ΙΧΝΗ ΣΤΟ ΧΙΟΝΙ

"ΙΧΝΗ ΣΤΟ ΧΙΟΝΙ"

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ: 

"La neige à Louveciennes", Alfred Sisley.

Επιμέλεια: Elpida Nousa

10 / 1 / 2017

Προσδοκούσαμε από μέρες να λαμποκοπήσει ολόλευκο…
Nα μάς εξαγνίσει με την απαλή, πάλλευκη μεγαλοπρέπειά του καλύπτοντας στέγες, κλώνους, αυλές, κεραμίδια και κήπους…
Άκουσα τη μουσική της σιωπής του υπέροχου, χιονισμένου τοπίου!!
Πόσο ευφραίνεται η καρδιά στο πάναγνο, λευκό του χιονιού, όταν αυτό δεν σου δημιουργεί προβλήματα...
Όταν όμως αυτό συμβαίνει, νοιώθεις πόσο αιχμηρή είν’ η ψυχρότητα του πάγου...κι η απεραντοσύνη της λευκότητας, πόσο οδυνηρά αφόρητη…
Τέλος καλό όμως, όλα καλά, όπως συνηθίζουμε να λέμε, κι η ταλαιπωρία που μου δημιούργησε το, υπό άλλες συνθήκες, παιχνιδιάρικο χιόνι γίνεται μια φαιδρή ανάμνηση στο πέρασμα του χρόνου…

*****
«Ίχνη στο χιόνι», δεν άφησα μόνο εγώ σήμερα περπατώντας στα ορεινά της Αιγιάλειας, καθώς όλες αυτές τις μέρες ήμουν αποκλεισμένη από το βαρύ χιονιά, που έπληξε τη χώρα μας, άφησε και ο μέγας ιμπρεσιονιστής Κλωντ Ντεμπισί, όταν η φαντασία και η μουσική του λειτούργησαν ως στοχαστικοί ιχνηλάτες…
Το έκτο κομμάτι από το 1ο Βιβλίο των Πρελουδίων του έχει τίτλο «Ίχνη στο Χιόνι» και αποτελεί σύνθεση της πρώτης δεκαετίας του 1900.
Το πρελούδιο είναι σε δυαδική μορφή, με τα δυο τμήματα Α και Β να μοιράζονται εξίσου την έκταση της σύνθεσης, που κινείται ανάμεσα σε Μιξολύδιο και Δώριο τρόπο με μοτίβα που δίνουν την αίσθηση της θλίψης και της ερήμωσης, ενώ τα χτυπήματα στην ψηλή περιοχή του πιάνου, που επιτυγχάνονται με το σταύρωμα του αριστερού χεριού πάνω από το δεξί, παραπέμπουν στα αποτυπώματα, που αφήνουν οι πατημασιές πάνω στο λευκό χιόνι.
Παράφωνες συγχορδίες παραδίνονται σ’ένα συνδυασμό δυναμικής ανάμεσα στο morendo(πεθαμένο) και το pianissimo(σιγανά, μαλακά) ως ψυχρή έκφραση μοναξιάς, απομόνωσης και ερήμωσης.
Μια σύντομη coda ολοκληρώνει την εικόνα της παγωνιάς, του ψύχους...της εγκατάλειψης...
Υπάρχουν μελετητές που υποστηρίζουν πως το συγκεκριμένο πρελούδιο αποτελεί έμπνευση από ΠΙΝΑΚΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ, που απεικονίζει ένα χιονισμένο τοπίο και συγκεκριμένα την ελαιογραφία του βρετανού ζωγράφου Alfred Sisley με τίτλο «Χιόνι στη Louveciennes», που εκτίθεται στο Musée d'Orsay στο Παρίσι.
[Η Louveciennes είναι προάστιο του Παρισιού, όπου διέμεναν πολλοί ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι (Μονέ, Πισαρό, Ρενουάρ, Σίσλευ,) οι οποίοι έχουν απεικονίσει γωνιές και τοπία της σε έργα τους]
Χιονοδαρμένα, σιωπηλά κομμάτια γης και ψυχής σ'αυτό το Πρελούδιο, που το ακούμε από τα μαγικά χέρια του Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ, μέρος ενός εκπληκτικού ντοκυμαντέρ του 1999 της Γαλλικής τηλεόρασης, φόρος τιμής στο Ντεμπισί, όπου ο ταλαντούχος πιανίστας ερμηνεύει με κομψότητα και φινέτσα τα ευπαθή, λεπτεπίλεπτα κομμάτια σε ένα περιβάλλον που αντανακλά εκείνο του συνθέτη.
Αρχιτεκτονική, παλιές φωτογραφίες, στιγμιότυπα αρτ ντεκό και εικόνες της φύσης πλέκονται με τον ονειρικό ήχο του πιάνου, ενώ παρεμβολές από σχόλια, ποιητικά αποσπάσματα και σκέψεις του συνθέτη καταχωρημένες στο ημερολόγιό του συνθέτουν μια ταινία-αποκλειστικό άγγιγμα και προσέγγιση στην καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του Ντεμπισί, που όμως δεν φυλακίζει στενά τη φαντασία του ακροατή-θεατή, μα αφήνει χώρο στο μυαλό του να περιπλανηθεί σε αυτό το πολύ ιδιαίτερο μουσικό βασίλειο των Πρελουδίων.

*****

Claude Debussy:

 «Des pas sur la neige»

Daniel Barenboim