louis Symphony Orchestra υπό τη διεύθυνση του Leonard Slatkin.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 28

28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ

Louis Joseph Ferdinand Hérold
1791: Γεννιέται ο Γάλλος συνθέτης όπερας Louis Joseph Ferdinand Hérold, περισσότερο γνωστός ως Ferdinand Hérold,

Lithograph, Louis Dupré, Paris, c. 1830

 
ο οποίος έγραψε επίσης πολλά έργα για πιάνο, ορχήστρα και μπαλέτα. Στην ηλικία των έξι ετών, φοίτησε στο Ινστιτούτο Hix και διακρίθηκε στις σπουδές του. Σπούδασε μουσική θεωρία με τον François - Joseph Fétis ο οποίος αργότερα εξέδωσε το περιοδικό La Revue Musicale. Γράφτηκε στο Ωδείο το 1806 και μελέτησε πιάνο με τον Louis Adam (πατέρα του συνθέτη Adolphe Adam), Αρμονία με τον Charles Simon Catel, βιολί με τον Rodolphe Kreutzer ( βιολί ) και σύνθεση με τον Étienne Mehul. Το 1810 κέρδισε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό πιάνου με μία από τις δικές του συνθέσεις και το 1812 το Prix de Rome. Στη Ρώμη, κατά τη διάρκεια της άνοιξης του 1813, συνέθεσε την πρώτη του Συμφωνία και ολοκλήρωσε το τελευταίο από τα τέσσερα κοντσέρτα του για πιάνο. Το 1815 μετακόμισε από τη Ρώμη στη Νάπολη για λόγους υγείας. Η πρώτη του όπερα, ‘’La Gioventù di Enrico Quinto’’, παρουσιάστηκε στο San Carlo (με το ψευδώνυμο Landriani) και έγινε ευνοϊκά δεκτή από το κοινό, αλλά όχι από τους συνθέτες της περιοχής. Επέστρεψε στο Παρίσι το 1816 και συνεργάστηκε με τον François Adrien Boieldieu στην όπερα ‘’Charles de France’’. Την ίδια χρονιά συνέθεσε την επιτυχημένη όπερα ‘’Les Rosières’’ την οποία αφιέρωσε στον φίλο του και πρώην δάσκαλο Mehul. Το 1821 έγινε βοηθός στο Théâtre - Italien και ταξίδεψε στην Ιταλία για να προσλάβει τραγουδιστές. Το 1824 η Opéra - Comique του ανέθεσε να γράψει το έργο ‘’Le roi René’’ και δύο χρόνια αργότερα έγινε διευθυντής χορωδίας. Στις 3 Νοεμβρίου 1828 τιμήθηκε με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Στις 3 Μαΐου του 1831, μία από τις πιο δημοφιλείς όπερές του, η ‘’Zampa’’, ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία στη Γαλλία και τη Γερμανία. Ο Hérold πέθανε στο Thernes το 1832 από περιπλοκές της φυματίωσης από την οποία υπέφερε πολλά χρόνια και κηδεύτηκε στο νεκροταφείο Père Lachaise στο Παρίσι. Το σπίτι της Rue Hérold αρ.10 ήταν το πατρικό του και ο δρόμος πήρε το όνομά του προς τιμήν του το 1881. .

Sir John Kenneth Tavener
1944: Γέννηση του Άγγλου συνθέτη Sir John Kenneth Tavener, γνωστού για την εκτεταμένη παραγωγή θρησκευτικών

