ΑΝΑΧΩΡΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΞΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

"Αει(φ)θόρον"

Christos Sipsis

Επιμέλεια: *Dimitris Lasdas

Αναχωρητές και μοναξιά στην Κλασική Μουσική

Η μοναξιά με την ευρύτερη έννοια της (αναχωρητισμός ,μελαγχολία, εγκατάλειψη) συναντιέται αρκετές φορές στην Κλασική Μουσικής όχι μόνον στην Όπερα αλλά και σε συμφωνικά κομμάτια και σε μελοποιημένη ποίηση.Περισσότερο αντιπροσωπευτικά της πραγματικής μοναξιάς είναι τα ιμπρεσιονιστικά και μινιμαλιστικά κομμάτια (οι Gymnopedies του Erik Satie είναι ένα τυπικό παράδειγμα). Η διάθεση αποτύπωσης της μοναξιάς είναι εμφανής και στην κινηματογραφική μουσική ιδιαίτερα από συνθέτες “ νεοκλασικούς όπως για παράδειγμα ο Ludovico Einaudi και ο Ryuichi Sakamoto .
Το πρώτο χρονικά έργο με θέμα την μοναξιά ανήκει στον Henry Purcell (1659-95) ο οποίος παρουσίασε την ιδανική εκδοχή της μοναξιάς στην φωνητική του σύνθεση " O Solitude », το 1684 βασισμένη στην ποίηση του Γάλλου ποιητή Girard Marc - Antoine de Saint- Amant και μετάφραση της Katherine Phillips ( 1664 ) .
O solitude, my sweetest choice!
Places devoted to the night,
Remote from tumult and from noise,
How ye my restless thoughts delight!
O solitude, my sweetest choice!
O heav'ns! what content is mine
To see these trees, which have appear'd
From the nativity of time,
And which all ages have rever'd,
To look today as fresh and green
As when their beauties first were seen.
O, how agreeable a sight
These hanging mountains do appear,
Which th' unhappy would invite
To finish all their sorrows here,
When their hard fate makes them endure
Such woes as only death can cure.
O, how I solitude adore!
That element of noblest wit,
Where I have learnt Apollo's lore,
Without the pains to study it.
For thy sake I in love am grown
With what thy fancy does pursue;
But when I think upon my own,
I hate it for that reason too,
Because it needs must hinder me
From seeing and from serving thee.
O solitude, O how I solitude adore!

Εξαιρετικά είναι τα “Δέκα τραγούδια του ερημίτη “ για πιάνο και φωνή σοπράνο του Αμερικανού συνθέτης Samuel Barber (1910-1981) που βασίζονται σε μεσαιωνικά ιρλανδική ποιήματα και αποσπάσματα που μεταφράστηκαν από συγγραφείς του 20ού αιώνα όπως W. Η. Auden. Τραγούδια για τη μοναξιά, τη σφοδρή επιθυμία, το θρησκευτικό πάθος και τις χαρές της μοναξιάς. Η πιο αντιπροσωπευτική καταγραφή είναι Leontyne Price με τον ίδιο τον Barber στο πιάνο. Τα κομμάτια είναι:
At Saint Patrick's Purgatory
Church Bell at Night
St. Ita's Vision
The Heavenly Banquet
The Crucifixion
Sea-Snatch
Promiscuity
The Monk and His Cat
The Praises of God
The Desire for Hermitage

Leontyne Price: The Monk and his Cat
"The Monk and His Cat," μεταφράστηκε από τον W. H. Auden,εξωτερικεύει την ατμόσφαιρα του κελιού ενός Ιρλανδού ερημίτη(το όνομα της γάτας Pangur προέρχεται από τον αυθεντικό Ιρλανδέζικο τραγούδι)
Pangur, white Pangur, How happy we are
Alone together, scholar and cat.
Each has his own work to do daily;
For you it is hunting, for me study.
Your shining eye watches the wall;
My feeble eye is fixed on a book.
You rejoice, when your claws entrap a mouse;
I rejoice when my mind fathoms a problem.
Pleased with his own art, neither hinders the other;
Thus we live ever without tedium and envy.