ΓΙΕΒΓΚΕΝΙ ΓΙΕΦΤΟΥΣΕΝΚΟ
Επιμέλεια: Πάνος Ερμείδης
25/10/2015
Η 13η Συμφωνία του Dmitri Shostakovich, γνωστή ως Babi Yar,
αποτελείται από 5 μέρη που αντιστοιχούν σε ισάριθμα ποιήματα του Ρώσου
ποιητή Yevgeni Yeftusenko (Babi Yar, Χιούμορ, Στο μαγαζί, Φόβοι, Μια
σταδιοδρομία). Ο φίλος
Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, συγγραφέας και
μεταφραστής ρωσικής λογοτεχνίας, είχε την ευγενή καλοσύνη να μεταφράσει
στα ελληνικά το ποίημα Χιούμορ, που αποτελεί το 2ο μέρος της Συμφωνίας
(και τον ευχαριστώ ιδιαίτερα γι΄ αυτό).
Ας το απολαύσουμε:
Τσάροι, βασιλιάδες, αυτοκράτορες,
Κυρίαρχοι ολάκερης της γης
Παρελάσεων ηγούνταν,
Μα το χιούμορ δεν άντεχαν.
Στα παλάτια των υψηλών προσώπων,
Όλες τις ημέρες των σημαιοστολισμών
Σαν ερχόταν ο πλάνητας Αίσωπος,
Αμέσως έμοιαζαν αυτά με φτωχόσπιτα.
Στα σπίτια, όπου ο ταρτούφος πάτησε
Με τα καχεκτικά του πόδια,
Όλη τη χυδαιότητα ο Νασρεντίν Χότζα
Σάρωνε, σα του σκακιού τα πόνια, με αστεία.
Θέλησαν το χιούμορ ν’ αγοράσουν -
Έλα όμως που να τ’ αγοράσεις δεν μπορείς!
Θέλησαν το χιούμορ να σκοτώσουν -
Μα το χιούμορ τους μούντζωσε!
Δύσκολο πράγμα να το πολεμήσεις.
Το εκτελούσαν διαρκώς.
Κομμένο το κεφάλι του
Κουνιόνταν στην λόγχη του τυφεκιοφόρου.
Μα μόλις των παλιάτσων οι φλογέρες
Άρχιζαν την αφήγησή τους
Εκείνο φώναζε δυνατά:
«Να’ μια κι εγώ!»
Κι άρχιζε να χορεύει όμορφα.
Φορώντας το φθαρμένο κοντό του παλτουδάκι,
Υποκλίθηκε, δείχνοντας μετανοιωμένος,
Σαν πολιτικός κρατούμενος
Συλληφθείς, στο ικρίωμα ανέβηκε.
Με όλη του τη στάση υποταγή δήλωνε:
«Είμαι έτοιμος για την άλλη ζωή».
Όταν άξαφνα μέσα από το παλτουδάκι
Το χέρι του κούνησε…
Και μούντζα!
Το χιούμορ έκρυβαν στα κελιά
Μα δεν κατάφεραν απολύτως τίποτα.
Μέσα από τοίχους πέτρινους και κάγκελα
Περνούσε.
Ξερόβηχε κρυωμένο,
Σαν απλός στρατιώτης
προχωρούσε σιγομουρμουρίζοντας ένα τραγουδάκι
Με το ντουφέκι του
Προς τα Χειμερινά Ανάκτορα.
Συνήθισε τα σκυθρωπά τα βλέμματα,
Μα τούτο δεν του κάνει κακό,
Και το ίδιο στον εαυτό του με χιούμορ
Το χιούμορ χαϊδεύει.
Είναι αιώνιο.
Επιδέξιο κι ευκίνητο.
Θα περάσει απ’ όλα, απ’ όλους.
Κι έτσι, ζήτω το χιούμορ!
Είναι ένας γενναίος άνθρωπος.