έργων, συμπεριλαμβανομένων των ‘’The Whale’’, ‘’Song for Athene’’ και "The Lamb". Το 1968, σε ηλικία 24 ετών, έγραψε την μουσική για την ταινία του Paolo Sorrentino ‘’The Great Beauty’’ την οποία η εφημερίδα The Guardian χαρακτήρισε ως «η μουσική αποκάλυψη της χρονιάς», ενώ οι Times έγραψαν ότι ήταν «μεταξύ των σπουδαιότερων δημιουργικών ταλέντων της γενιάς του». Ο Tavener χρίστηκε ιππότης το 2000 για τις υπηρεσίες του στη μουσική και κέρδισε το Ivor Novello Award. Στην ηλικία των 12, ο Tavener έγινε μουσικός υπότροφος στο Highgate School όπου άρχισε να συνθέτει και να ερμηνεύει στο πιάνο μεταξύ άλλων το Τέταρτο Κοντσέρτο για Πιάνο του Μπετόβεν και, το 1961 με την Εθνική Ορχήστρα Νέων, το Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 2 του Σοστακόβιτς. Επίσης, έγινε οργανίστας και χοράρχης το 1961 στην Πρεσβυτεριανή Εκκλησία του St John στο Kensington, μια θέση την οποία κατείχε για 14 χρόνια.Το 1962 μπήκε στην Royal Academy of Music, όπου είχε καθηγητή τον Sir Lennox Berkeley. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του εκεί αποφάσισε να εγκαταλείψει το πιάνο και να αφοσιωθεί στην σύνθεση. O Tavener ασπάστηκε την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία το 1977. Η Ορθόδοξη θεολογία και οι λειτουργικές παραδόσεις είχαν μια σημαντική επιρροή στο έργο του καθώς ο συνθέτης μελέτησε ιδιαίτερα προσεκτικά τον μυστικισμό, τα γραπτά των Πατέρων της Εκκλησίας και ολοκλήρωσε επίσης μια σύνθεση για την Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που ήταν και η πρώτη Ορθόδοξη σύνθεση του Tavener. Ενώ τα πρώιμα έργα του Tavener έφεραν σαφώς επιρροές από τον Igor Stravinsky και τον Olivier Messiaen, αργότερα η μουσική του έγινε πιο λυρική και διατονική. Επίσης, ο Tavener χαρακτηρίστηκε ως η «αδερφή ψυχή» του Arvo Pärt με τον οποίο μοιράστηκε μια κοινή θρησκευτική παράδοση και αγάπη για την διαφάνεια και καθαρότητα του ύφους. Πέθανε σε ηλικία 69 ετών, στις 12 Νοεμβρίου 2013, στο σπίτι του στο Child Okeford του Dorset.

ΘΑΝΑΤΟΙ
1761: Francesco Feo
1896: Sir Joseph Barnby
1903: Augusta Holmès
1903: Robert Planquette
1929: Theodorus Hendricus Hubertus Verhey
1935: Mikhail Mikhailovich Ippolitov-Ivanov
1947: Reynaldo Hahn
1980: Franco Evangelisti
1989: Jerzy Abratowski

28 Ιανουαρίου

1725: Πρώτη εκτέλεση της καντάτας του J. S. Bach "Ich hab in Gottes Herz und Sinn" (Παρέδωσα την καρδιά και το μυαλό μου στην καρδιά και το μυαλό του Θεού) BWV 92 στη Λειψία, γραμμένη για την Κυριακή Septuagesimae μετά τη γιορτή των Θεοφανείων (αντίστοιχη με την πρώτη Κυριακή του Τριωδίου).

1806: Πρεμιέρα της opéra-comique "Les deux aveugles de Tolède" (Οι δυο τυφλοί του Τολέδο) του Étienne Méhul στο Παρίσι, βασισμένη στην ιστορία " Οι δυο τυφλοί της Βαγδάτης" από τις "Χίλιες και μία νύχτες".
http://youtu.be/x5wqFe3S7i8

Étienne-Nicolas Méhul - Les Deux aveugles de Tolède - Ouverture

1828: Πρώτη εκτέλεση του Τρίο για πιάνο Νο. 1 σε Σι ύφεση D. 898 (Op. 99) του Franz Schubert σε ιδιωτική συναυλία στο σπίτι του Joseph von Spaun στη Βιέννη με τους Ignaz Schuppanzigh (βιολί), Josef Linke (τσέλο) και Carl Maria von Bocklet (πιάνο).

1830: Πρεμιέρα της opéra-comique "Fra Diavolo" του Daniel François Esprit Auber στην Opéra-Comique του Παρισιού. Το λιμπρέτο του Eugène Scribe βασίζεται στη ζωή του αρχιληστή και επαναστάτη Michele Pezza που έδρασε στη Νότια Ιταλία το διάστημα 1800-1806 κατά της γαλλικής κατοχής του Ναπολέοντα και έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο Fra Diavolo. Η όπερα αποτέλεσε τη μεγαλύτερη επιτυχία του Auber και μια από τις πιο δημοφιλείς όπερες του 19ου αιώνα που παρουσιαζόταν συχνά τόσο στην πρωτότυπη γαλλική, όσο και στη γερμανική ή ιταλική εκδοχή της. 

1876: Πρώτη εκτέλεση της Sérénade mélancolique Op. 26 για βιολί και ορχήστρα στη Μόσχα με σολίστ τον Adolph Brodsky.

   
1915: Πρώτη εκτέλεση του Τρίο για πιάνο σε λα ελάσσονα του Maurice Ravel με τους Gabriel Willaume (βιολί), Louis Feuillard (τσέλο) και Alfredo Casella (πιάνο) στη Salle Gaveau στο Παρίσι.

 
1916: Πρεμιέρα της όπερας "Goyescas" του Enrique Granados στη Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης. Είναι βασισμένη σε μελωδίες από την ομώνυμη σουίτα για πιάνο του 1911 και το λιμπρέτο του Fernando Periquet y Zuaznabar είναι εμπνευσμένο από έξι πίνακες της πρώιμης περιόδου του Francisco Goya.

1927: Πρώτη εκτέλεση του Κοντσέρτου για πιάνο του Aaron Copland με τη Συμφωνική της Βοστώνης υπό τη διεύθυνση του Serge Koussevitzky και με σολίστ το συνθέτη.

1941: Πρώτη εκτέλεση του έργου "Quiet City" (Ήσυχη Πόλη) του Aaron Copland με την ορχήστρα Little Symphony υπό τη διεύθυνση του Daniel Saidenberg στο Δημαρχείο της Νέας Υόρκης. Προέρχεται από τη μουσική που έγραψε ο συνθέτης για το ομώνυμο θεατρικό έργο του Irwin Shaw το 1939. 

1944: Πρώτη εκτέλεση της προγραμματικής Συμφωνίας No. 1 "Jeremiah" (Ιερεμίας) του Leonard Bernstein, που βασίζεται στη βιβλική ιστορία του προφήτη Ιερεμία, με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Πίτσμπουργκ υπό τη διεύθυνση του συνθέτη και σολίστ τη μέτζο-σοπράνο Jennie Tourel στην αίθουσα συναυλιών Syria Mosque του Πίτσμπουργκ. Το έργο κέρδισε το Βραβείο Μουσικοκριτικών της Νέας Υόρκης σαν η καλύτερη αμερικάνικη σύνθεση του 1944.

1972: Πρεμιέρα της όπερας "Treemonisha" του Scott Joplin στην Ατλάντα σε ενορχήστρωση του T.J. Anderson της παρτιτούρας για φωνές και πιάνο που είχε εκδώσει ο συνθέτης το 1911. Η όπερα αν και γράφτηκε το 1910 δεν παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του συνθέτη και η πρωτότυπη ενορχήστρωσή της χάθηκε περνώντας έτσι στη λήθη μέχρι την αναβίωσή της το 1972. Διαδραματίζεται σε μια πρώην φυτεία του Αρκάνσας όπου η δεκαοχτάχρονη Τριμονίσα μαθαίνει γραφή και ανάγνωση και γίνεται η δασκάλα των κατοίκων της αφροαμερικανικής κοινότητάς της λυτρώνοντάς τους με τη βοήθεια της παιδείας από την επίδραση των μάγων που λυμαίνονται την άγνοια και τη δεισιδαιμονία τους.
http://youtu.be/_TmPa8UFxBo

Scott Joplin - Treemonisha - Finale - Salute Your Partner

2000: Πρώτη εκτέλεση του έργου Diversions του André Previn με τη Φιλαρμονική της Βιέννης υπό τη διεύθυνση του συνθέτη στο Σάλτζμπουργκ.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ

*Dimitris Lasdas

Που τραβά η κλασική μουσική μετά τις δίχως προηγούμενο εκρήξεις του 20ού αιώνα; "Ισως όχι πολύ πιο μακριά άπό εκεί που λέει ό Ξενάκης σαν προφητεύει: «Ξεκινώντας άπό πρωτόφαντη καί ξεχωριστή δόμηση του χώρου καί του χρόνου, ή μουσική του αύριο θά μπορούσε νά γίνει ένα εργαλείο μεταμόρφωσης τού άνθρώπου, επηρεάζοντας τήν ψυχοδιανοητική του (mentale) δομή». Ίσως πάλι πολύ πιο μακριά και μάλιστα προς την αντίθετη κατεύθυνση, αφού οι δεκαετίες της επανάστασης του 50 και του 60 φαντάζουν ήδη πολύ μακρινές .Το πιθανότερο είναι πώς δεν ξαναγυρίζουμε στο Μότσαρτ, αλλά ο χρόνος μας έδειξε ότι οι εκρήξεις του 20ου αιώνα τελικά ήταν πολύ λιγότερο σημαντικές από όσο χρειαζόταν για να αλλάξουν την πορεία της μουσικής. Η οποία μουσική έχει επιπλέον να αντιμετωπίσει την νέα κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα για την οποία τα πάντα (ακόμη και ο άνθρωπος ως σύνολο και ως επιμέρους μέλη, ακόμη και η ανθρώπινη δυστυχία και τα ανθρώπινα συναισθήματα, πολύ περισσότερο βέβαια ο πολιτισμός μετριούνται με αριθμούς και στατιστικούς πίνακες. Αυτό που μάλλον αδόκιμα συνηθίσαμε στην περίπτωση της κλασικής μουσικής να λέμε “υψηλή κουλτούρα” φαίνεται να μην έχει καμία θέση στη σύγχρονη κουλτούρα της μάζας. Ίσως και γιατί από μόνη της η θεώρηση της τέχνης, ή της υψηλής κουλτούρας, ήταν πάντα μια άρνηση της κατεστημένης τάξης πραγμάτων, όχι μόνο μέσω του περιεχομένου τους, αλλά και μέσω του τρόπου -της τελετουργίας- κατανάλωσης τους:
«Το σαλόνι, η συναυλία, η όπερα, το θέατρο, είναι σχεδιασμένα για να δημιουργούν και να επικαλούνται μια άλλη διάσταση της πραγματικότητας. Η παρακολούθηση τους απαιτεί εορταστικού τύπου προετοιμασίες που αποκόβουν από την καθημερινή εμπειρία και την υπερβαίνουν» (Marcuse, 1964,64).
Ο καταναλωτής των μουσικών «σουξέ», για παράδειγμα, με την ψευδαίσθηση της ελεύθερης επιλογής και της ανοιχτής αγοράς, δεν ακούει ενεργητικά μουσική, αλλά αφομοιώνει παθητικά προκατασκευασμένες και προεπεξεργασμένες φόρμουλες. Αναπόφευκτα αυτή η τυποποίηση πάνω στην οποία στηρίζεται η μαζικοποίηση της τέχνης, στερεί το άτομο από τη δυνατότητα και την ικανότητα της κριτικής σκέψης, ή της αποστασιοποίησης από την υπάρχουσα κοινωνική πραγματικότητα (βλ. Adorno and Horkheimer, 1979). Τα MME, κεντρικός μηχανισμός αυτής της μαζικοποίησης της Κουλτούρας, καθιστούν μεν τον κόσμο της υψηλής κουλτούρας προσιτό στις μάζες, αλλά το τίμημα είναι να χάσει η κουλτούρα κάθε κριτική διάσταση ή ιδιότητα, να γίνει κι αυτή με άλλα λόγια μονοδιάστατη.
Τhe time they are a changing που λέει και ο Βob Dylan.Από την πριμαντόνα των βαρέων βαρών που στα 50 της έπαιζε ρόλους νεαρών κοριτσιών περάσαμε στα νέα πρότυπα του λυρικού καλλιτέχνη και μουσικού, με εμφάνιση μοντέλου και συμπεριφορά pop star, με managers, image makers και κυρίως sponsors.Από την πολιτιστική ανθοφορία των προηγούμενων δεκαετιών περάσαμε στον μαρασμό (πρόσφατη η πτώχευση της Όπερας Νέας Υόρκης) αφού ο πολιτισμός ακόμη και με την χειρότερη εκδοχή του δύσκολα δημιουργεί οικονομικά οφέλη, μπορεί όμως να αποδειχθεί εξαιρετικό εργαλείο για την απόκτηση πλούτου και εξουσίας.
Υπάρχουν θετικές όψεις και δυνατότητες της μαζικής πολιτιστικής κουλτούρας που να επιτρέπουν έστω και την ελάχιστη αισιοδοξία για την απελευθέρωση της ανθρώπινης ύπαρξης;
Πρέπει να υπάρξουν, και θα υπάρξουν γιατί αυτή είναι η φύση της ανθρώπινης ύπαρξης.
Το μέλλον θα δείξει.
Πηγές : Μελίνα Σεραφετινίδου “Κοινωνιολογία των ΜΜΕ”
Emil Vuillermoz “ Ιστορία της μουσικής “

ΜΑΓΙΣΣΕΣ ΚΑΙ ΞΩΤΙΚΑ

*Dinitris Lasdas

Francisco Goya, oil on canvas, Witches' Sabbath, Prado